Onzichtbare ramp

De vliegtuigcrash in Lybië bereikt mij vanmorgen in slow-motion. Het begint als een kort bericht in het ochtendjournaal: een vliegtuigongeluk in een Afrikaans land, hier duizenden kilometers vandaan. Dat bericht maakt in eerste instantie weinig los op de redactie van EenVandaag. Eén collega begint wat rond te bellen. Hij hoort dat er mogelijk Nederlanders onder de slachtoffers zijn. Hoeveel is onbekend.

Rond tienen meldt een buitenlands persbureau dat een Nederlands jongetje de ramp als enige heeft overleefd. Dat is opmerkelijk. Op internet staat dat maar 14 keer eerder slechts 1 iemand een vliegtuigongeluk heeft overleefd. In 1992 was dat ook een Nederlandse, Annette Herfkens. Ik vind haar telefoonnummer in New York, maar het is nog te vroeg om haar te bellen.

Dan, rond half 11, wordt de omvang van deze ramp voor Nederland duidelijk. Op Twitter gaat het opeens over 38 Nederlandse doden. Even later meldt RTL dat er 62 Nederlanders zijn omgekomen. Op de redactie volgt een extra vergadering. De beelden van het ongeluk waar we dan al een tijdje naar kijken, blijken beelden van een nationale ramp. Ik vertrek naar Den Haag waar crisisteams overleggen, informatienummers worden opengesteld en collega’s wachten op een persconferentie. Ik weet: dit is een ramp. Maar het voelt nog niet helemaal zo.

Misschien komt dat omdat we –behalve dat jongetje- ook uren later nog geen slachtoffers of nabestaanden hebben gezien. Bij de vuurwerkramp in Enschede of de Turkish Airlines crash, speelde het verdriet zich deels voor onze camera’s af. De beelden en de verhalen raakten ons direct. Dit is vooralsnog een onzichtbare ramp, ondanks de beelden van de Lybische TV. Het verdriet vindt plaats in de geborgenheid van de huiskamer, waar familieleden in onzekerheid het ergste vrezen en tegelijkertijd op een wonder hopen.

Mijn collega Lammert de Bruin sprak vanmiddag een familie in Hendrik-Ido-Ambacht. Ze verloren vandaag waarschijnlijk hun twee dochters, van 20 en 25 jaar. De vader was al op het vliegveld van Düsseldorf om ze daar op te halen toen hij het nieuws hoorde. Verplaats je in zijn schoenen en je weet: zichtbaar of niet, dit is een drama dat vele Nederlanders treft en intens triest stemt.