Nederland hoeft twee Afghaanse fixers niet te evacueren, zo oordeelt het Gerechtshof in Den Haag. Hun advocaat, Frans Willem Verbaas vindt de uitspraak niet uit te leggen. “Ze hebben de Nederlandse missie geassisteerd, doe dan niet zo moeilijk.”
Een van deze mannen werkte in 2016 voor BNNVARA programmamakker Sinan Can. Ook hij vindt deze uitspraak onbegrijpelijk. "Ik schaam me gewoon."
'Gerechtshof gaat mee in framing'
De Tweede Kamer en de toenmalige bewindspersonen hebben vorig jaar toegezegd om de motie-Belhaj uit te voeren. Daarin staat dat Afghanen die Nederland hebben geholpen - zoals tolken, chauffeurs en fixers - zo snel mogelijk naar Nederland geëvacueerd moeten worden.
Maar volgens de Staat is de periode van 'evacuatie' nu ten einde en gaat het nu om de 'overbrenging' van personen. Advocaat Verbaas is teleurgesteld. "Het Gerechtshof gaat mee in de framing van de Staat."
Bekijk ook
'We zouden binnen 2 weken naar Nederland mogen'
Een van de twee fixers is meneer Jamal. Hij hielp Sinan Can in 2016 en loopt sindsdien gevaar omdat de Taliban weet dat hij buitenlandse journalisten heeft geholpen. Aan de redactie van EenVandaag vertelt hij: "Net na de val van Kabul werd ik door de Taliban bedreigd. Ze kwamen naar mijn huis."
Ook telefonisch werd hij geïntimeerd. Hij nam contact op met Can en is toen naar Pakistan gevlucht om zich klaar te maken voor de evacuatie naar Nederland. "Ik ben vorig jaar naar Pakistan gevlucht. Er is mij verteld dat mijn collega en ik binnen 2 weken naar Nederland zouden mogen. Maar intussen wacht ik al 8 maanden in een onzekere situatie."
'Dit is niet uit te leggen'
Jamal begrijpt niet waarom de Nederlandse Staat hem niet toelaat in Nederland. "Het is verschrikkelijk. Vanwege ons werk voor de Nederlandse media zitten we vast", zegt hij. "We raken depressief, want ik heb mijn vier kinderen en mijn partner alleen in Afghanistan achtergelaten. Zij hebben het moeilijk en ik kan niets doen om hen te ondersteunen."
Advocaat Verbaas vindt het niet uit te leggen dat Jamal en zijn collega, ondanks het feit dat ze overduidelijk voor Nederlandse journalisten hebben gewerkt, toch Nederland niet in mogen. Hij mist ook de menselijke maat in deze zaak. "Het is duidelijk dat deze mensen gevaar voor hun eigen leven lopen."
Bekijk ook
Sprake van willekeur
Verbaas benadrukt dat het niet gaat over een grote groep mensen. Volgens zijn schatting lopen er nu nog procedures voor ongeveer 300 Afghanen die Nederlanders hebben geholpen. "Het gaat niet om duizenden mensen. Maar de politiek is kennelijk erg gevoelig, want ze hadden deze zaak zo af kunnen doen."
Ook het Gerechtshof erkent dat deze zaak 'wrang' is en dat er sprake is van willekeur, maar grijpt verder niet in. Volgens Verbaas is dit omdat rechters geen politieke beslissingen willen maken. Toch vindt hij dat er voor deze rechters juridisch ruimte is om in te grijpen. "Deze groep hoorde tot een groep fixers die verder wel zijn geëvacueerd, dus de ruimte had de rechter zeker gehad."
'Nederland geeft niet om persvrijheid'
Sinan Can is verbolgen. "We doen een belofte, maar die komen we gewoon niet na." Hij vindt dat Nederland hiermee geen betrouwbare partner is en dat deze Afghanen slachtoffer zijn van politieke spelletjes.
Ook Verbaas komt met een snoeiharde conclusie. "Nederland heeft wel de mond vol van persvrijheid. Maar als er mensen gevaar lopen voor eigen leven omdat ze Nederlandse journalisten helpen, dan worden ze in de steek gelaten."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.