Als je kanker krijgt en een laag inkomen hebt, is de kans groot dat je minder uitgebreide behandelingen krijgt dan mensen met een hoog inkomen, volgens het Integraal Kankercentrum Nederland. Onderzoeker Mieke Aarts vindt die verschillen schrijnend.

Aarts is hoofdonderzoeker bij het IKNL en is betrokken bij het onderzoek naar het verband tussen sociaaleconomische factoren en de behandeling van kanker.

Reden grote verschillen

De onderzoeker geeft als voorbeeld: stel iemand krijgt huidkanker, dan krijgen hogere inkomensgroepen in 67 procent van de gevallen immuuntherapie, tegen 47 procent in de lagere inkomensgroep. Volgens haar spelen er nog meer factoren een rol in deze verschillen.

Volgens de hoofdonderzoeker hebben die grote verschillen vooral te maken met de fysieke toestand van iemand. "Dus hoe fit iemand is. Maar ook: we weten bijvoorbeeld dat patiënten in een lagere inkomensgroep vaker andere ziektes hebben. En dat er bijvoorbeeld ook vaker gerookt wordt. Dat kan natuurlijk de keuze voor een behandeling beïnvloeden", licht Aarts toe.

Minder vaak behandeling

Bovendien ziet ze dat patiënten in de lage inkomensgroep minder vaak een behandeling op de tumor of uitzaaiingen starten. Volgens Aarts heeft dat deels te maken doordat patiënten minder fit zijn.

Hierdoor kunnen ze dus minder goed zo'n behandeling ondergaan, legt Aarts uit. Ze vervolgt dat het mensen in een lage inkomensgroep andere voorkeuren hebben ten aanzien van hun behandeling.

Digitale vaardigheid

Een andere oorzaak is het verschil in het opzoeken van informatie over de ziekte, zo vertelt Aarts. "Wat we zien is dat mensen met een praktische opleiding vaker beperkt gezondheidsvaardig zijn dan mensen met een theoretische opleiding. Dat betekent dat mensen met een praktische opleiding meer moeite hebben om informatie op te zoeken."

Uiteindelijk beïnvloedt dat volgens haar ook het gesprek dat iemand heeft over de behandeling. Een derde factor die ze opnoemt, is de situatie waarin iemand zich begeeft. "Dus als je een hele stressvolle situatie hebt, denk bijvoorbeeld als je net een diagnose kanker hebt gehad, dan kunnen die gezondheidsvaardigheden in één keer veel minder of misschien zelfs heel beperkt zijn. En dat beïnvloedt uiteindelijk dus allemaal de keuze voor een behandeling."

Minder mondig

Naast de fitheid, digitale vaardigheden en situatie waarin iemand zit, speelt communicatie een belangrijke rol in het kenmerken van de verschillen. Iemand met bijvoorbeeld een hoger inkomen zal volgens de onderzoeker mondiger zijn en makkelijker communiceren met de arts over de behandelopties.

In tegenstelling dus tot iemand met een lagere inkomensachtergrond waarbij de mondigheid beperkt is, legt Aarts uit. "Dat maakt natuurlijk ook dat een gesprek over de behandeling van kanker anders verloopt en misschien ook wel andere uitkomsten krijgt", concludeert de onderzoeker. Maar ze benadrukt daarbij wel dat een andere uitkomst niet per definitie slecht hoeft te zijn. "Zolang er maar een goed gesprek is geweest tussen de patiënt en behandelaar en de juiste overwegingen zijn gemaakt."

'Gaat over meer dan kwetsbaarheid'

Volgens Aarts zijn er daarom op verschillende vlakken actie nodig. Ze roept medische specialisten op om nog meer in te zetten op persoonsgerichte zorg. "Om echt te kijken: wie zit er voor me en wat zou goed voor deze patiënt kunnen zijn."

Ze vult aan dat patiënten moeten weten dat zij ook zelf een keuze kunnen maken in hun behandeling en hierbij het gesprek aangaan met hun behandelaar. Tot slot roept Aarts de overheid op nog meer te focussen op preventie. "Er moet ook aandacht zijn voor de kwetsbaarheid en de bestaansonzekerheid die sommige mensen ervaren. Want deze resultaten gaan over meer dan alleen gezondheid."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".