De 8-urige werkweek bestaat 100 jaar, maar deze klassieke werkweek staat onder druk. Gaan we nu langer of juist korter werken? "Korter", zegt Tom Vink. Hij werkt slechts 4 uur per dag en dat gaat prima.

Korter werken zien we allemaal wel zitten in Nederland. En hoewel we volgens onderzoek van salarisverwerker ADP liever een vierdaagse werkweek met langere dagen willen, denken veel deskundigen dat we met kortere werkdagen productiever zijn. Tom Vink kan dit beamen en werkt hooguit 20 uur per week. Dit is hoe hij het doet.

Werkdag van 2 uur

Het begon voor Tom met het boek The Four Hour Workweek van de Amerikaan Timothy Feriss. Het boek werd een hit voor zogenaamde internetnomaden die vanaf hun laptop klussen doen en gelijk de mooiste stranden, de coolste bestemmingen en de hipste steden bezoeken.

Tom werd gegrepen door het concept en ging een 'challenge' uit het boek aan. De uitdaging was om niet meer dan 2 uur per dag te werken en in die tijd zoveel mogelijk van je werk te doen.

Vuistregels

Tom besloot in de tijd dat hij werkte ook nog een blog bij te houden en het ging hem naar eigen zeggen makkelijker af dan gedacht. Hij ontwikkelde een aantal vuistregels om de werktijd te beperken. "Als ik merk dat ik dezelfde taak meer dan vijf keer heb uitgevoerd dan weet ik dat ik het beter kan automatiseren. Want zodra je dezelfde handeling gaat herhalen kan je ervan uit gaan dat een computer het beter kan dan jij."

En als de computer het niet kan, kun je het altijd nog uitbesteden aan een persoon. Cruciaal, wat Tom betreft. Alles wat niet afhankelijk is van jouw unieke inbreng, van jouw toegevoegde waarde besteed je uit.

Weg met de gezelligheid

Een andere stelregel om je werktijd drastisch in te korten is volgens Tom het wegsnijden van wat hij ziet als 'ruis'. Sociale interactie als gezelligheid leidt alleen maar af, vindt hij. "De mens is natuurlijk een sociaal dier dat hecht aan de veiligheid van de groep, maar dat heeft als je het over kenniswerk hebt vaak niets te maken met effectief analyseren en uitvoeren van taken."

Dat de stelling dat de meeste mensen die 8 uur per dag werken hooguit 2 uur productief zijn waar is, staat wat hem betreft buiten kijf. "Hoeveel vergaderingen eindigen niet in onduidelijke afspraken en doelen? Hoeveel tijd wordt er niet vermorst op kantoren door overleg en interactie die niets bijdraagt aan het resultaat?"

Niet voor iedereen weggelegd

Toch is een korte werkdag als die van Tom niet voor iedere type baan weggelegd, vindt werktijdenconsultant Ben Jansen. "Er zijn nu eenmaal heel veel banen, bijvoorbeeld in de zorg, de horeca en de logistiek waarbij je aanwezigheid een groot deel van het werk inhoudt." Ook geeft Jansen aan dat we al heel kort werken, zeker als we het afzetten tegen de rest van Europa. "Nederlanders hebben al jaren de kortste werkweek van heel Europa."

Ook bleek dat een Zweeds experiment met een 6-urige werkdag aanzienlijke kosten met zich meebracht en daarom gestaakt werd. Een substantiële verkorting van de werkweek of de werkdag ziet hij daarom niet gebeuren. Maar er zal naar zijn idee wel veel meer variatie gaan ontstaan en mensen zullen zelf steeds meer gaan bepalen hoeveel en wanneer ze willen werken.

Meer tijd voor echt belangrijke zaken

Het lukte Tom uiteindelijk om zijn werkdag terug te brengen tot 2 uur, maar hij kreeg daardoor zoveel tijd over dat hij begon zich te vervelen. Omdat hij werken toch erg leuk vindt heeft hij het inmiddels opgedeeld in twee blokken van 2 uur per dag. Hij kwam uiteindelijk uit op een 4-urige werkdag

Met zijn 4 dagelijkse werkuren verdient hij nu meer dan toen hij nog 70 uur per week werkte en houdt er naar eigen zeggen een rijker sociaal leven aan over. "Als je alle sociale elementen, ruis, vertraging en inefficiëntie wegsnijdt uit je werkdag, dan hou je juist meer tijd over over voor je echte vrienden, je familie en de dingen die je echt leuk en belangrijk vindt."

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."