Zelfs grote bedrijven hebben geen natuurvergunning, dus weten we niet hoeveel stikstof in de natuur terechtkomt

Niet alleen Schiphol en andere luchthavens, maar naar schatting duizenden bedrijven beschikken op dit moment niet over een natuurvergunning. Het is de vraag of ze die alsnog kunnen krijgen.

Elk bedrijf dat met stikstofuitstoot de natuur belast moet daar op grond van de Wet Natuurbescherming een vergunning voor hebben. De provincie Brabant liet 3 jaar geleden onderzoeken in hoeverre industriebedrijven over zo'n vergunning beschikken. Uit die steekproef bleek dat van de 21 bedrijven zonder vergunning, 7 bedrijven deze wel hadden moeten hebben.

Natuurvergunning

Het ging om bekende namen als de Afvalstoffen Terminal Moerdijk (ATM), de asfaltcentrale van bouwbedrijf Heijmans en bierbrouwers Heineken, Dommelsch en Bavaria. De eerste drie kregen later alsnog een vergunning, de laatste twee hebben hem nog steeds niet.

Gealarmeerd door de uitkomsten van de steekproef liet de provincie een vervolgonderzoek uitvoeren onder grote industriebedrijven. Van de 92 bedrijven die in 2017 werden gecontroleerd bleken er 35 ten onrechte een natuurvergunning te missen. En in 2018 ging het om nog eens 32 van de 123 geïnspecteerde bedrijven.

Stikstofuitstoot terugdringen

Statenlid voor de ChristenUnie Hermen Vreugdenhil dringt al jaren aan op duidelijkheid over de naleving door de Brabantse industrie. Zeker nu er vergaande maatregelen moeten worden genomen om de stikstofuitstoot terug te dringen, moeten de feiten op tafel komen. "Juist die natuurvergunning moet duidelijk maken voor hoeveel stikstofneerslag een bedrijf zorgt."

"Hoe kunnen we van boeren allerlei kostbare en verstrekkende maatregelen vragen, als we van veel industriebedrijven niet eens precies weten wat ze bijdragen?" Vreugdenhil vindt dat de provincie er onvoldoende werk van maakt om in beeld te krijgen welke grote bedrijven nog niet over een natuurvergunning beschikken.

'We rusten niet voordat ze een vergunning hebben'

Volgens gedeputeerde Grashoff (GroenLinks) klopt het niet dat de provincie dit niet in beeld heeft. "We hebben ze ongeveer allemaal in beeld, zeker de grote. Veel hebben al een natuurbeschermingsvergunning. Ja, er zijn voorbeelden waar we nog bezig zijn, dat zijn soms taaie voorbeelden, maar wij zullen niet rusten voordat ze allemaal een vergunning hebben."

Volgens Grashoff legt de provincie een last onder dwangsom op als bedrijven niet over een natuurvergunning beschikken. Hij heeft geen exacte cijfers over het aantal bedrijven dat inmiddels zo'n boete heeft gekregen. Dat er in 2019 nog maar weinig bedrijfscontroles geweest zijn, heeft volgens hem te maken met de uitspraak van de Raad van State. Die veegde eind mei het stikstofbeleid van de overheid van tafel. En toen had de provincie geen mogelijkheid meer om te bepalen of bedrijven al dan niet een vergunning nodig hadden.

Landelijk ook onduidelijkheid

Hoeveel bedrijven landelijk zonder de benodigde vergunning draaien, is nog onduidelijk. Andere provincies onderzoeken dit nog. Wel liet Gelderland weten dat van de 215 grote bedrijven, die onder het eigen provinciale toezicht vallen, driekwart een natuurvergunning mist. Hoeveel van die bedrijven vergunningsplichtig zijn, onderzoekt de provincie nog.

Advocaat omgevingsrecht Rachid Benhadi schat dat in het hele land duizenden bedrijven zijn die alsnog een natuurvergunning moeten aanvragen. Het is volgens hem nog maar de vraag of ze die krijgen. "Dat is afhankelijk van het bedrijf, of die in de buurt van een natuurgebied ligt en wat de uitstoot is. Dat moet van geval tot geval bekeken worden. Een oud bedrijf kan misschien terugvallen op oude rechten, maar voor een nieuw bedrijf worden de problemen veel groter. Over het algemeen kun je ervan uitgaan dat er niet heel veel ruimte zal zijn."