De Zeeuwen zijn nog niet gerust op de gevolgen van de vervuiling van 'hun' Westerschelde met het giftige PFAS. Die bleek in België veelvuldig geloosd te worden. Toch bleef aanvullend onderzoek in Nederland tot nu toe uit. Op één vis na.

Voor de zomer barstte in België de discussie los over de aanwezigheid van PFOS (een van de PFAS-stoffen) nabij het Belgische chemiebedrijf 3M. Daar werden zeer hoge waarden van deze stof gemeten. Een stof waarvan men vermoedt dat die bij langdurige blootstelling kankerverwekkend is en het immuunsysteem aantast.

Overheid nog geen onderzoek

Bewoners in een straal van 3 kilometer rond het bedrijf 3M zijn inmiddels getest en bijna 60 procent heeft zulke hoge waarden dat ze er ook daadwerkelijk ziek van kunnen worden. Maar in Zeeland is er nog steeds geen aanvullend onderzoek gedaan.

Verslaggever Pim van den Berge van Omroep Zeeland zag dat het Rijk en de provincie vooral met elkaar aan het bakkeleien waren over wie er nu eigenlijk opdracht moest geven tot een onderzoek naar de gevolgen voor de natuur in de Westerschelde. En dat beviel hem niet. Hij kreeg zijn omroep zover daar zelf een test op te gaan doen.

Vis opgestuurd naar het lab

"We vroegen ons af waar dit nu over gaat. Wat is er op dit moment actueel bekend qua cijfers? En dat bleek eigenlijk niets te zijn", vertelt Van den Berge.

"Dus toen zijn we zelf maar monsters gaan nemen. We hebben wat slib gepakt, wat zeegroente en we hebben twee vissen, botten, laten vangen. Die hebben we gewoon opgestuurd naar het lab en daar laten testen op PFAS. En daar kwam uit dat er in die vis heel veel PFAS zat."

Bekijk ook

Waardes vis erg hoog

In het slib en de zeegroente bleek niet overdreven veel PFAS te zitten, maar in die ene vis die werd onderzocht waren de waardes erg hoog; wel 26 keer de toegestane hoeveelheid. Pim liet een toxicoloog van de Universiteit Wageningen zijn licht erover schijnen en die gaf toe deze vis 'niet te willen eten'.

"Als je 65 kilo bent mag je maximaal 246 nanogram per week binnenkrijgen", vertelt Van den Berge. "Als je 150 gram van onze vis zou eten, dan kom je op 7350 nanogram. Dat is 26 keer teveel en dan niet binnen een week, maar binnen één maaltijd." Hoewel deze test natuurlijk op geen enkele wijze representatief is, gaat er volgens Pim wel een signaal van uit. "Het laat zien dat er wat aan de hand is in onze Westerschelde en dat de met de mond beleden urgentie ook daadwerkelijk nodig is."

info

Wat is PFOS?

Samen met PFOA behoort PFOS tot de stoffengroep PFAS. Deze chemische verbindingen zijn niet kapot te krijgen en stoten water, vet en vuil af. Naast anti-aanbaklagen, verpakkingen en regenjassen, bevat ook blusschuim hoge concentraties PFOS.

De chemische stof verspreidt zich ook via fabriekspijpen in de grond en in het oppervlaktewater, zoals waarschijnlijk het geval is in de Westerschelde. Omdat PFOS niet biologisch afbreekbaar is, is het een probleem als het terecht komt in de natuur. De enige manier om het af te breken is verbranden bij hoge temperaturen.

Hoe gevaarlijk deze stoffen zijn, is op dit moment nog onduidelijk. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) doet daar onderzoek naar. PFAS en de stoffen die daaronder vallen, wordt ondanks het gebrek aan kennis erover gezien als 'Zeer Zorgwekkende Stof'.

Bron: RIVM

Zeehonden

Vorige week besloot de provincie na lang discussiëren uiteindelijk zelf opdracht te zullen gaan geven voor een onderzoek naar de PFAS-waarden in de Westerschelde.

Toen bleek ook dat er al jarenlang een rapport in de lade ligt waarin duidelijk staat dat de zeehonden in de Westerschelde PFAS-waarden tot 20 keer te hoog in zich hebben.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.