Basisscholen en middelbare scholen gaan weer open. Maar hoe zorgen we ervoor dat ze later niet wéér moeten sluiten? Het is hoog tijd voor een lange termijnvisie, zegt de voorzitter van de PO-raad. "We zijn drie keer overvallen. Een plan is noodzakelijk."

Nadat de scholen voor de kerstvakantie een week eerder de deuren moesten sluiten, besloot het demissionair kabinet vandaag dat ze vanaf maandag weer open mogen. Het mbo, hbo en de universiteiten blijven nog dicht.

Eenduidig beleid

Voorzitter Freddy Weima van de PO-raad, de koepelorganisatie voor het primair onderwijs, wil koste wat het kost voorkomen dat kinderen nog eens thuis komen te zitten. Daarvoor is 'eenduidig beleid' nodig, zegt hij.

Zo is in 25 procent van de scholen de ventilatie nog steeds niet op orde, terwijl er al een jaar een regeling voor is. Die houdt in dat de scholen 30 procent van de kosten voor betere ventilatie vergoed krijgen, de overige 70 procent moeten ze zelf opvangen of de gemeente kan daarin bijspringen.

Te weinig geld

"Dat moet anders", zegt Weima. "Er moet meer geld komen voor de ventilatie." Sinds afgelopen zomer is dat een van de basismaatregelen, maar niet alle scholen kunnen het betalen. Er werd daarom al in april vorig jaar gevraagd om een andere regeling, maar daar is niks mee gedaan.

"Als we meer geld moeten uitgeven aan het onderhoud en de ventilatie, gaat dat ten koste van het geld dat we nodig hebben voor het onderwijs. Ook de gemeenten hebben hier geen geld voor." Weima gaat zodra het kan met de nieuwe Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs hierover in gesprek.

'Zou niet weten wat we nog meer kunnen doen'

"Je moet werken vanuit het idee dat je de scholen hoe dan ook wilt openhouden", vindt schoolbestuurder Arjette de Pree. In de gemeente Leeuwarden bestuurt zij 23 scholen, waar ze ziet dat de schoolsluiting voor veel gezinnen zwaar is.

Ondanks alle maatregelen die de scholen eerder namen, moesten ze half december tóch eerder sluiten. "Ik zou niet weten wat we verder allemaal nog kunnen doen", vertelt De Pree. "We testen, we hebben mondkapjes, we hebben quarantaineregels, we hebben afstandsregels. Dan mogen ouders weer niet op het schoolplein, dan weer wel." Ze begrijpt dat het ingewikkeld is, maar volgens haar moet er wel een plan komen.

Samenwerken met kabinet

Wel benadrukt ze dat leraren bij het openen van de scholen een verhoogd risico lopen. "Je kan nou eenmaal van kinderen niet voortdurend afstand houden, nauw contact is niet te vermijden." Daarom ziet ze graag dat leerkrachten voorrang krijgen bij vaccinaties. Veel kwetsbare leerkrachten waren voor de kerstvakantie nog niet geboost.

Weima van de PO-raad sluit zich daar volledig bij aan. "Personeel moet standaard een booster krijgen zodra deze beschikbaar is. Niet voor de zorg uit, maar wel zo snel mogelijk daarna." Dat de scholen drie keer met sluiting zijn overvallen, betreurt Weima. "Dat de quarantaine- en testregels steeds veranderden, maakte het onduidelijk. Daarom is een eenduidig plan noodzakelijk. We willen daar samen met het kabinet aan werken."

Bron: EenVandaag

Langetermijnvisie van de lerarenbond

De vakbond van leraren, Leraren In Actie, komt al met een langetermijnvisie. Zij willen de scholen pas heropenen als er een nauwkeurig plan is waarmee de veiligheid en gezondheid van de leraren verzekerd kan worden. Ook moeten alle leerlingen vanaf 7 jaar een mondkapje dragen wanneer het aantal besmettingen hoog is. Nu is dat nog 13 jaar, met een dringend advies vanaf groep 6.

Wanneer er niet te herleiden besmettingen zijn moet in het advies van de vakbond minimaal 1 meter afstand worden ingevoerd. Dat komt overeen met de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie en het ECDC, de Europese variant van het RIVM. Dezelfde organisaties benadrukken ook het belang van goede ventilatie.

Verplicht testen in Engeland, lolly's in Duitsland

In Duitsland en Oostenrijk krijgen kinderen een zogenaamde PCR-lolly: een soort lolly met een katoenen propje erop. Kinderen sabbelen hierop en zo kan corona worden opgespoord. Zodra de scholen open mogen in Nederland, wordt daar in Elburg ook mee geëxperimenteerd. Leraren In Actie stelt dit ook voor in hun uitgebreide langetermijnvisie.

Alle Britse middelbare scholieren moeten een test doen voordat ze terug naar school komen na de kerstvakantie. Daarna is het advies om twee keer per week te blijven testen, om te zorgen dat de scholen open kunnen blijven.

Ministerie werkt aan strategie

"Hoewel we niet zeker weten hoe het virus zich ontwikkelt, werken we verder aan het plan om ons voor te bereiden op de langere termijn", laat een woordvoerder van het ministerie weten. "Het is aan een volgend kabinet om dat verder uit te werken."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."