radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Nog altijd een taboe op intersekse conditie, daarom wil moeder Renate juist open zijn over haar dochter Kaitlyn

Nog altijd een taboe op intersekse conditie, daarom wil moeder Renate juist open zijn over haar dochter Kaitlyn
Moeder Renate met dochter Kaitlyn
Bron: EenVandaag

Het lichaam van de 4-jarige Kaitlyn past niet in het maatschappelijke plaatje van mannelijk of vrouwelijk. In plaats van erover zwijgen, wat nog veel gebeurt, zijn haar ouders Renate en Egbert er juist open over: "Kaitlyn bestaat!"

De intersekse conditie van Kaitlyn werd al vroeg ontdekt, iets wat lang niet altijd het geval is. Ongeveer 2 weken na haar geboorte ontdekte moeder Renate namelijk een bobbeltje in de lies van de pasgeboren baby.

Ongevoelig voor testosteron

Pijn leek ze er niet aan te hebben, maar Renate, die werkt in de verpleegkunde, vertrouwde het toch niet helemaal. "Het gaat toch om je kind, je wil alles uitsluiten." Nog diezelfde week werden ze door de huisarts doorverzen naar het ziekenhuis. Uit onderzoek bleek dat het bobbeltje in de lies een testikel was.

Kaitlyn bleek het androgeen ongevoeligheidssyndroom (AOS) te hebben. Mensen met AOS hebben mannelijke chromosomen (XY, geen XX), maar zijn ongevoelig voor testosteron. Kaitlyn heeft wel testikels, maar geen baarmoeder en eierstokken. Ze voelt zich een meisje, en dat is vaak zo bij mensen met dit syndroom.

Bekijk ook

'We zien later wel verder'

"Als je zoiets te horen krijgt, val je wel een beetje van je roze wolk", blikt Renate jaren later terug. "Het klinkt misschien gek, maar het is in eerste instantie toch lastig om je te realiseren dat je kindje 'anders' is."

Niet dat zij en haar man Egbert lang in dat gevoel bleven hangen, vertelt ze. "We zijn heel nuchter ingesteld en dachten al snel: ze zal hier vast groot mee kunnen worden en ze zal vast niet de enige zijn. We zien later wel weer verder."

Niet opereren

Het advies van de artsen in het ziekenhuis was om de testikels in de lies van Kaitlyn te laten zitten. Maar Renate en Egbert kregen ook de optie om de testikels operatief te laten verwijderen uit hun kind. Dit vanwege de kans op liesbreuken.

Uiteindelijk kozen de ouders ervoor om de testikels te laten zitten. "Ze laten verwijderen zou namelijk betekenen dat Kaitlyn vanaf haar puberteit haar hele leven lang hormonen zou moeten slikken, omdat haar lichaam die dan niet meer zou kunnen produceren."

info

1 op de 90 mensen

In een Deens onderzoek uit 2019, met ruim 60.000 deelnemers, geeft 1,1 procent van de ondervraagden aan atypische geslachtskenmerken te hebben. Dat is gelijk aan 1 op de 90 mensen. Bij slechts een klein deel, zo'n 50 pasgeborenen per jaar in Nederland, is van de buitenkant niet te zien of er een jongen of meisje geboren is. Veel vaker komt de geslachtsvariatie pas later aan het licht, bijvoorbeeld als een kind niet in de puberteit komt of niet vruchtbaar blijkt.

Bron: Nederlandse organisatie voor seksediversiteit (NIDD)

'De keuze is aan haar'

Wie naar Kaitlyn kijkt, met haar lange blonde haar, denkt waarschijnlijk aan een meisje. En zo voelt de kleuter zich ook, vertelt haar moeder. In ieder geval tot nu toe.

"Voor ons gevoel is ze een meisje en zal ze dat blijven totdat ze zelf anders beslist. Wij voeden haar op als onze dochter, totdat ze zelf zegt: 'Papa en mama, ik voel me eigenlijk anders en ik wil iets anders.' Dan gaan we daarover in gesprek. De keuze is echt aan haar, het is haar lichaam", vertelt Renate.

Verbod op opereren?

De discussie over het opereren van intersekse kinderen onder de 12 jaar als dat niet medisch noodzakelijk is, wordt steeds heviger gevoerd. Nu mogen ouders daar nog over beslissen, maar onder andere de Raad van Europa stelde in 2017 dat dit in strijd is met de mensenrechten. De Raad wil dat daarom dat er een verbod komt.

Kaitlyns ouders kunnen zich daar wel in vinden. "Als het medisch niet nodig is, waarom zou je het dan doen", vraagt Renate zich af. Dat andere ouders hier anders naar kijken, 'probeert' ze te begrijpen. "Maar je merkt vanzelf wel hoe je kind opgroeit en hoe het zich identificeert. Dat hadden we bij Kaitlyn ook, die zei op een dag uit het niets: 'Ik ben een meisje.'"

Belangrijk om open te zijn

Openheid is heel belangrijk voor Renate en Egbert. Toen ze Kaitlyn en broer Jayden inschreven op de basisschool, zijn ze meteen open geweest over de intersekse conditie van hun kind. Daar werd heel goed gereageerd, vertelt Renate.

"Het mooie is: tijdens de biologieles wordt nu uitgelegd dat er meer variaties bestaan dan alleen jongen of meisje." Renate vindt dat heel belangrijk: "Als je zou zeggen dat er alleen maar mensen met XX- of XY-chromosomen bestaan, ontken je het bestaan van mensen als Kaitlyn."

Kaitlyn met haar broer Jayden
Bron: EenVandaag
Kaitlyn met haar broer Jayden

Terughoudend over intersekse

Renate en Egbert willen ook graag in gesprek blijven met Kaitlyn zelf en met Jayden. En dat gebeurt lang niet altijd: het komt nog regelmatig voor dat ouders met een kind met een intersekse conditie juist zeggen dat erover praten geen goed idee is. Ook artsen hebben lange tijd geadviseerd om het er niet over te hebben.

"Gelukkig was dat bij ons niet zo", verzucht Renate. Toch is openheid over dit thema nog lang niet voor iedereen vanzelfsprekend, ontdekte ze. "Als we (medische) informatie proberen in te winnen, merken we nog regelmatig dat partijen terughoudend zijn. Waarschijnlijk omdat eigenlijk altijd is gezegd: 'Praat er maar niet over, dan is het er niet.'"

Andere ouders ontmoeten

Daarom vinden Renate en haar man het fijn om ouders te ontmoeten die er hetzelfde instaan als zij. Ook spreken ze met volwassen mensen die net als Kaitlyn een intersekse conditie hebben.

"Met hen praten en hun ervaringen horen vind ik heel fijn", zegt Renate daarover. "Het stelt me gerust om te horen hoe zij zijn opgegroeid, dat het goed met ze gaat. Dat wil ik ook voor Kaitlyn."

Bekijk ook

'Het hoeft geen geheim te zijn'

Vervelende reacties krijgen Kaitlyns ouders eigenlijk nooit als ze praten over de intersekse conditie van hun dochter. Ook niet van mensen die er minder kennis over hebben.

Het erover hebben is iets wat Renate en Egbert juist veel doen: "Wat ons betreft komt er veel meer openheid over. Het hoeft geen geheim te zijn. Het bestaat, Kaitlyn bestaat en alle andere mensen bestaan."

Latere kinderwens

Of Renate en Egbert zich weleens zorgen maken over Kaitlyns toekomst? "Eigenlijk vooral over het moment dat ze al dan niet een kinderwens ontwikkelt", zegt Renate.

"Aan de andere kant gaat de medische wereld zo hard. Wie weet waar we over 20 jaar zijn, als ze mogelijk aan kinderen wil beginnen. Ze is pas 4", legt de moeder uit. "Het belangrijkst vinden we nu nu dat ze opgroeit als zichzelf, zonder zorgen over later. Als ze maar gelukkig is, lekker in haar vel zit."

Kaitlyn (4) heeft een intersekse conditie, haar ouders vertellen hoe belangrijk zij het vinden om hier open over te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen
Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant