Nieuwe aanpak moet GHB-verslaving terugdringen: 'Afkicken alleen helpt niet'

Naast haar bed stond altijd een flesje met GHB. Want 's nachts werd Kim Schoenmaker altijd automatisch wakker. "Mijn lichaam schreeuwde dan om dat rotspul." Permanent afkicken lukt bijna niet. Een nieuwe aanpak moet hier verandering in brengen.

GHB is extreem verslavend en kan je leven al snel totaal ontwrichten. Eenmaal afgekickt vallen de meeste gebruikers meteen weer terug. "Je kunt het vergelijken met een heroïne-verslaving", vertelt Ferry Goossens van het Trimbos-Instituut.

Vooral in de regio

Met name in de regio kampt een aantal gemeenten met een grote groep hardnekkige GHB-verslaafden. Met alle problemen van dien. De gemeente Twenterand ontwikkelde samen met het Trimbos-Instituut een nieuwe aanpak om de GHB-verslaving terug te dringen.

Het plan is gepresenteerd aan staatssecretaris Blokhuis. De bedoeling is dat ook andere gemeenten volgens de aanpak gaan werken.

'Out gaan', terwijl zoontje op straat dwaalt

Kim Schoenmaker kent als geen ander de gevolgen van een GHB-verslaving. Ze is 24 als ze tijdens het uitgaan voor het eerst een slokje GHB neemt. Uit nieuwsgierigheid. "Het was gewoon lekker. Je krijgt een soort rush over je, je wordt wat opener en losser. Maar al snel was het misse boel." Binnen een paar maanden had ze steeds meer nodig. Om de 3 uur moest ze gebruiken, dag en nacht.

Kim werkt als kapster en voedt haar, op dat moment, 6-jarige zoontje op. Ze probeert te verbloemen dat ze verslaafd is, maar gaat steeds verder achteruit. Als je iets te veel GHB neemt, kun je bewusteloos raken: 'out gaan'. Dat gebeurde Kim regelmatig. "Ik had een keer te veel gebruikt en lag boven 'out' op de bank. Mijn zoontje was zijn moeder kwijt en ging buiten dwalen op straat", vertelt ze met tranen in haar ogen. Ze raakt haar baan kwijt, krijgt schulden. Maar afkicken lukt haar niet.

Nieuwe aanpak

Afkicken van de drug is voor veel verslaafden dan ook bijna onmogelijk. De gemeente Twenterand is een van de gemeenten waar relatief veel mensen aan GHB verslaafd zijn. Vaak speelt het zich achter de voordeur af, vertelt Lenneke Tan van de gemeente. Iemand kan nog lang functioneren, voordat er signalen naar buiten komen. En dan is het vaak te laat.

Daarom probeert Twenterand nu op een hele nieuwe manier de GHB-verslaving terug te dringen. Eerder moesten verslaafden zich zelf melden voor hulp. Dat werkte niet. "Wij bellen nu bij hen thuis aan om ze over te halen hulp te accepteren", vertelt Tan. "Laatst troffen we nog iemand aan in een compleet versmeerde woning. Er was geen bed en geen enkel dag- of nachtritme meer. En er was nooit een signaal naar buiten gekomen."

Niet alleen afkicken, maar ook hulp bij andere problemen

En niet alleen de verslaving wordt aangepakt. Het is een multi-aanpak: iemand wordt ook geholpen met schulden, een nieuwe woning en werk. "Doe je dat niet, dan valt iemand direct weer terug", vertelt Tan.

"Het is maatwerk. Belangrijk is dat iemand niet alleen afkickt, maar ook hulp krijgt daarna. Goede dagbesteding, een schoon huis en hulp bij het afbetalen van schulden." En investeren in een 'gezond netwerk' van vrienden en familie. "Soms is het dan beter als iemand verhuist naar een andere gemeente", zegt Ferry Goossens van het Trimbos-Instituut.

Zwart gat na de kliniek

Ook Kim lukte het niet om in haar eentje van haar verslaving af te komen. De nieuwe aanpak in Twenterand lijkt haar beter dan hoe het tot nu toe ging. "Na de afkickkliniek val je in een zwart gat. Daar valt veel winst te behalen. Dat je hulp krijgt bij het zoeken van een baantje, bijvoorbeeld. Alleen kan je dat niet." Inmiddels is ze 10 jaar clean. Dankzij haar familie, zegt ze. 'Mijn vader kwam voor de zoveelste keer bij me en zei dat de familie de handen van me af ging trekken. 'Dan maar dood in de sloot', zei hij. Dat was een keerpunt."

Hadden familie en vrienden niet geholpen, dan was het niet gelukt, denkt ze. Kim kon met hun hulp gaan werken op een zorgboerderij met paarden. Inmiddels is ze gelukkig getrouwd en heeft ze haar leven weer helemaal op de rit. "Ik heb een engeltje op mijn schouder gehad. Voor hetzelfde geld had ik hier niet meer gezeten. Ik ken er genoeg die hier niet meer op deze wereld zijn."