Nederland voert al meer dan 35 jaar discussie over het invoeren van heffingen voor het rijden op autowegen. Even leek het alsof het invoeren van rekeningrijden hier een einde aan zou maken. Maar met het nieuwe kabinet, is ook dit plan van de baan.

"Nederland voert al sinds 1988 discussie over het invoeren van een vorm van betalen naar gebruik", vertelt Bert van Wee, hoogleraar Transportbeleid aan de TU Delft. "Rekeningrijden, tol betalen en betalen naar gebruik, maar tot op heden hebben we nog iets ingevoerd."

Rekeningrijden van de baan

En met het aantreden van een nieuw kabinet, over minder dan 2 weken, lijkt er geen einde te komen aan deze discussie. Kabinet-Schoof is namelijk niet van plan om rekeningrijden, een vorm van kilometerheffing, door te voeren. Dit plan was eerder wel al in gang gezet door het huidige kabinet en zou vanaf 2023 worden ingevoerd.

Maar de VVD twijfelt en de rest van de nieuwe coalitie ziet het helemaal niet zitten. De partijen zijn namelijk bang dat vooral mensen buiten de Randstad de dupe worden van deze maatregel, omdat zij vaker langer onderweg zijn en het openbaar vervoer op deze plaatsen niet altijd een goed alternatief is.

Geleidelijk meer voorstanders

De redenen die de politici herhaaldeijk geven om het plan niet door te zetten, zijn volgens de hoogleraar begrijpelijk, maar toch niet helemaal correct. "We weten uit onderzoek dat wanneer je de maatregel toch invoert het draagvlak vaak sterk toeneemt", legt hij uit. De hoogleraar heeft het hier over voorbeelden uit Noorse steden, Malta, Engeland en Singapore.

"In bijna alle situaties waarbij rekeningrijden is ingevoerd, geldt dat van tevoren de meeste mensen tegen waren. Maar na invoering was er geleidelijk aan een meerderheid van de mensen die er uiteindelijk voorstander van was", vertelt hij.

Vertrouwen in overheid

Van Wee legt uit dat de toenemende positieve houding vooral te maken heeft met het feit dat de burgers uiteindelijk zagen dat ze hun vertrouwen in de overheid konden plaatsen. "Die beloofde bijvoorbeeld dat ze dat geld gingen gebruiken voor het verlagen van de belastingen op auto's of voor het investeren in wegen."

"Van tevoren waren mensen daar niet van overtuigd", gaat hij verder. "Maar later zagen ze de positieve effecten en dat maakten ze vaak ook wat positiever."

Voordelig voor autorijders

Volgens Van Wee is het op z'n zachtst gezegd dus jammer dat de plannen voor het rekeningrijden niet worden doorgezet. Ook omdat het invoeren van dit plan van belang is voor autorijders. "Het is een goed instrument om files mee te vermijden. Met acceptabele tarieven kun je zo'n 40 à 50 procent van de files wegnemen. En veel mensen vinden het ook eerlijker dat als je meer rijdt je meer betaalt. En als je minder rijdt, betaal je minder", legt de hoogleraar uit.

Hij vertelt ook dat het invoeren van het plan goed zou zijn voor 'de schatkist'. "In 2035 zouden auto's in de EU geen emissie mogen hebben. In de praktijk betekent dat alleen nog elektrische auto's of eventueel waterstoffen." Deze auto's betalen niet mee via de heffing op benzine of diesel, traditionele auto's die wel gebruikmaken van deze brandstoffen betalen wel.

Averechtse werking

Om die schatkist waar Van Wee het over heeft te spekken moet de overheid het bezit van een auto, in plaats van het gebruik van een auto, dan zwaarder laten wegen. Iets wat bestuurders van een klimaatvriendelijk voertuig volgens hem niet eerlijk zullen vinden.

En uiteindelijk gaat het averechts werken voorspelt hij. "Het leidt ertoe dat mensen auto's meer gaan gebruiken dan wanneer je wel een heffing per kilometer hebt. En als ze die auto's meer gebruiken, krijg je ook meer files, meer ongevallen en een hogere milieubelasting."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".