De coronacrisis legde pijnlijk bloot hoe afhankelijk we zijn van productie in Azië. 'Reshoring' lijkt nu meer dan ooit het toverwoord: het terughalen van de productie naar Nederland. Sommige bedrijven maakten de stap al.
Torenhoge vervoerskosten, een tekort aan containers; het waren voor veel bedrijven al redenen om de productielijnen korter te maken. De coronacrisis onderstreepte de kwetsbaarheid van het produceren in verre landen nog eens en maakte 'reshoring' in menig bestuurskamer een belangrijk onderwerp.
Alles in eigen huis
"We zaten al 13 jaar in China en wilden de regie terug in handen", vertelt Toine van de Ven. Hij is directeur van het Nederlandse bedrijf Capi en besloot al in 2012 om de productie van zijn kunststofvazen in China terug te halen naar Europa en Nederland.
"Het terughalen van de productie naar Nederland was tegen de trend in", vertelt hij nu. We zijn gewoon begonnen en inmiddels maken we alles in eigen huis."
Productie dichterbij
Ook Peter Paul Kleinbussink is bezig de stap naar reshoring te maken. Hij is directeur van Intratuin. "Stap voor stap halen we veel van de productie dichter bij huis. Veel van onze producten komen nu niet meer uit Azië, maar uit Europa."
Nu komt 50 procent uit Azië en 50 procent uit Europa", legt hij uit. "We willen naar 40 procent tegenover 60 procent. Dit geldt overigens voor al onze producten, exclusief de bloemen en planten, want die komen voor 80 procent uit Nederland."
Bekijk ook
Hoge kosten
Door de coronacrisis wordt reshoring ook voor andere bedrijven een serieuze optie. Meer dan ooit beseffen ze hoe afhankelijk ze zijn van hun productie in Aziatische landen.
Want door de lockdowns van de Chinese havens en het enorme tekort aan containers een lange levertijd, kregen producten een lange levertijd. De vervoerskosten zijn vertienvoudigd. Kostte een container vorig jaar nog 1500 dollar, dan zijn prijzen als 17.000 dollar nu de norm.
Opmars
Jack van der Veen, hoogleraar Supply Chain aan de Nyenrode Business Universiteit ziet dat reshoring aan een opmars bezig is. "Het aantal bedrijven dat de hele productielijn naar Europa haalt is nog klein, maar veel ondernemers denken er wel over na."
"Het is een urgent thema geworden dat hoog op de agenda staat. Meer dan voorheen", zegt hij. "Ondernemers kiezen om meerdere redenen voor reshoring: duurzaamheid, flexibiliteit en het overzicht willen houden over de keten spelen een belangrijke rol. Men wil niet te afhankelijk zijn van één locatie ver weg."
Duurzaamheid en flexibiliteit
Dat speelde ook voor Toine van de Ven van Capi: "Duurzaamheid en flexibiliteit stonden voor ons voorop in de overweging, maar ook de kwaliteit van het productieproces en de culturele verschillen speelden een grote rol."
"Onze definitie van kwaliteit behelst meer dan alleen het maken van het product. We rekenen het vervoer en de belasting voor het milieu ook mee; daar kijken de Chinezen heel anders naar."
Te ver weg om snel te handelen
Ook de afstand speelt een rol. "Onze fabriek in China staat tienduizend kilometer verderop, nu is het op vijftien minuten rijden van huis", vertelt Van der Ven.
In China maakten we mee dat plots de fabriek een paar dagen stil lag omdat de centrale overheid had besloten de stroom af te sluiten. Je zit dan te ver weg om snel te handelen. En als ondernemer wil je juist graag een stabiele omgeving."
Verschil in kosten valt mee
Maar worden producten nu dan niet veel duurder als de productie niet meer in lage lonenlanden worden gemaakt, maar in Europa, tegen Europese (loon)kosten? Van der Veen verwacht dat de producten op korte termijn duurder worden, maar is positief voor de kosten op lange termijn.
"De loonkosten in Europa zijn hoger, dat wordt doorberekend. Maar wat kost klimaatverandering? Misschien zijn we op lange termijn met dichterbij produceren goedkoper uit. Ik denk dat het idee dat alles steeds goedkoper moet nu wel van tafel is."
Bekijk ook
Kantelpunt door crisis
Hij hoopt dat corona het kantelpunt is voor produceren ver weg. "Als er een crisis is zie je of een keten goed of slecht functioneert. Dat bepaalde zaken niet goed zaten, zoals arbeidsomstandigheden en milieubelasting, dat wisten we uit de theorie", vertelt Van der Veen. "Maar een crisis maakt die onvolkomenheden zichtbaar."
"Ik hoop dat ondernemers nu inzien dat we niet door moeten op deze weg maar een nieuw pad inslaan."
Lef en geduld
Hij geeft ondernemers nog wel een tip: "Hoe graag een ondernemer ook wil, het is niet makkelijk om weg te gaan uit China en de productie dichter bij huis te halen. Het klimaat is er niet naar, vooral bij de banken", vertelt hij. "Alles is erop gericht om in Azië te produceren. Je moet als ondernemer dus veel lef en geduld hebben."
Directeur van Intratuin Kleinbussink deinst daar in ieder geval niet voor terug. "De voordelen van minder milieuvervuiling door kortere afstanden, de flexibiliteit en het genereren van lokale werkgelegenheid, geeft de doorslag om toch voor Europa te kiezen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.