Waarschijnlijk heeft u er in de jaren ’80 nooit bij stilgestaan waar uw IKEA-bank werd gemaakt, of wie in de jaren ’70 uw HEMA-broodtrommel fabriceerde of welk hoogstaand technologisch geschoold personeel ervoor zorgde dat uw Philips-lamp zo helder brandde. Waarom zou u ook? U hoefde voor de aanschaf van die spullen nou niet echt krom te liggen. Dat kwam mede doordat politieke gevangenen uit de DDR die spullen maakten. Gedwongen. Gratis en voor niets.

Dat blijkt nu uit een groot onderzoek in de archieven van de Stasi, de beruchte Oost-Duitse geheime dienst. En ja, ook Nederlandse bedrijven maakten maar al te gretig gebruik van deze onbetaalde arbeid.

Eerder was al bekend dat Ikea veel van haar produkten door politieke gevangenen liet maken in de DDR. Tal van west-Duitse bedrijven, zoals Volkswagen, Aldi, Karstadt, Quelle, Otto en Neckermann blijken ook gebruik te hebben gemaakt van dwangarbeid. Jaarlijks verdiende de DDR dictatuur hiermee 200 miljoen D-Mark. Dat geld kon de Republiek goed gebruiken. Het land verkeerde namelijk in permanente geldnood.

Wehkamp bestelde meubels bij een bedrijf in de plaats Güstrow. Dat bedrijf gebruikte materialen die door dwangarbeiders werden gemaakt. Hema liet oranje brooddozen maken bij het bedrijf Eisenhütte Thale in Beierfeld. C&A verkocht sportschoenen en waarschijnlijk ook dameskousen gemaakt door politieke gevangenen. 

In het onderzoek in de Stasi archieven duiken ook de bedrijven Philips, Shell, Electronics, Berkelrode Meubel en Prins op. Allemaal maakten ze direct of indirect gebruik van politieke gevangenen in de DDR.  Een en ander blijkt uit het boek ‘Knastware für den Klassenfeind’. 

Hierbij de reactie vanuit wehkamp.nl op de feiten die in het boek naar voren zijn gekomen met betrekking tot het voormalig postorderbedrijf Wehkamp in 1980: 

 

De feiten uit het boek horende, hoe kijkt wehkamp.nl hier nu dan op terug?

Uit het boek blijkt dat Wehkamp in 1980 zaken heeft gedaan met VEB Polstermöbel en dat nu is gebleken dat er in dat jaar bij VEB Polstermöbel ook politiek gevangenen te werk werden gesteld.

Dat soort praktijken betreuren en veroordelen we met kracht, want het past absoluut niet bij de wijze hoe we vandaag de dag als wehkamp.nl zaken doen.

 

Wat voor verantwoordelijkheid voelen wij dan nu nog hierin?

We kunnen ons moeilijk voorstellen dat de medewerkers van Wehkamp destijds van deze feiten op de hoogte zijn gebracht alvorens er door hen zaken werd gedaan met VEB.

Het een en ander moet natuurlijk ook wel in een perspectief geplaatst worden. We praten over feiten die nu aan het licht komen van zaken die 34 jaar geleden hebben gespeeld. De tijdsgeest was toen anders. In de tussentijd heeft Wehkamp drie verschillende eigenaren gehad (Great Universal Stores 1962-1990, IK Investments 2006-2008 en RFS Holland Holding 2008-heden) en is het bedrijf compleet veranderd van een postorderbedrijf naar een online retailer. Desondanks betreuren en veroordelen we dit soort praktijken met kracht, want het past absoluut niet bij de wijze hoe we vandaag de dag als wehkamp.nl zaken doen. Tegenwoordig verwachten we bijvoorbeeld dat onze leveranciers zich, naast Nationale en Internationale wetgeving, ook houden aan de voorwaarden binnen onze Code of Conduct houden die opgesteld is volgens de normen van de BSCI.

 

 

De schrijvers van het boek pleiten ervoor dat het goed zou zijn als alle genoemde bedrijven in het onderzoek zelf onderzoek zouden doen naar hun rol hierin en wat dit dan betekent voor de rol van het bedrijf vandaag de dag als het gaat om inkopen bij leveranciers in het buitenland. Wat is onze reactie hierop?

Wettelijk gezien is ieder bedrijf verplicht om administratieve gegevens 7 jaar te bewaren. In dit geval gaat het om informatie van 34 jaar geleden, een tijd waarin Wehkamp een postorderbedrijf was onder de vlag van een Engels moederbedrijf. De administratieve gegevens uit die tijd zijn niet bewaard, dus een onderzoek wordt erg lastig. Dat wil overigens niet zeggen dat we vandaag de dag onze verantwoordelijkheid niet nemen als het gaat om inkoopvoorwaarden. MVO is een geïntegreerd onderdeel van onze bedrijfsvoering.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.