radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Natte lente maakt kurkdroge zomer van vorig jaar deels goed: 'Maar we hebben geen oneindige buffer''

Natte lente maakt kurkdroge zomer van vorig jaar deels goed: 'Maar we hebben geen oneindige buffer''
Wandelaars in heidegebied, nabij Rheden
Bron: ANP

Word jij ook zo chagrijnig van die regen? Het hield maar niet op de afgelopen maanden. Maar alle nattigheid heeft ook voordelen. Zo heeft het geholpen bij het herstel van de natuur, na de op twee na droogste zomer van de eeuw.

Veel mensen vonden het vervelend dat het de afgelopen tijd zoveel regende, maar de natuur was er blij mee. Dat zegt meteoroloog Grieta Spannenburg. "Ik denk dat de neerslag van januari en maart een aardige slok is geweest."

Goede basis voor de zomer

Na de droogste zomer van de eeuw is het grondwater weer op peil en de bodem weer vochtig genoeg. En er is meer: volgens Spannenburg is de regen van de afgelopen maanden een goede basis voor komende zomer. "We hebben nu een prachtige bodem voor de rest van het jaar. Ook als we weer een droge zomer tegemoet gaan."

En die kans is aanwezig. Spannenburg legt uit dat de droge lucht waar Spanje nu mee te maken heeft zomaar onze kant kan opwaaien. "Maar door het natte voorjaar is Nederland beter dan vorige jaren voorbereid op een droge zomer. 2018, 2019, 2020 en 2022 werden allemaal voorafgegaan door een heel droog voorjaar. Nu zit dieper in de grond nog steeds water. Als deze zomer droog wordt, dan heb je een basis."

info

Waar komt al die natheid vandaan?

De 'natte lente' heeft een meteorologische verklaring: begin maart werd de kou van de Noordpool weggeduwd. Een deel daarvan stroomde richting Europa. Hierdoor kregen we in Nederland de afgelopen weken te maken met slecht weer en veel regen.

Watertoevoer vaak moeilijk

Boswacht Henk-Jan Van der Veen bevestigt dat met het natte voorjaar een goede basis voor de zomer is gelegd. De boswachter werkte tot voor kort in Friesland. Daar zag hij de afgelopen jaren de gevolgen van het watertekort voor de natuur van dichtbij.

In het westen van Friesland liggen de Friese meren en het oosten bestaat voornamelijk uit zandgrond, dat hoger ligt. Vooral daar hadden ze de afgelopen zomer veel last van de droogte. Dat komt doordat de watertoevoer er moeilijk is, legt Van der Veen uit.

Afhankelijk van regenwater

"Hogere delen kun je niet makkelijk voeden met water. Je bent afhankelijk van het regenwater en het grondwater in de sloten. Met een langdurige temperatuur van 25 of 30 graden verdampt er veel en komen gevoelige stukken natuur zoals heide en vennen snel droog te staan."

Dit gebeurde ook in zijn gebied Gaasterland, in het zuidwesten van Friesland. "De beuken hadden hier erg last van de droogte. Je kon dwars door de boomkronen heen kijken, zo weinig blad zat eraan."

'Hebben mazzel met extra-regen'

Terwijl veel mensen klagen over de lente die maar niet komt, was Van der Veen dus juist heel blij met het natte voorjaar. "Ik moet er niet aan denken dat we weer een droogfase hadden gehad."

Daar zag het volgens hem in februari namelijk wel naar uit. "Dat was een droge maand. Toen zat ik af en toe te denken: 'Alsjeblieft, niet weer hetzelfde als vorig jaar'. Maar we hebben dit jaar mazzel dat het extra regent."

'Schade merk je pas na 4 of 5 jaar'

Toch wil de boswachter niet te vroeg juichen. De neerslag betekent namelijk nog niet dat de beschadigde natuur weer helemaal zal herstellen, zegt hij. "Dat moet je aan de natuur overlaten. Als de grondwaterspiegel weer stijgt, heb je een kans dat zo'n beuk weer verder kan."

"Maar dat duurt lang. 2021 was een natter jaar en dan zie je dat de beuk weer meer in blad komt. Maar je moet het over meerdere jaren bekijken. De schade merk je eigenlijk pas na zo'n 4 of 5 jaar."

Extremen opvangen steeds lastiger

Bovendien zijn er op dit moment geen echte oplossingen voor situaties waarin het voorjaar droog is. In laaggelegen gebieden kan het waterschap makkelijker water inlaten vanuit het IJsselmeer, in hooggelegen gebieden kan dat vrijwel niet.

Meteoroloog Spankenburg: "Het wordt steeds lastiger om alle extremen op te vangen, omdat we een efficiënt ingedeeld land zijn. De waterschappen leggen buffers aan voor droge maanden, maar je kunt niet tot in het oneindige bufferen. Er is een limiet. Op alle plekken wonen en werken mensen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen
Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant