Na 12 jaar eindelijk erkenning voor Drentse Koloniën van Weldadigheid? 'Grote kans dat ze dit jaar wél op de Werelderfgoedlijst komen'

Al 12 jaar proberen de Koloniën van Weldadigheid in Drenthe internationaal erfgoed te worden. Gaat het het hen dit jaar eindelijk lukken? Het besluit valt komende week. Op de Unesco Werelderfgoedlijst kom je niet zomaar terecht.

Op de Werelderfgoedlijst staat al het erfgoed dat door Unesco is erkend als werelderfgoed. Alleen een gebouw of gebied dat volgens de organisatie heel bijzonder is, onvervangbaar en van waarde voor de hele mensheid kan op de lijst komen. Momenteel staan er tien erfgoederen uit Nederland op de lijst.

Niet zomaar op de lijst

Om op de Wereldergoedlijst te komen kan een land dat het Werelderfgoedverdrag van de Verenigde Naties heeft ondertekend een voorlopige lijst maken van gebouwen of gebieden die volgens dat land potentieel Werelderfgoed zijn.

Daarna kiest de regering van het land welk erfgoed op die lijst het meest geschikt is en volgt een bezoek van de adviseurs van Unesco. Zij evalueren het mogelijke Werelderfgoed en brengen vervolgens advies uit aan Unesco.

Tien criteria

Op basis van dat advies bepaalt het Unesco Werelderfgoedcomité of het gebouw of gebied benoemd wordt tot Werelderfgoed. Unesco heeft tien criteria die helpen bepalen of erfgoed van uitzonderlijke universele waarde is.

Om op de Werelderfgoedlijst te komen moet een erfgoed aan minimaal een van deze tien punten voldoen. Een paar van die criteria zijn 'natuurlijke schoonheid', 'getuige van traditie/beschaving' en 'belangrijke uitwisseling van waarden'.

Terug naar de tekentafel

De Koloniën van Weldadigheid in Drenthe willen dus al veel langer op de lijst komen. Na de evaluatie een aantal jaar geleden, werd het Werelderfgoedcomité geadviseerd om het nog niet op de Werelderfgoedlijst te plaatsen.

"Het adviesorgaan zag echt kansen voor deze plek, maar gaf aan dat niet alle koloniën die toen werden ingediend in het uiteindelijke werelderfgoed pasten. Sommige delen van de koloniën waren niet meer zo authentiek en dat is wel een hele belangrijke eis", zegt Koosje Spitz van Unesco Nederland. Daarom werd geadviseerd om terug te gaan naar de tekentafel.

Grote kans dat het gaat lukken

De vraag is of er nu dan wél een kans is voor de Drentse koloniën om op de lijst te komen. "Zeker", zegt Spitz.

"Ik beslis daar natuurlijk niet over, maar het adviesorgaan heeft een nieuw advies uitgebracht en dit keer is er gezegd dat de koloniën klaar zijn voor inschrijving." Als het Werelderfgoedcomité besluit om dit advies over te nemen, worden de koloniën daadwerkelijk werelderfgoed.

Must see

En wat dat dan in de praktijk betekent? "Als de Koloniën van Weldadigheid op de lijst komen, krijgen ze niet automatisch meer bezoekers, maar wel meer bekendheid en werelderkenning", zegt Spitz. "Je wordt natuurlijk zichtbaarder, zo simpel is het." Overigens zijn niet alle Nederlandse plekken op de Werelderfgoedlijst even bekend. "Iedereen kent de Amsterdamse grachten, maar niet iedereen kent het Woudagemaal bij Lemmer."

De grachten en het gemaal staan op dezelfde lijst als de Taj Mahal in India en Machu Picchu in Peru. "Dan vragen mensen in Nederland zich af: 'wat maakt het zo bijzonder?' Als iets door de Lonely Planet als een must see wordt bestempeld kom je meer op de radar en gaan mensen met andere ogen naar het land kijken."

Levert niet direct geld op

Sommige mensen denken dat je ook geld krijgt als je op deze lijst komt te staan. Spitz: "Dat is een bekende misvatting: dat krijg je niet. Unesco biedt alleen financiële hulp aan werelderfgoederen in landen waar ze het zelf niet kunnen bekostigen, maar daar kunnen we in Nederland geen aanspraak op maken."

Tussen 16 juli en 31 juli komt het Werelderfgoedcomité digitaal samen om de staat van het huidige werelderfgoed te evalueren en besluiten te nemen over de nieuwe inschrijvingen. We weten dus binnenkort of de Drentse koloniën eindelijk op de prestigieuze lijst komen te staan.