Murat Isik: 'De Libris Literatuurprijs is een zoete overwinning. Ik kom van ver, de weg was lang'

Met het geprezen boek 'Wees onzichtbaar' zette schrijver Murat Isik zichzelf in één klap op de literaire kaart. Dit jaar won hij met dit roman dat gebaseerd is op zijn jeugd in de verpauperde Bijlmermeer in de jaren '80, de prestigieuze Libris Literatuurprijs. Het geluk kan niet op voor Isik nu hij volgend jaar ook het Boekenweek Essay mag schrijven. Dit succes is hem niet zomaar aan komen waaien: "Ik kom van ver, de weg was lang.”  Als kind werd hij door leraren onderschat en op school werd hij 'de schoonmaker' genoemd. Nu ligt de wereld aan zijn voeten: "Ik heb nog zoveel verhalen te vertellen.’’ 

'Ik ben schatplichtig aan de Bijlmer'

In zijn tienerjaren namen junks de Amsterdamse Bijlmermeer over. Er was leegstand en criminaliteit. De huidige Bijlmer lijkt in niets meer op de plek waar Isik zijn jeugd doorbracht. Hoogbouw heeft plaats gemaakt voor rijtjeshuizen en lage flats. "Het was onpersoonlijk, maar niet verschrikkelijk. De betonnen reuzen stonden in het groen. Overal kon je voetballen en fietsen, alleen ’ s nachts was het griezelig’’, blikt hij terug. "Ik voel me schatplichtig aan de wijk. Het was er ook kleurrijk en vrolijk.’’

Isik droeg de Libris Literatuurprijs op aan de Bijlmer. Zijn roman volgt een Turkse jongen in de Amsterdamse wijk op zijn weg naar volwassenheid. Er zijn gelijkenissen tussen schrijver en zijn hoofdpersoon. Ook Isik groeit op in een atypisch Turks gezin. Zijn vader is communist en atheïst. Hij is werkloos en terroriseert zijn gezin.  Zijn moeder emancipeert. Ze leert de taal, volgt een opleiding, krijgt een baan en maakt zich los van haar tirannieke man. "Ik groeide op in een onveilige wereld. Met een onvoorspelbare vader. In een wijk die steeds verder verloederde’’, blikt hij terug. Dat had invloed op hem als kind. Hij wilde onzichtbaar zijn en hij maakte zich klein. "Dat was een overlevingstactiek op school en in mijn wijk.’’ 

Het schrijverschap

Op de basisschool tussen de torenhoge flats in de achterstandswijk blinkt hij uit in taal. Als hij voorleest luistert de hele klas met gespitste oren. Op de middelbare school in een nieuwbouwwijk vol rijtjeshuizen moet hij ineens naar bijles Nederlands. "Ik was de enige Turk en werd 'de schoonmaker' genoemd. Daar kun je tegenin gaan, maar ik trok me terug. Je kunt beter van je afbijten.’’ Zijn moeder stimuleert haar kinderen om verder te leren, om te stijgen op de maatschappelijke ladder. Isik studeert af als jurist en werkt als ambtenaar bij de gemeente Amsterdam. Een jaar geleden, tijdens het afronden van 'Wees Onzichtbaar', kiest hij definitief voor het schrijverschap. De roem van een belangrijke literaire prijs heeft hij dan nog niet. 

'Overwinning als schrijver maar ook als mens'

Revanche wil hij het niet noemen, maar het voelt als een zoete overwinning. "Op de docent die zei: laat hem maar eerst bijles Nederlands nemen. Nu heb ik de Libris gewonnen. Ik ben heel vaak onderschat door leraren, ook op mijn werk. Die prijs is een overwinning voor mij als schrijver, maar ook als mens. Ik kom van ver, de weg was lang.’’ Hij is niet bang om bekend te staan als ‘de Bijlmerschrijver’. "Dit was een heel belangrijk verhaal, maar ik heb nog zoveel verhalen te vertellen.’’