tv LIVE
meer NPO start

Minder plastic in oceaan dan gedacht, want veel blijft achter in rivier: 'Regels nodig voor wie het opruimt'

Minder plastic in oceaan dan gedacht, want veel blijft achter in rivier: 'Regels nodig voor wie het opruimt'
Plastic afval in Venezuela, daarheen gebracht door de rivier
Bron: EPA

De plastic soep in de oceaan is minder groot dan eerst werd gedacht. Het is geen 50 tot 300 miljoen ton, maar waarschijnlijk 'slechts' 3,2 miljoen ton. Grote kans dat er daardoor wél meer plastic in rivieren achterblijft. "Dat is ook gevaarlijk voor ons."

Dat het minder is dan gedacht, blijkt uit 20 duizend berekeningen van de Universiteit Utrecht. "Maar dat betekent niet dat het probleem ineens opgelost", zegt onderzoeker Erik van Sebille. "Het gaat nog steeds om heel erg veel plastic en het opruimen gaat niet zo heel snel."

Nationaal probleem

Het opruimen is nu wel makkelijker, denkt hij. "Ik verwacht dat er meer in de rivieren blijft hangen dan we dachten en dat is goed nieuws. Het voordeel daarvan in een land als Nederland is dat iedere rivier een eigenaar heeft, zoals een boer of Rijkswaterstaat. Als er plastic achterblijft in uiterwaarden of rietkragen, is er iemand die dat kan opruimen."

"In de oceaan is het een internationaal probleem, maar in rivieren blijft het een nationaal probleem", voegt hij toe.

Bekijk ook

Gezond houden

Klinkt als goed nieuws, maar zo simpel is het niet. "De rivieren zijn nog steeds een weg voor plastic om van land, via water, naar de oceaan te komen", zegt Anne Marieke Eveleens van The Great Bubble Barrier, een organisatie die zich bezighoudt met plastic uit de rivieren halen voordat het de oceaan bereikt.

"En dat veroorzaakt niet alleen schade in de oceaan, maar ook in de rivieren zelf. Dus we moeten ervoor zorgen dat het plastic dat nu door onze rivieren heen gaat, dat we dat ook opvangen en dat we ervoor zorgen dat het niet verder stroomt. En dat we ook onze ecosystemen in die rivieren gezond houden."

Rob Hadders legt uit hoe het nu precies zit met de plastic soep in de oceanen en rivieren

Voor mensen gevaarlijk

Plastic heeft negatieve gevolgen voor allerlei verschillende organismen, van groot tot klein, legt Eveleens uit. "Dieren kunnen verstrikt raken, plastic kan opgegeten worden waardoor dieren langzaam verhongeren. En de allerkleinste stukjes plastic, als grotere stukken bijvoorbeeld afbreken, die worden ook opgenomen door het lichaam. Dat verzwakt de gezondheid van dier en mens."

Want ook voor ons als mens is het heel gevaarlijk dat het plastic in de rivier zit. "We drinken plastic, eten en ademen het ook in. Zoutwater in de zee en zoetwater in onze rivieren en meren zijn onze bronnen om uit te eten en te drinken", zegt Eveleens. "Water is gewoon leven."

Bekijk ook

'Bellenscherm'

The Great Bubble Barrier heeft projecten om plastic uit onze rivieren te vissen. Hoe het werkt? Door een geperforeerde buis op de bodem van de rivier wordt lucht gepompt, daardoor ontstaan er luchtbellen. Die vormen samen een 'bellenscherm' dat plastic tegenhoudt en richting een opvangsysteem leidt.

"Los van het opvangen en afvangen zorgt het ervoor dat we ook kunnen onderzoeken wat voor type afval er langskomt en hoeveel", legt Eveleens uit. "Voorheen waren dat vaak plastic zakken en plastic flesjes, maar omdat daar nu statiegeld op zit, merken we dat er veel minder langskomt."

Regels nodig

Wat ze nu wel veel zien? "Snoepzakjes, sanitaire items, maar ook veel piepschuim", vertelt Eveleens. "Dat is een voorbeeld van bouwafval dat wegwaait. Maar eigenlijk kan je van alles tegenkomen."

Op basis van al die informatie kan de organisatie helpen met het maken van nieuw beleid. "Want het grote speerpunt dat we nu hebben is dat er goede afspraken gemaakt moeten worden met overheidsinstanties wie hier verantwoordelijkheid voor neemt, om het op te ruimen. Voor plastic zijn vaak geen regels."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Er worden meer Palestijnen dan Israëliërs vrijgelaten, hoe komt dat? 'Israël doet alles om ze terug te krijgen'

De eerste fase van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is bijna voltooid. De afgelopen maand ruilden de twee partijen gevangenen en gijzelaars uit. Maar tot nu toe komen hierbij meer Palestijnen dan Israëliërs vrij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid
Bron: ANP

Drie buitenlandse islamitische predikers die een inreisverbod kregen, zijn dit weekend toch welkom op de Ramadan Expo. De rechtbank in Den Haag heeft het besluit om de drie te weren, teruggedraaid. Ministers Faber en Van Weel zijn hier niet blij mee.

Het gaat om predikers Ali Hammuda, Mohamed Hijab en Abu Bakr Zoud. De drie staan dit weekend - tot groot ongenoegen van asielminister Marjolein Faber en de minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel - op de sprekerslijst van de Ramadan Expo. Een groot islamitisch evenement in Utrecht.

Inreisverbod teruggedraaid

Faber (PVV) en Van Weel (VVD) wilden een inreisverbod voor de omstreden predikers vanwege 'verwerpelijke uitspraken in het verleden over onder meer vrouwen en homo's'. Ze zouden 'haatpredikers' zijn.

Maar afgelopen donderdag bleek dat de rechter vond dat de ministers onvoldoende duidelijk hebben gemaakt waarom de sprekers toegang moet worden geweigerd. Het inreisverbod werd daarom, twee dagen voor het evenement, teruggedraaid.

Bekijk ook

Ministers waren niet duidelijk

Deze beslissing werd niet genomen omdat de rechter ervan overtuigd is dat de drie mannen geen haatpredikers zouden zijn, maar omdat de ministers onvoldoende kunnen onderbouwen waarom toegang moet worden geweigerd.

"Dus misschien zijn het haatpredikers, misschien zijn het zeer radicale types, maar daar ging de uitspraak niet over", legt Maurits Berger uit. Hij is arabist en hoogleraar Islam en het Westen, aan de universiteit Leiden. "De ministers hadden duidelijker moet zijn over waarom een inreisverbod nodig is."

'Voor het eerst zo'n rechtszaak'

Het verzoek om een verbod voor islam-predikers is niks nieuws. Opeenvolgende kabinetten doen dat al zo'n 30 jaar, weet de hoogleraar. Maar deze keer heeft de stichting die de Ramadan Expo organiseert het inreisverbod voorgelegd aan de rechter. En dat is nieuw.

"Voor zover ik weet is dit voor het eerst, dat een moslimorganisatie een rechtszaak heeft aangespannen tegen deze beslissing. En de rechter heeft ze in het gelijk gesteld."

Onder een vergrootglas

De vraag is of we ons in Nederland net zo druk maken bij een orthodox christelijk of joods evenement. "Nee", zegt de hoogleraar. "Dat ligt anders. Omdat dat op de een of andere manier bekend of vertrouwd voelt. Een islamitisch event ligt snel onder het vergrootglas."

"Als moslims orthodox zijn worden ze vrij snel bestempeld als radicaal. De gedachte is dat een radicale moslim kan afglijden naar extremisme. Iemand die bommen kan gaan gooien." Daar zijn mensen bang voor. "Maar inmiddels is uit onderzoek wel duidelijk dat die glijdende schaal er niet is", vertelt Berger.

Waarom het inreisverbod voor islamitische predikers werd teruggedraaid

Geen theologische elite in Nederland

De drie islamitische predikers, die nu dus wel welkom zijn in Nederland, komen uit Engeland en Australië. Waarom is het nodig om sprekers uit het buitenland te halen als het zoveel 'juridisch gedoe' veroorzaakt? "Omdat Nederland nog weinig theologisch geschoolde islamistische deskundigen heeft", antwoordt de hoogleraar.

"We hebben het nu over de tweede en derde generatie moslims. De eerste generatie waren gastarbeiders, daar zat geen theologische elite bij", zegt Berger. "Deze huidige generatie is veel religieuzer. Jongeren van nu vinden geen antwoorden in Nederland en nodigen daarom sprekers uit de VS, Engeland en Australië uit. Daar zijn in een vroeg stadium al hoger opgeleiden naar toe gegaan, inclusief theologen. Hier kwamen vooral mensen met weinig opleiding."

Nederlandse imams

Inmiddels zijn er wel Nederlandse jonge imams die de maatschappij goed kennen en verbonden zijn met de samenleving. "Theologisch zijn ze goed onderlegd. Ze hebben hun opleiding in het buitenland gehad bij gerenommeerde islamitische instellingen", weet Berger. Maar de organisatie achter Ramadan Expo noemt zich orthodox en nodigt dus vooral orthodoxe types uit.

"Er zijn zeker ook liberale stromingen in de islam. Bij alle religies zitten mensen in elkaars vaarwater en zijn ze het oneens", vertelt Berger hierover. "Dan beginnen ze een eigen kerk of synagoge. Bij moslims zie je dat ook. In die zin zijn ze perfect geïntegreerd in Nederland. Er is veel verschil van mening."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant