In de Zuid-Spaanse regio Andalusië plukken arbeidsmigranten onder barre omstandigheden de groenten die vervolgens in onze supermarkten terechtkomen. Opmerkelijk, want juist in die regio maakt de anti-immigratiepartij Vox zijn opmars.

"In de kassen is het rond deze tijd bijna 40 graden", vertelt José García Cuevas terwijl hij in zijn busje door een zee van witte plastic kassen rijdt. "Daar is een natuurpark. En daar, waar het plastic is, daar wonen zo'n vierhonderd mensen in krotten."

Cuevas werkt voor de vakbond voor kasarbeiders en trekt zich het lot aan van de tienduizenden, voornamelijk Afrikaanse migranten, die in de Zuid-Spaanse regio Andalusië in de kassen werken. Hij wijst de migranten op hun rechten en probeert iets te doen aan hun vaak erbarmelijke arbeidsomstandigheden.

'Het wonder van El Ejido'

Het wordt ook wel 'het wonder van Ejido' genoemd. Tot 40 jaar geleden was hier niets. Tot werd ontdekt dat de regio zich uitstekend leent voor groenteteelt in kassen. Inmiddels komt een groot deel van de paprika's, komkommers, aubergines en courgettes die bij ons in de supermarkt liggen komen uit de plastic witte kassen in deze regio.

De vlakte met kassen is inmiddels zo uitgestrekt dat het zelfs vanuit de ruimte te zien is. De regio heeft nu de bijnaam 'moestuin van Europa'. Sinds de jaren '90 komen arbeidsmigranten naar de regio om het werk in de kassen te doen. De krotten die Cuevas laat zien doen denken aan een sloppenwijk in een Afrikaanse stad.

Dat is een schande voor heel Europa

'Schande'

Veel migranten willen weg uit het gebied. "Zodra ik mijn papieren heb ga ik hier weg", vertelt een migrant aan Cuevas. "Ik kan hier niet blijven wonen. Hier is geen toekomst." De huizen waar de migranten wonen worden gebouwd met materiaal dat is gevonden bij de kassen. Geregeld komt het voor dat de hutjes vlam vatten.

Onlangs zijn er nog twee migranten overleden. De vakbondsman vindt het een schande dat dit in Europa gebeurt. "Dat de handen die de groenten plukken die in Europa worden gegeten, onder deze omstandigheden leven. Dat is een schande voor heel Europa."

Opkomst Vox

In El Ejido wonen 85.000 mensen. Drie op de tien inwoners hebben een andere nationaliteit dan de Spaanse. Het gaat vooral om Marokkanen, maar ook om Oost-Europeanen en mensen uit landen ten zuiden van de Sahara. Voor het werk in de kassen zijn de migranten hard nodig. En de boeren maken er gebruik van dat de migranten bereid zijn om zonder verzekering te werken, terwijl ze ver onder het minimumloon betaald worden.

Toch komt juist in deze regio, en in mindere mate in de rest van Spanje, een partij op die een einde wil maken aan de illegale migratie. De partij, Vox, behaalde bij de landelijke verkiezingen in april bijna 30 procent van de stemmen in El Ejido. Evenveel als in de regionale verkiezingen in december.

'Spanjaarden willen het werk niet doen'

Dat lijkt gek, maar dat is het niet volgens Juan José Bonilla. Hij is voorman van Vox in El Ejido en hij hoopt na de lokale verkiezingen, die in Spanje gelijk met de Europese verkiezingen worden gehouden, burgemeester te worden.

Bonilla is advocaat, maar noemt zich daarnaast ook boer. Ook in zijn kas werken arbeidsmigranten. "Toen de eerste kassen kwamen, begon het wonder", vertelt Bonilla. Veel Spanjaarden willen niet werken in de kassen. "Ze leven liever van de staat, of werken ergens zwart dan dat ze het werk in de kassen doen. Daar moeten we tegen vechten." Bonilla wil illegale immigratie uitbannen.

Bron: EenVandaag

Rechts-populisme in Spanje

"Het heeft in Spanje lang geduurd voordat het rechtspopulisme echt opkwam", vertelt Spanje-correspondent Carlijn Teeven. "De laatste twee jaar heeft Vox een enorme opkomst gemaakt. Dat heeft te maken met de onafhankelijkheidstrijd van Catalonië. Daar is Vox tegen. En daarnaast de immigratie."

De familiegeschiedenis van de Vox-kandidaat is tot zijn spijt hecht verbonden met die van zijn woonplaats. In 2000 vermoordde een verwarde migrant twee boeren en een vrouw uit El Ejido. Hevige racistische rellen begonnen. Waarna stakingen van de migranten volgden.

Bron: EenVandaag

Kinderen spelen niet meer buiten

Een van de vermoordde boeren was de vader van Juan José Bonilla. "Dan verandert alles", vertelt hij er nu over. Bonilla was destijds 21 jaar. Volgens hem heeft het El Ejido veranderd. "De mensen vergeten de gebeurtenissen van 2000 niet."

Volgens de advocaat zijn er mensen bang in El Ejido. "Ik heb twee dochters van 11 en 13 jaar. Zij gaan niet alleen de straat op. Ik ben hier opgegroeid. Ik kwam lopend naar de kas en ik speelde alleen. Vandaag de dag laten mensen in El Ejido onze kinderen niet meer alleen spelen. Dat moeten we herstellen."

Niet anti-EU

Bijzonder aan Vox is dat, terwijl Marine Le Pen naar de partij gelonkt heeft, de populistische partij niet uitgesproken anti-EU is. Spanje is ook één van de landen waar de bevolking het minst eurosceptisch is. "Onze producten worden door heel Europa verkocht. Dat verdedigt Vox", zegt Bonilla. "Vox verdedigt wel de eenheid van elk land. De nationale identiteit van elk land."

Volgens vakbondsman José Garcia Cuevas moet de Europese Unie iets doen aan de slechte omstandigheden van de migranten in zijn regio. "Ze geven bijvoorbeeld 100 miljoen euro aan Marokko om de grenzen te controleren. Toch lukt het niet om deze situatie hier te organiseren en voor waardige woningen te zoeken voor de arbeiders die de groenten voor 500 miljoen Europeanen plukken. De EU heeft duidelijk een grote verantwoordelijkheid voor wat hier gebeurt."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".