radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Met vliegers 2000 kilometer dwars door Groenland reizen: zo vraagt Bernice Notenboom aandacht voor smeltende ijskappen

Met vliegers 2000 kilometer dwars door Groenland reizen: zo vraagt Bernice Notenboom aandacht voor smeltende ijskappen
Bron: EenVandaag

2000 kilometer afleggen bij 20 graden onder nul, voortgetrokken door vliegers. Poolreizigster Bernice Notenboom begint deze week op Groenland aan dit avontuur om aandacht te vragen voor het smeltende ijs en de mogelijkheden van windenergie.

"Ik ben wel bekend met het trekken van een sleetje, maar dat kiten is een andere tak van sport." Bernice Notenboom is wel wat gewend. Maar duizenden kilometers afleggen op ski's voorgetrokken met een grote vlieger is ook voor haar nieuw. "Je moet zorgen dat het in de lucht blijft en niet gelanceerd wordt. Je trekt ook een slee van 100 kilo achter je aan."

De route die Bernice Notenboom op Groenland gaat afleggen
Bron: Bernice Notenboom
De route die Bernice Notenboom op Groenland gaat afleggen

Elektriciteit opgewekt door een vlieger

De tocht moet binnen 35 dagen zijn voltooid, maar naast het eindpunt halen heeft Bernice met haar team ook vooral een missie. "Het avontuur is belangrijk en probeer daaromheen de serieuze boodschap bij mensen op het netvlies te krijgen." Ze trekken van zuid naar noord, omdat ze dan wind in de rug hebben.

Vliegers om windenergie mee op te wekken hebben volgens haar een enorme potentie. "Het is ook bedoeld om het onmogelijke te laten zien. Het avontuur trekt mensen aan. Ik had een paar jaar geleden niet verwacht dat we nu met een kite over Groenland zouden trekken. We kunnen veel meer met wind dan we nu doen."

Wubbo Ockels

Het was astronaut en uitvinder Wubbo Ockels (overleden in 2014), die in 2007 al met het idee kwam om met een vlieger energie op te wekken. Notenboom: "De kite kan door achtjes te draaien energie opwekken. Dat kan dan weer gebruikt worden voor de landbouw, een klein dorp of een zelfs klein eiland."

"Je kan de zeilen ook op schepen zetten, zodat je minder brandstof nodig hebt." Bij de TU Delft zijn ze druk bezig dit idee verder te ontwikkelen en te testen.

Onderzoeker en journalist Bernice Notenboom maakte een documentaire over vliegen
Bron: EenVandaag
Onderzoeker en journalist Bernice Notenboom maakte een documentaire over vliegen

Bekijk ook

Onderzoek

Naast aandacht vragen voor de mogelijkheden van 'vliegerenergie', gaat Bernice ook onderweg onderzoek doen naar de toestand van de ijskap op het Deense eiland in de Noordpool-regio.

"Ik ga kijken welke sneeuwcondities we aantreffen, wat de temperatuur is en hoeveel sneeuw er op het ijs ligt."

Zeldzame regen

Ze is de afgelopen twintig jaar zes keer op Groenland geweest en heeft de omstandigheden ook zien veranderen. "De grootste verandering wat ik gezien heb, is dat de smeltlijn 600 meter is opgeschoven."

"Dat is de grens waar meer ijs smelt dan het aangroeit. Het gaat heel snel met het ijs en het heeft er zelfs geregend." Dat is de Noordpoolregio zeldzaam.

Illustratie van een kite op de sneeuw
Bron: Bernice Notenboom
Illustratie van een kite op de sneeuw

Verandering Nederlands weer

Groenland is voor Bernice niet een willekeurig gekozen locatie om de klimaatverandering in kaart te brengen, omdat 'het smelten van het ijs op Groenland de grootste gevolgen heeft voor ons'.

"Dat kan voor stijging van de zeespiegel in Nederland zorgen." Bovendien kan volgens haar het smeltwater, als het in de oceaan stroomt, ook ons weer gaan beïnvloeden. Het zeewater zal afkoelen en zeestromingen kunnen veranderen.

Spiegel

De conditie van de ijsplaat op Groenland is dus een soort spiegel van wat ons te wachten staat, maar er is nog veel onzeker. Waar de meeste wetenschappers maar onderzoek kunnen doen naar een kleine regio, kan Bernice dankzij de vliegers juist een heel groot gebied bekijken.

"Het is een enorme massa van 2,5 tot drie kilometer dik. Groenland is enorm groot. Er kan in het noorden of zuiden iets anders gebeuren."

Bekijk ook

'Het is spannend of we het gaan halen'

Een herkansing zit er niet zomaar in, want in de voorbereiding en het regelen van de van financiën is veel tijd gaan zitten. "Ik ga er vanuit dat het in een keer goed gaat. Ik weet niet hoeveel expedities ik nog ga doen."

"Je moet veel organiseren en het kost een hoop geld. Ik ben al 60 jaar oud en mijn lijf is niet zo sterk meer als 30 jaar geleden. Je kunt heel lang door gaan met poolreizen, maar het wordt wel steeds complexer om die reizen te organiseren."

Op pad

Eerst maar eens deze tocht tot een goede einde brengen. "Het is wel spannend of we het gaan halen. We hebben alles bij ons, ook extra skibrillen en bindingen voor de ski's. Van alles hebben we een extra onderdeel, zodat we niet van de ijskap weg moeten."

Ze start 4 mei en de vorderingen van de reis zijn te volgen via de speciaal daarvoor in het leven geroepen website.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom een overeenkomst over grondstoffen voordelig is voor Oekraïne én de Verenigde Staten

Waarom een overeenkomst over grondstoffen voordelig is voor Oekraïne én de Verenigde Staten
Amerikaanse president Donald Trump en Oekraïense president Volodymyr Zelensky schudden elkaar de hand in Frankrijk
Bron: EPA

Oekraïne en de VS zijn tot een overeenkomst gekomen over de Oekraïense grondstoffen. Volgens president Trump komt de Oekraïense president vrijdag een raamwerkakkoord tekenen. Maar, Zelensky ontkent dat.

Maar wie heeft eigenlijk baat bij deze overeenkomst? We vroegen het aan Amrish Ritoe, energie- en grondstoffendeskundige van kennisinstituut HCSS.

Partnerschap met grootste economie

De winst voor de Oekraïners is volgens Ritoe groot, als de Amerikanen zich aan hun afspraken houden. De Oekraïners gaan dan namelijk een partnerschap aan met de grootste economie ter wereld.

"Dat brengt economische slagkracht met zich mee. Het gaat om broodnodige investeringen in de Oekraïense economie en de zekerheid van een solide partner", vertelt hij.

'Rusland denkt wel twee keer na'

In de raamwerkovereenkomst wordt geen woord gesproken over veiligheidsgarantie van de Amerikanen aan de Oekraïners. Toch zullen ze volgens Ritoe ook op dit vlak winst boeken, namelijk afschrikking.

"De Amerikanen hebben nu belangen in Oekraïne, en die belangen zullen ze verdedigen. Daardoor zullen de Russen wel twee keer denken voordat ze aanvallen."

Grondstoffen Oekraïne

Niet meer afhankelijk van China

Met de overeenkomst boekt ook president Donald Trump een voor hem belangrijke overwinning. "Hij moet thuis verkopen dat Amerika baat heeft bij bemoeienis met Oekraïne", merkt Ritoe op. "Dat kan hij nu doen, want Amerika heeft dankzij een bondgenootschap met Oekraïne binnenkort hoogstwaarschijnlijk toegang tot super belangrijke grondstoffen. Grondstoffen waarvan ze anders afhankelijk zijn van China, het land waar Trump zich zo afkeert."

"En verder kunnen de Amerikanen dan gebruikmaken van de uitgebreide kennis en ervaring van de Oekraïners in het delven en verwerken van grondstoffen", zegt hij.

Europa buitenspel

De Amerikanen gaan met deze overeenkomst dus zeker verdienen in Oekraïne. Terwijl Europa kans loopt buitenspel te komen te staan, merkt Ritoe op.

Dat is een economisch verlies, maar ook een strategisch verlies. Want ook Europa wil minder afhankelijk worden van andere landen zoals China en de VS. "En nu kunnen we mogelijk ook geen aanspraak maken op grondstoffen in Europa", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Blijven de koffieschappen nog lang leeg? 'Supermarkten en fabrikanten moeten melk bij de koffie gaan doen'

Sta je voor de koffieschappen in de supermarkt, dan valt het op dat deze erg leeg zijn. De afgelopen maanden is er namelijk een prijzenoorlog gaande tussen koffiebranders en supermarkten. Maar volgens koffieverpakker JDE Peet's lijkt het eind in zicht.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant