tv LIVE
meer NPO start

Met de gezondheidspas van de EU kun je straks mogelijk vrijer reizen: zo werkt het

Met de gezondheidspas van de EU kun je straks mogelijk vrijer reizen: zo werkt het
Salou
Bron: EPA

De 'Groene Pas' die de Europese Commissie morgen presenteert moet reizen makkelijker maken. Overal in Europa is met de pas te zien of je gevaccineerd of getest bent. Is de Europese gezondheidspas de uitweg naar een onbezorgde zomervakantie?

Vooralsnog hebben alle landen een negatief reisadvies. Ga je wel, dan heb je een quarantaineverklaring nodig. Daarin verklaar je dat je 10 dagen in quarantaine gaat bij thuiskomst. Je mag ook na 5 dagen een test doen en als die negatief is, eindigt je quarantaineplicht. Maar om ervoor te zorgen dat we deze zomer vrijer kunnen reizen, komt er nu dus de zogeheten Digital Green Certificate.

Af van verschillende bewijzen

De gezondheidspas maakt onderdeel uit van drie soorten bewijzen. Je kan een groene pas krijgen omdat je een bewijs hebt van vaccinatie, omdat je een negatief testresultaat kan laten zien van een door de EU erkende test of omdat je een bewijs van antistoffen hebt.

"Al deze bewijzen kunnen verschillend ingevuld worden door de lidstaten", legt Europarlementariër Esther de Lange uit. "Je kan als land een app ontwikkelen, dat doen de meeste landen of het op papier. Elke lidstaat is hier zelf verantwoordelijk voor. Zij zetten die gegevens dan in een nationaal systeem. Uit dat systeem komt een soort unieke barcode en daarmee kan in elke lidstaat informatie uitlezen. Er komt geen Europese database met jouw gegevens, dat is te gevoelig. De gegevens blijven bij de lidstaten en gaan niet naar Europa", zegt de Lange.

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Rol van Europa

"Ik zie het eigenlijk als een soort Europees dakje bovenop de nationale bewijzen. Dat is nodig zodat wanneer we weer mogen gaan reizen, dat jouw bewijs van vaccinatie of coronatest ook in bijvoorbeeld Spanje kan worden uitgelezen. Je wil dat zo'n goedgekeurde test, vaccinatie of antistofbewijs in elk Europees land erkent wordt. Een manier om de lappendeken van allemaal verschillende bewijzen om te reizen te voorkomen", zegt De Lange.

Europarlementariër De Lange
Bron: EenVandaag
Europarlementariër Esther de Lange

Maar de gezondheidspas geeft geen goedkeuring om ook op vakantie te mogen. Of dat mag hangt nog steeds van de verschillende coronamaatregelen per land. Maar als je straks weer mag reizen maakt zo'n gezondheidspas het een stuk makkelijker. "De medisch ethische discussie over of er al reizigers naar het land mogen, wordt nationaal gevoerd en daarin blijft het virus leidend", zegt de Europarlementariër.

Lees ook

Vakantielanden trappelen om weer open te gaan

Het Ik-Vertrek koppel David en Gine Shearlaw hoopt dat de gezondheidspas er snel komt. Ze willen in Spanje graag hun Bed& Breakfast openen voor toeristen. De Nederlanders vertrokken naar Spanje voor hun droom.

Nadat ze erachter kwamen dat hun huis van karton was gemaakt en het dak na noodweer afbrokkelde, kwam de coronacrisis hard aan voor het koppel. "Geen toeristen en geen inkomsten, dan ga je het hier niet redden", zegt David.

Nog een zomer dicht is einde oefening

Vanuit hun terras in de Spaanse zon kijken ze uit op een zwembad zonder toeristen, lege kamers en geen inkomsten. "Heel veel zaken zijn dicht gegaan. Eens in de maand hebben we eens een gast. Financieel ziet het er niet zo goed uit, dit moet geen half jaar meer duren. Daar ben ik wel een beetje bang voor."

"Zo'n pas is erg belangrijk", zegt David. "Niet alleen om het geld maar ook alle liefde die we in deze plek hebben gestopt, je wil dat mensen daarvan kunnen genieten. Als het deze zomer weer allemaal dicht is dan weet je dat het gewoon einde oefening is", vertelt het stel vanuit Spanje.

Lees ook

CoroanCheck App

In Nederland is het minsterie momenteel bezig met de CoronaCheck App. Met deze app kunnen mensen aantonen dat ze recent negatief getest zijn op het coronavirus. Je laat je in een officiële teststraat testen en je krijgt daarna een code. Deze code wordt ingevoerd in CoronaCheck waarna de app de code omzet in een zogeheten QR-code.

De CoronaCheck App komt naast de bestaande CoronaMelder-app. Dat is de app waarmee je een melding krijgt als je met iemand in aanraking bent geweest die corona bleek te hebben.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant