radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Mestfabrieken hard nodig om overschot weg te werken, maar geschikte locatie moeilijk te vinden

Mestfabrieken hard nodig om overschot weg te werken, maar geschikte locatie moeilijk te vinden
Geert Verstegen ziet de mestfabrieken het liefst helemaal verdwijnen
Bron: EenVandaag

Nederland moet flink meer mestverwerkingsfabrieken bouwen om het overschot aan mest kwijt te kunnen. Toch lopen nieuwe initiatieven vast. Boeren vinden dat het al veel te lang duurt, terwijl omwonenden de fabrieken het liefst helemaal zien verdwijnen.

Het teveel aan mest in Nederland moet opgevangen worden en daarvoor zijn er meer mestfabrieken nodig. Dat staat in het mestbeleid van minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Gevoelig dossier

In Brabant moeten er mestverwerkingsfabrieken bij komen. De provincie wil daarmee echt een omslag maken: "Er zijn vele vormen van mestverwerking. Wat wij in Brabant willen is de mest zodanig bewerken dat je het weer volledig kan gebruiken voor de landbouw: kringlooplandbouw", vertelt gedeputeerde Elies Lemkes.

Elies Lemkies
Bron: EenVandaag
Gedeputeerde Elies Lemkes

Maar mestfabrieken zorgen al jaren voor conflicten tussen boeren en omwonenden. Niet alleen in Brabant, maar ook in Limburg en Gelderland. Een omvangrijk plan om iets te doen aan het mestoverschot wordt alsmaar naar voren geschoven, tot frustratie van boer en burger. Provincie en gemeenten staan voor de uitdaging een goede plek te vinden.

info

Boeren mogen maar een bepaalde hoeveelheid mest uitrijden over hun land. Te veel mest op de bodem is niet goed voor het milieu. Dat komt vooral door de stoffen stikstof en fosfaat. Met de overige mest moet de boer naar een mestverwerking. De overheid heeft een verwerkingsplicht opgelegd voor de verwerking van mest. Bij geen verwerking legt de overheid een boete op.

Bekijk ook

Terug naar de tekentafel

Het mestplan in Brabant heeft al drie keer vertraging opgelopen. Eerst zou het rapport in februari aan het provinciebestuur worden aangeboden, toen april, vervolgens deze zomer. De verwachting ligt nu in het najaar.

"Het is een ingewikkeld proces", legt gedeputeerde Lemkes uit. "We kijken nu op een andere manier naar mest, en dan heb je ook andere zoekcriteria. Als je mest ziet als rijke grondstof, die je weer wilt terugbrengen in de bodem om akkerbouwgewassen te produceren, dan moet je kijken wat voor soort mestbewerking je nodig hebt. Dan pas kun je bepalen waar ze moeten komen. Dat kost tijd."

Boeren moeten mest naar buitenland vervoeren

Het vooruitschuiven van de plannen maakt Frans Meulenmeesters moedeloos. Hij wil al sinds 2008 met 160 varkenshouders een mestverwerkingsfabriek realiseren. Daar zullen ze jaarlijks 500.000 ton mest verwerken. Maar hoe graag hij ook wil, hij loopt steeds weer tegen vergunningen en politiek getreuzel aan. "We zijn al meer dan 10 jaar bezig!"

Boer
Bron: EenVandaag
Frans Meulenmeesters

Meulenmeesters is al 40 jaar varkensboer in het Noord-Brabantse Elsendorp. Daar heeft hij 700 varkens. Op dit moment moet hij zijn mest naar het buitenland vervoeren. De kosten daarvan zijn voor hem op jaarbasis zo'n 60 tot 70 duizend euro. Wanneer de mestverwerkingsfabriek er komt, zullen de kosten halveren. Maar, zegt hij: "Het belangrijkste vind ik dat het een stuk duurzamer is. Mestbewer­king kan bijdragen aan verminde­ring van de uitstoot van stikstof en CO2, bodem­vrucht­baar­heid verbeteren en kunstmest terugdringen."

Verzet van bewoners

Dat aan mest een luchtje zit, dat begrijpt iedereen. De mogelijke komst van mestverwerkingsfabrieken zorgt bij omwonenden dan ook voor veel verzet. Geert Verstegen woont zelf 1,5 kilometer van een mestfabriek af. Hij is samen met andere bewoners tegen de komst van meer mestfabrieken. Ze verenigen zich in het Brabant Burgerplatform.

"Het meest vervelende is de gruwelijke stank. De prachtige beloftes dat nieuwe mestfabrieken geen stankoverlast veroorzaken, daar geloof ik niet in. Er is ook weinig handhaving op de stankoverlast en omwonenden ervaren ook overlast van de transport", zegt hij.

'We willen en kunnen het zonder overlast'

Volgens Verstegen is het duidelijk: "Er is maar één oplossing: minder dieren." Als je echt van het mestprobleem wil afkomen, dan zul je de veestapel moeten inkrimpen, zegt hij. "Door de komst van nieuwe mestfabrieken houd je het systeem in stand."

Burger Brabant
Bron: EenVandaag
Geert Verstegen van het Brabant Burgerplatform

"We willen volgens mij hetzelfde: een beter milieu", zegt varkensboer Meulenmeesters erover. Hij is bereid er alles aan te doen om geen overlast te veroorzaken. Dat moet volgens hem kunnen met nieuwe technieken. "Bewoners mogen meedenken en zeggen hoe we het moeten doen. Maar simpelweg zeggen: 'Het kan niet', dat is geen optie."

Bekijk ook

Maar een paar fabrieken nodig?

Meulenmeesters denkt dat met twee tot drie grote mestverwerkingsfabrieken, op industrieterreinen, het probleem al is opgelost: "Er wordt gesuggereerd dat er wel 50 moeten komen. Onzin."

Hij denkt dat het veel simpeler kan dan de plannen van de provincie: "Met twee of drie grote fabrieken kunnen we al 1,5 miljoen kuub verwerken. Dan is het probleem opgelost."

Bekijk hier de reportage over dit onderwerp

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen
Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant