Mensen met psychische klachten aan het werk krijgen, lukt niet alleen met meer geld: 'Cultuur op de werkvloer moet veranderen'

Zo'n 75.000 mensen met ernstige psychiatrische klachten zitten thuis, terwijl ze graag willen werken. Speciale trajecten bieden uitkomst, maar er is vooral een cultuuromslag nodig op de werkvloer, zegt Jacobine Geel van de Nederlandse ggz.

Minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees trekt vanaf volgend jaar 18 miljoen euro uit om mensen die thuiszitten met een ernstige psychiatrische aandoening sneller aan werk te helpen.

IPS-methode

Met het geld wordt een speciaal re-integratieproject betaald: Individuele Plaatsing en Steun (IPS). Dit traject helpt mensen met hun zoektocht naar een baan, terwijl ze nog hulp krijgen van de geestelijke gezondheidszorg (ggz).

Het UWV experimenteert in opdracht van het ministerie al sinds 2017 met de IPS-methode en die blijkt relatief goed te werken: 44 procent van de deelnemers vindt binnen 2,5 jaar werk. Bij andere methodes geldt dit volgens het UWV voor slechts een kwart.

Meer mensen aan het werk

De totale groep mensen met een ernstige psychiatrische aandoening in Nederland wordt geschat op 210.000 mensen. Ongeveer 75.000 van hen willen en kunnen werken. Tot nu toe heeft het UWV 2.570 IPS-trajecten betaald.

De vraag naar IPS is volgens een woordvoerder van het UWV 'waarschijnlijk aanzienlijk groter dan het huidige aanbod'. De 18 miljoen van Koolmees moet dat aanbod vergroten. Daarnaast kan het geld deels worden ingezet voor mensen met minder ernstige psychische problemen.

Video: Jorn kwam dankzij een IPS-traject aan het werk

Niet voor iedereen

Toch is die 18 miljoen zeker niet genoeg om alle 75.000 mensen via een IPS-traject terug naar werk te begeleiden, zegt voorzitter Jacobine Geel van de Nederlandse ggz. "IPS is een intensief en kostbaar traject, daar komt niet iedereen voor in aanmerking."

Maar dat hoeft volgens Geel ook niet, IPS is namelijk maar een van de vele manieren om mensen met een psychiatrische aandoening naar werk te begeleiden.

Bron: ANP

Werk als medicijn

Belangrijker vindt ze het dat er in de politiek voldoende aandacht is voor mentale gezondheid op de werkvloer en in de politiek. Samen met organisaties als MIND en Cedris, Divosa en werkgeversvereniging AWN, stelde de Nederlandse ggz een convenant op, waarmee ze aandacht vragen voor dit thema bij het toekomstige kabinet. Samen werken voor werk, heet het.

"Werk is een medicijn", zegt Geel. "Bij mensen die psychisch kwetsbaar zijn en weer teruggaan naar de werkvloer, neemt de mentale gezondheid met circa 30 procent toe. Het biedt structuur, draagt bij aan herstel." Daarnaast is een groot deel van de mensen die kampt met een (ernstige) psychiatrische aandoening nog relatief jong. "Ze staan nog aan het begin van hun loopbaan. Werkgevers en zorgverzekeraars hebben er wat kosten betreft baat bij, als deze mensen weer zo snel mogelijk terug zijn op de arbeidsmarkt."

Voorlichting

Daarom is er naast trajecten als IPS ook meer geld nodig voor goede voorlichting en begeleiding, onder andere aan werkgevers, zodat zij weten hoe ze iemand met een (ernstige) psychiatrische aandoening kunnen begeleiden. "We willen uiteindelijk dat we 3.500 trajecten per jaar op kunnen starten", zegt Geel.

"Werkgevers zijn vaak onzeker, bang dat ze iets verkeerd doen. Dat leidt er nog te vaak toe dat ze er niet aan beginnen. Als de cultuur op de werkvloer verandert, kunnen we veel meer mensen terug naar werk begeleiden. We helpen hen een handje, want werkgevers zouden hier een beroep moeten kunnen doen op de no-risk polis. Zij lopen dan geen risico als ze hen in dienst nemen."