Als koeien grazen in de buurt van een wietkwekerij, kan hun melk dan naar wiet ruiken? Dat vraagt een melkveehouder uit Etten-Leur zich af in de documentaire Legale Wiet die deze week werd uitgezonden. "Wat als de melk wordt afgekeurd?"

De melkveehouder maakte zich in de documentaire niet alleen zorgen over eventuele criminaliteit, maar is ook bang voor andere gevolgen: "Wie zegt dat Campina de melk niet gaat afkeuren, omdat het naar wiet ruikt. Dan heb je een groot probleem. Daarnaast zit een melkveehouder er ook niet op te wachten dat zijn koeien stoned worden."

'Zeer onwaarschijnlijk'

"De chauffeurs van de Campina-melkwagens ruiken wel even aan de melk voor ze het meenemen", weet de woordvoerder van Friesland Campina. Maar melk die naar wiet ruikt? De woordvoerder kan zich niet herinneren dat er ooit melk is afgekeurd om die reden.

Campina heeft het dus nog nooit meegemaakt, maar in theorie zou het dan nog steeds kunnen. Toch? Professor diervoeding aan de Universiteit Utrecht Wouter Hendriks denkt daar anders over: "Het is zeer onwaarschijnlijk dat de melk naar wiet gaat ruiken. Dan moeten de koeien de wietplanten kunnen eten en bovendien moet het ook wel een aardige hoeveelheid zijn, wil je het terugvinden."

Wietfilter

Melksommelier Bas de Groot beaamt dat het niet mogelijk is dat de melk naar wiet gaat ruiken of smaken als koeien in de buurt grazen van een wietkwekerij. "Maar stel, je zet een pak melk open in de koelkast en legt daar een pakje wiet naast, dan zou die melk een wietsmaak kunnen krijgen."

Professor diervoeding Hendriks stelt dat mocht een koe toch wiet binnenkrijgen, je daar dan nog niks van ruikt en proeft in haar melk. Dat komt door een filtermechanisme in de pens van de koe. "Een koe is niet zoals een mens, het dier heeft een pens waarin veel micro-organismen zitten en die ontgiften en metaboliseren. Dit mechanisme zorgt ervoor dat de melk goed van kwaliteit blijft."

De smaak van melk veranderen

Dat de smaak of geur van wiet niet te achterhalen is, is duidelijk, maar je kan de smaak van de melk wél beïnvloeden, vertelt de Bas de Groot."Als een koe graast in kruiden, dan proef je een lichte framboos-achtige smaak", licht de melksommelier toe.

En stel je wil graag een melk met een meer bittere smaak, dan weet De Groot ook raad: "Als je je koe meer zetmeel voert, dus aardappelen en maïs, dan krijg je een bittertje achterin de smaak."

Help, mijn koe is stoned!

En kunnen koeien er zelf hinder van ondervinden als ze naast een wietkwekerij staan? "Ze kunnen wel high worden, ik denk dat ze dan wankeler op hun poten zullen staan en met hun kop gaan schudden. De koe zal in ieder geval niet meer zo alert zijn als zij normaal gesproken is", zegt professor diervoeding Hendriks.

Al met al dus een duidelijk antwoord op de vraag van de melkveehouder uit de documentaire Legale Wiet van Frans Bromet: Melk van koeien die dichtbij een wietkwekerij grazen, gaat niet smaken of ruiken naar wiet.

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."