Het Meldpunt Onverzekerden Zorg voor mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats werkt slecht, blijkt uit onderzoek. Zorgverleners kennen het loket niet en huisartsen en ziekenhuizen weten niet dat dak- en thuislozen recht hebben op een zorgverzekering.

Een zorgverzekering is voor elke Nederlander verplicht, ook als diegene dat niet kan betalen. Maar om je te kunnen verzekeren heb je wel een adres nodig, iets wat dak- en thuislozen vaak niet hebben. Voor hen richtte het ministerie van Volksgezondheid in 2017 het Meldpunt Onverzekerden Zorg op. Nu blijkt dat dit meldpunt niet goed werkt. Duizenden dak- en thuislozen krijgen niet de noodzakelijke hulp waar zij recht op hebben.

Juiste zorg krijgen moeilijk

Straatdokter Marcel Slockers zet zich al jaren in voor kwetsbare daklozen. Hij organiseert wekelijks een spreekuur in daklozenopvang Havenzicht in Rotterdam, waar ook een verpleeghuis voor daklozen zit.

Deze maand promoveerde hij met het proefschrift Sterfte, ziekte en toegang tot zorg bij dak- en thuislozen. Slockers ziet dat het voor dak- en thuislozen moeilijk is om de juiste zorg krijgen en dat heeft grote gevolgen voor hun gezondheid.

Geen hulp bij behandelbare ziektes

In 2014 kwam er al een onderzoek naar buiten waaruit bleek dat dak- en thuisloze Rotterdammers 14 tot 16 jaar eerder sterven dan een gemiddelde stadsgenoot.

"Ze overlijden niet omdat ze geen adres hebben, maar omdat ze behandelbare ziektes hebben waar ze niet mee worden geholpen", vertelt Slockers die aan het onderzoek meewerkte.

Bekijk ook

Onderzoek

De straatarts zag met lede ogen aan hoe in 2015 de helft van de dak- en thuislozen geen adres had en daardoor onverzekerd was. In 2017 werd daarom het Meldpunt Onverzekerden opgezet. Onverzekerde daklozen moeten hier worden aangemeld door hun zorgverlener, zodat hun zorgkosten worden vergoed.

Bij dat meldpunt gaat het mis, volgens Slockers. "Bij driekwart van de mensen bij de spoedeisende hulp is het meldpunt onvoldoende bekend." Mogelijk komt dat doordat het pas in 2017 is opgezet, zegt Slockers. "Wellicht is het te vrijblijvend: zorgmedewerkers aan een balie zijn niet verplicht om melding te maken van een onverzekerde, waardoor de drempel deze mensen te helpen hoog is."

Bekijk ook

Weggestuurd uit ziekenhuis

En dat terwijl een werkend meldpunt dé uitkomst was geweest voor mensen als Kenneth Room. Hij leidde een gewoon leven, was 25 jaar taxichauffeur, woonde met zijn vrouw en kinderen. Maar op een gegeven moment ging het mis. Hij raakte zijn woning kwijt en werd dakloos. Toen hij ziek werd, werd hij niet geholpen.

"In het ziekenhuis stuurden ze me naar de verzekeringsbalie, omdat ik niet verzekerd ben. Ik ben altijd verzekerd geweest, maar nu ik problemen had, kon ik de verzekering niet betalen en werd ik niet geholpen", vertelt Kenneth geëmotioneerd.

Jarenlang verkeerde behandeling

Omdat Kenneth niet goed is onderzocht, kreeg hij jarenlang pillen tegen reuma, terwijl later bleek dat hij aan de dodelijke spierziekte ALS lijdt. Lange tijd kwakkelde hij met veel pijn.

De ziekte was al in een vergevorderd stadium toen het werd ontdekt. "Als Kenneth eerder was geholpen, was zijn kwaliteit van leven veel beter geweest", zegt Slockers.

Bekijk ook

Resultaatsverplichting

De onderzoeker is al jaren gefrustreerd en boos over hoe er met dak- en thuislozen als Kenneth wordt omgegaan. Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid heeft gezegd dat de meldpunten in maart 2022 geëvalueerd moeten zijn.

"Hij ziet ook dat ze niet goed worden gebruikt. Mijn conclusies onderschrijven zijn bevindingen: het moet minder vrijblijvend. Een zorgprofessional of iemand die werkt op de spoedeisende hulp moet zich verplicht inzetten voor onverzekerden." Tot Slockers' genoegen spreekt Blokhuis daarom over een resultaatsverplichting. Dat betekent dat zorgmedewerkers verplicht zijn ervoor te zorgen dat onverzekerden via het meldpunt toch de zorg kunnen krijgen waar ze recht op hebben.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.