Dit jaar haalde nog iedere maand een middelbare school de publiciteit vanwege circulerende naaktfoto’s en filmpjes van leerlingen. Sexting heet het. Een kwart van de jongeren heeft dit soort pikante beelden van zichzelf. Een op vijf deelt het ook met anderen. 

Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim veertienhonderd jongeren tussen de 12 en 24 jaar. Twee jaar geleden deelde een op de zeven jongeren (15 procent) naaktafbeeldingen van zichzelf. Sexting lijkt steeds normaler te worden voor jongeren. 

Spijt

De overgrote meerderheid (74 procent) heeft er geen spijt van: ze vinden het spannend en ze vertrouwen de ontvanger erop dat het prive blijft. Als de foto’s uitlekken, zijn de gevolgen soms niet te overzien. Begin dit jaar maakte een veertienjarige jongen uit Enschede een einde aan zijn leven nadat zijn naaktfoto op Instagram belandde. In Zeeland werden drie meisjes opgepakt nadat zij (gemanipuleerde) beelden op Instagram plaatsten van leeftijdsgenoten. De politie onderzoekt de zaak. Ook op een school in Apeldoorn is de politie ingeschakeld vanwege ‘sexting’.

18 procent van de jongeren die seksueel getinte foto's naar anderen sturen, heeft er spijt van. Met name meisjes geven dit aan. Ze maakten de foto’s soms onder invloed van alcohol. Achteraf vinden ze het naïef van zichzelf dat ze niet beter hebben nagedacht over de gevolgen van verdere verspreiding. Het vriendje van toen bleek een boze ex te worden. 

Jonge meisjes

Het zijn jonge meisjes van wie de foto’s in verkeerde handen kwamen, soms nog maar twaalf of dertien jaar oud. Ze durven geen nee te zeggen op een verzoek om naaktfoto’s en blijven jarenlang worstelen met de gevolgen. Hieronder komen enkele slachtoffers aan het woord:

"Ik heb er veel problemen mee gehad. De foto's werden als chantage middel gebruikt. Degene die ze ontvangen had dreigde ermee. Ik moest en zou nog meer sturen of hij zou het via social media delen. Hij had al hele lijsten van mijn vrienden en familie bij elkaar verzameld. Ik kon toen niet anders dan nog meer sturen." 

"Het waren foto's van mij, toen ik net 13 was, genomen door mijn toenmalige vriendje van 16. Hij heeft ze doorgestuurd naar 2500 man. Het heeft een heel negatief effect gehad op mijn zelfbeeld en eigenwaarde.”

"Ik ben er heel onzeker van geworden en mijn vertrouwen in jongens/ mannen is grotendeels weg. De schaamte die het met zich meebrengt, kan in de puberteit een grotere impact hebben dan dat je zou verwachten."

Foto voor altijd op internet

Ook Anne maakte het mee dat haar naaktfoto werd doorgestuurd. Op haar vijftiende verstuurt ze een naaktfoto naar een jongen die ze leuk vindt. Het blijkt minder serieus dan ze aanvankelijk dacht en ze verbreekt de relatie. De jongen verstuurde foto na de breuk naar de hele school. “Uit stoerheid”, denkt ze nu. 

De gevolgen zijn groot. Ze wordt uitgescholden en durft haar medescholieren uit schaamte niet meer onder ogen te komen. Leraren weten zich geen raad met de situatie. De stress gaat zo ver dat ze een conversiestoornis oploopt waardoor ze uitvalverschijnselen krijgt. Ze belandt driekwart jaar in een rolstoel. Inmiddels wordt ze behandeld in een speciale kliniek en gaat het een stuk beter.

Haar advies voor anderen die dit overkomt: schakel hulp in en praat met mensen. Voor de meiden (en jongens) die erover denken pikante plaatjes te sturen? Denk er nog even heel goed over naar. Eenmaal op internet, kom je er nooit meer van af. 

Meer voorlichting

Jongeren zijn ervan overtuigd dat voorlichting nodig is en zou helpen om problemen te voorkomen (64 procent). Tweederde zegt nog nooit voorlichting te hebben gehad over sexting op school (67 procent). De voorlichting zou al bij de meest kwetsbare groep, jonge pubers, moeten beginnen.

Vanavond in EenVandaag meer nieuws uit ons Opiniepanel over het sexting-onderzoek onder jongeren. Wat betekent het als je foto uitlekt? We spreken met slachtoffer Anne en met haar behandelaar van Yes We Can Clinics, een kliniek waar slachtoffers terechtkunnen. Anne is niet haar echte naam, ze doet haar verhaal anoniem omdat ze niet herkend wil worden.

En: hoe licht je jongeren voor over de risico’s van sexting? Wat doe je als een plaatje uitlekt? We praten met Klaas Hiemstra van School en Veiligheid en kijken mee op een voorlichtingsavond van toneelgroep Playback dat interactieve avonden organiseert voor ouders met pubers op de middelbare school. 

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.

De stikstofaanpak van het oude kabinet is afgeschaft, maar nieuw, duidelijk beleid ontbreekt tot nu toe. Hoe nu verder? Dat vraagt onder meer branchevereniging Bouwend Nederland zich af. Minister Keijzer zet vooral in op juridische aanpassingen.

Een paar jaar geleden heeft dertiger Jan-Pieter van Laar het bouwbedrijf van zijn vader en oom overgenomen. "Het is echt een familiebedrijf, ondertussen al in de vierde generatie. We hebben 25 man in dienst en doen aan nieuwbouw, verbouwingen, renovaties, echt van alles. In 2031 hopen we het honderdjarige bestaan van het bedrijf te kunnen vieren."

'Iedereen staat in de wachtstand'

Maar de jonge ondernemer uit Wapenveld heeft zorgen. De impasse in de stikstofcrisis zorgt er volgens brancheorganisatie Bouwend Nederland voor dat zo'n 30 procent van alle nieuwbouwprojecten op de tocht komen te staan. En dat merkt ook Van Laar.

"Iedereen staat in de wachtstand. Hoe moeten we omgaan met de stikstofregels, wat kan nog wel, wat niet? De gemeente rondt geen bestemmingsplannen meer af, wij krijgen geen vergunningen meer. Ook niet voor projecten waarbij we totaal geen problemen hadden verwacht."

240.000 woningen kunnen niet gebouwd worden

Bouwend Nederland maakt zich al jaren zorgen over het gebrek aan daadkracht om de stikstofcrisis aan te pakken. "We hebben nu in kaart gebracht welke Natura 2000-gebieden er slecht aan toe zijn door stikstof. En deze informatie combineerden we met de concrete woningbouwplannen in Nederland", vertelt Jelmer Alberts, directeur belangenbehartiging van Bouwend Nederland.

"Dan zie je op die kaart hoe ontzettend veel van deze bouwprojecten te dicht bij stikstofgevoelige natuur liggen", gaat Alberts verder. "Doordat het stikstofprobleem niet wordt opgelost krijgen deze projecten geen vergunning. Tot 2030 gaat het om maar liefst 244.000 woningen die hierdoor niet gebouwd kunnen worden. Dat is echt heel erg schrikken. We wisten al dat de impact van stikstof op de woningbouw en infrastructuur groot was, maar niet dat het er zo dramatisch uitziet."

'Met geitenpaadjes niet meer op te lossen'

De brancheorganisatie wil dat het kabinet eindelijk met een doortastend plan komt. "We weten alles al, alle data zijn bekend, met geitenpaadjes valt dit niet meer op te lossen", zegt Alberts. "We stormen nu recht op een betonnen muur af."

"De stikstofuitstoot moet omlaag, de betrokken ministeries moeten nu met een plan komen", benadrukt de woordvoerder van Bouwend Nederland. "En elke sector moet zijn eigen 'fair share' pakken."

'Zitten met de gebakken peren'

"Iedereen is nu aan zet, ook de bouw", vindt ook bouwondernemer De Laar. "Maar onze sector heeft feitelijk heel weinig stikstofuitstoot, en toch zitten wij nu wel met de gebakken peren. Heel Nederland heeft hierdoor een probleem."

In Nederland is de landbouw, en dan met name de intensieve veehouderij, veruit de grootste bron van stikstofuitstoot, vooral in de vorm van ammoniak. Daarnaast dragen wegverkeer, scheepvaart, luchtvaart en de industrie bij aan de stikstofcrisis. En in beperkte mate draagt ook de bouw zelf bij aan het probleem.

'Kabinet moet eruit komen'

In januari bepaalde de rechtbank in Den Haag opnieuw dat de Nederlandse overheid meer moet doen om schade aan de natuur door stikstof te voorkomen.

Bouwend Nederland snapt het vonnis: "De enige manier om echt uit deze crisis te komen is structurele uitstootvermindering", zegt Alberts. "Ik hoop echt dat dit kabinet eruit komt. Het moet gewoon opgelost worden."

'Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen'

"Met alleen de kleine projectjes halen we het niet", laat de bezorgde Van Laar weten. "We stoppen zo veel werk in de grotere plannen en projecten. Het wordt nu echt tijd dat we uit de wachtstand mogen komen en weer mogen bouwen."

Ondanks alle zorgen blijft Van Laar optimistisch: "Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen. Bouwen is mij met de paplepel ingegoten, ik vind dit werk zo leuk. En ik kan ook helemaal niets anders."

Minister: 'Rekenkundige grens voor stikstofuitstoot aanpassen'

"We willen iets doen aan de juridische werkelijkheid die we met z'n allen hebben gemaakt", reageert minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening op de nieuwe cijfers van Bouwend Nederland. "En er moeten maatregelen worden genomen om de stikstofuitstoot omlaag te brengen."

"Heel veel huizen kunnen er gelukkig wél gebouwd worden. En we willen de rekenkundige ondergrens aanpassen, dan kan weer meer."