Ga je op vakantie, dan laat je het huis goed afgesloten achter. Maar er kan niet allen fysiek bij je ingebroken worden, maar ook in je 'digitale omgeving'. En juist in de zomer gebeurt dat vaker. Hoe zit dat? "De drempel wordt steeds lager."

Verdachte inlogpogingen, schimmige appjes of mailtjes die niet helemaal pluis zijn: met cyberaanvallen proberen criminelen gegevens te stelen en te misbruiken. En in de maanden dat de zon schijnt en je op vakantie gaat, is die kans dus blijkbaar nog groter.

Zaken kwijt en identiteitsfraude

"Je loopt het gevaar dat je geld of documenten kwijtraakt, of dat je misschien andere zaken kwijtraakt die je dierbaar zijn, zoals foto", somt cybersecurity-deskundige Mira Golsteyn op. Dat is vervelend, maar heeft ook veel impact: "Het is ontzettend naar als je dat allemaal moet herstellen."

Ze gaat verder: "En we kennen natuurlijk ook allemaal de voorbeelden van identiteitsfraude, waarbij bijvoorbeeld een kopie van een legitimatiebewijs die op jouw laptop staat, wordt gestolen en vervolgens gebruikt wordt voor het afsluiten van telefoonabonnementen of een huurcontract voor een vakantie-auto of iets dergelijks."

'Drempel wordt lager'

Dat er steeds meer cybercriminaliteit is, is volgens cyberexpert Dave Maasland makkelijk te verklaren. "De drempel wordt steeds lager." Hij vertelt dat het steeds makkelijker is om aan inloggegevens te komen en dat er allerlei middelen zijn voor internetcriminelen om de eerste stap te zetten.

Tegelijkertijd zijn er ook steeds mensen geïnteresseerd in dit soort criminele praktijken. "Aan de ene kant wordt het namelijk makkelijker en aan de andere kant is er het verdienvermogen, dus wat je ermee binnen kan halen. Die bedragen zijn ook bekend en dat trekt natuurlijk veel criminelen aan."

Piek vanaf juni

Veel kans op cyberaanvallen dus, en in de zomer wordt die kans groter, bevestigen beide experts. "We kijken bij pogingen: hoe vaak probeert iemand in te loggen in het systeem? Hoe vaak probeert iemand binnen te komen als je digitale voordeur openstaat?", vertelt Maasland.

En inderdaad: in de zomer worden meer pogingen gedaan, ziet hij. "Vanaf juni gaat die grafiek gewoon echt met twee, drie keer zoveel omhoog. En dat houdt die de maanden erna, tot eind augustus, zo'n beetje vol."

'Extra bescherming kost 5 minuten'

De piek in de zomer ziet de expert vooral bij bedrijven. Hij denkt dat dat te maken heeft met het feit dat veel ondernemingen in die periode een lagere bezetting hebben. "En dat je daarom ook ziet dat die criminelen daar op inspelen en juist op zo'n moment bij een bedrijf proberen in te breken."

De oplossing: je extra goed beschermen tegen cyberaanvallen. Dat klinkt misschien als veel moeite, maar volgens Golsteyn valt dat hartstikke mee. "Als je 's ochtends de deur uit gaat om naar je werk te gaan, doe je de deur achter je dicht. Dat vinden we heel normaal en beschouwen we niet als een extra last. Nou, zo zou het ook moeten zijn bij het instellen van tweestapsverificatie op bijvoorbeeld je social media of je e-mail. Dat doe je één keer, kost je nog geen 5 minuten en klaar."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."