radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Meedoen aan rellen kan niet alleen gevolgen hebben voor je sollicitatie, je kunt er ook om worden ontslagen

Meedoen aan rellen kan niet alleen gevolgen hebben voor je sollicitatie, je kunt er ook om worden ontslagen
Bron: ANP

Wie denkt anoniem te kunnen demonstreren of rellen op een vrije zondagmiddag, heeft het mis. Voor je het weet gaat je foto sociale media over of word je herkend op tv. En dat kan gevolgen hebben voor je baan.

'Wat moet ik hier nu mee?' vroeg een werkgever toen hij afgelopen week belde naar MannaertsAppels Advocaten in Tilburg. Een van zijn werknemers was op televisie gezien terwijl hij stond te demonstreren tegen de coronamaatregelen. De werkgever had juridisch advies nodig, want wat kan die in zo'n situatie doen? "Het is iets wat heel erg speelt", zegt advocaat arbeidsrecht Janneke Jacobs.

'Moeten we dat wel willen in ons bedrijf?'

"Het is natuurlijk niet de eerste keer dat mensen demonstreren, maar de discussie is nu veel scherper", ziet Jacobs. De afkeer vanuit de maatschappij lijkt volgens haar groter dan anders. Zeker vanwege de rellen eromheen. "Wat je bijvoorbeeld nu veel ziet gebeuren, is dat er 'trial by media' volgt: je foto is overal te zien, je naam is al snel te lezen en mensen weten daardoor meteen waar je werkt."

En dat kan van invloed zijn op het imago van het bedrijf waar de demonstrant of relschopper werkt. "In principe geldt dat je iemand niet kunt ontslaan vanwege wat die persoon in zijn of haar vrije tijd doet", legt Jacobs uit. Privégedragingen blijven privé. Maar wanneer diegene bij zulke demonstraties of rellen in beeld komt, dan kan dat wel de arbeidsverhouding verstoren. "Je krijgt dan werkgevers die denken van, ja, moeten we dat wel willen in ons bedrijf?"

Lees ook

Overschrijdend privégedrag

Daarbij hangt het er ook nog vanaf welke functie iemand heeft bij een bedrijf en of diegene op het vastgelegde moment iets strafbaars doet. "Wanneer iemand op het Museumplein vreedzaam tegen vaccineren staat te demonstreren, dan moet dat gewoon kunnen", vindt de advocaat. "Het wordt al anders als je dan bijvoorbeeld voor Pfizer werkt." Een duidelijke scheidslijn wanneer iemand het bedrijfsimago schaadt, blijft lastig te bepalen. "Maar als je als directeur tussen de relschoppers staat, dan heeft dat logischerwijs direct impact op de arbeidsverhouding."

Het meedoen met rellen heeft sneller negatieve consequenties, zo zegt ook docent arbeidsrecht Johan Zwemmer van de Universiteit van Amsterdam en advocaat bij DLA Piper. Dat is echt een geval van 'overschrijdend privégedrag'. "Maar dan moet dat gedrag nog altijd direct te linken zijn aan reputatieschade voor het bedrijf. Het is aan de rechters om de toetsen of die zo groot is dat een werkgever erdoor kan zeggen: 'Ik kan die man of vrouw niet meer inzetten'."

Maatschappelijke verontwaardiging

Wel zijn er scenario's te bedenken waarbij de arbeidsverhouding op een andere manier wordt geschaad. Bijvoorbeeld wanneer een werknemer bij zo'n demonstratie of rel wordt gearresteerd en hierdoor niet op werk verschijnt. Dan kan dit een directe aanleiding zijn voor een werkgever om het contract van die werknemer te beëindigen, legt Zwemmer uit.

Belangrijk is dat de grote maatschappelijke druk die komt kijken bij demonstraties en rellen, zoals die van vorige week, niet van extra invloed mogen zijn op de juridische weging. Zwemmer: "Het mag niets uitmaken of het nu om bijvoorbeeld voetbalrellen of coronarellen gaat. De onderbouwing van een werkgever moet in beide gevallen gelijk zijn, ongeacht of er over het een misschien meer maatschappelijke verontwaardiging zou bestaan dan over het ander."

Lees ook

Meer zichtbaar

"Wat deze demonstraties en rellen weer eens laten zien, is dat het onderscheid tussen werk en privé steeds meer vervaagt. Eerst kon je rellen, dan kwam je 's nachts thuis en ging je 's ochtends naar je werk. Grote kans dat daar dan niemand wist wat je had uitgespookt", zegt Zwemmer. "Nu worden er foto's en video's van je gemaakt en die verschijnen binnen een mum van tijd op sociale media. Hoe je je in je privétijd gedraagt, is dus veel meer zichtbaar."

Het is dan ook goed voor een ieder binnen een bedrijf om op de hoogte te zijn van wat bepaalde privé-gedragingen voor effect kunnen hebben. Voor de situatie van de cliënt van advocaat Jacobs, heeft ze geadviseerd om eerst goed het gesprek met diens werknemer aan te gaan. "Noem wat je hebt gezien en leg uit waarom dat consequenties voor het bedrijf kan hebben. Eenvoudig zal dat misschien niet zijn, maar het is een goede eerste stap."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom zweert de nieuwe president op de bijbel en wat is die belofte waard? Jullie vragen over de inauguratie van Donald Trump beantwoord

Waarom zweert de nieuwe president op de bijbel en wat is die belofte waard? Jullie vragen over de inauguratie van Donald Trump beantwoord
Donald Trump werd 8 jaar geleden voor het eerst beëdigd tot Amerikaans president
Bron: EPA

Hij was al eens 4 jaar president van de Verenigde Staten en vandaag neemt Donald Trump opnieuw de eed af in het Capitool. Met veel ceremonieel wordt hij beëdigd voor een tweede termijn. We vroegen wat jullie wilden weten over zijn inauguratie.

Verslaggever Tom van 't Einde is op dit moment in de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C. en geeft antwoord op jullie vragen.

1. Hoe is de inauguratie van de Amerikaanse president ontstaan?

"De inauguratie van de Amerikaanse president is al zo oud als de Amerikaanse democratie zelf", begint Van 't Einde. "George Washington, de eerste president van de Verenigde Staten, begon er ooit mee en sindsdien is iedere president geïnaugureerd. Het is gewoon een ceremonie om het begin van een nieuw presidentschap te markeren."

De Amerika-verslaggever vertelt dat de ceremonie niet altijd in Washington D.C. werd gehouden. Na de Amerikaanse onafhankelijkheid moest het Capitool, het parlementsgebouw, namelijk nog gebouwd worden. De eerste inauguraties waren daarom in New York en Philadelphia. "Thomas Jefferson was de eerste president die in 1801 in Washington werd geïnaugureerd. Dat was toen wel met iets minder pracht en praal dan nu, want hij ging gewoon te voet naar het Capitool."

2. Trump overleefde afgelopen zomer een moordaanslag, hoe goed wordt hij nu beveiligd?

Trump werd in juli vorig jaar tijdens een campagnebijeenkomst beschoten toen hij op een podium een speech gaf. Een kogel schampte het oor van de - toen nog - presidentskandidaat, maar hij raakte verder niet gewond. Bij de moordaanslag kwam een toeschouwer om het leven, de dader werd meteen doodgeschoten door de bewakingsdienst van Trump.

Volgens Van 't Einde wordt Trump op dit moment 'extreem goed' beveiligd. "Hij werd al goed beveiligd en zeker als president wordt hij vanaf vanmiddag nog veel beter beveiligd. Tegelijkertijd doen ze er hier alles aan om herhaling van wat er afgelopen zomer is gebeurd te voorkomen."

Bekijk ook

3. Vanwege het winterweer is de ceremonie naar binnen verplaatst, is het daar echt zo koud nu?

Wat de beveiliging van Trump zal helpen, is dat de ceremonie inderdaad naar binnen is verplaatst. Normaal legt de nieuwe president de eed af op de trappen van het Capitool, maar deze keer zal Trump dat doen in de grote 'rotonde'-zaal van het Amerikaanse parlementsgebouw.

De winterse kou in Washington is de reden voor de locatiewijziging. Volgens de weervoorspellingen ligt de temperatuur rond het middaguur lokale tijd, als Trump de eed aflegt, rond de -4 graden. Temperaturen onder het vriespunt zijn in Washington heel gebruikelijk in januari, maar volgens Van 't Einde is het nu 'toch wel echt behoorlijk koud'.

"Ik draag verschillende laagjes en zelfs een thermoshirt en dat is niet zonder reden, want de gevoelstemperatuur is vooral door de wind heel erg laag", vertelt hij. "Daarom is de ceremonie dus naar binnen verplaatst, om te voorkomen dat toeschouwers urenlang buiten in de vrieskou zouden staan." Het is overigens zeker niet voor het eerst dat een president binnen wordt beëdigd: "De laatste keer was de tweede inauguratie van Ronald Reagan in 1985, ook toen vanwege de kou."

Amerika-verslaggever Tom van 't Einde in Washington D.C.
Bron: EenVandaag
Amerika-verslaggever Tom van 't Einde in Washington D.C.

4. Trump zal met de hand op de bijbel trouw zweren aan de grondwet, waarom is dat en wat is zo'n belofte waard?

Het is inderdaad een traditie dat de nieuwe president de eed aflegt met de hand op de bijbel, zegt de Amerika-verslaggever. "Trump deed dat 8 jaar geleden en zal dat ook straks weer doen. Hij heeft al laten weten dat hij een bijbel zal gebruiken die hij van zijn moeder heeft gekregen."

Bij het uitspreken van de eed zweert een nieuwe president trouw te blijven aan de Amerikaanse grondwet, maar volgens Van 't Einde is het door zijn plannen en uitspraken nog maar de vraag of Trump zich ook aan die belofte zal houden. "Hij zal doen wat hij veel kiezers heeft beloofd, maar of hij dat nou ook met een Bijbelse gedachte in het hoofd zal doen, dat waarschijnlijk niet. We weten namelijk dat Trump niet bepaald de gelovigste man op aarde is."

"Dat is in tegenstelling tot veel Amerikanen, voor wie de Bijbel wel degelijk heel erg belangrijk is. En dat geldt zeker voor veel mensen die in november op hem gestemd hebben", gaat hij verder. "De Bijbel speelt dan ook niet voor niets een hele belangrijke rol bij de inauguratie van de Amerikaanse president, want veel Amerikanen zitten hier nog steeds elke zondag netjes in de kerk."

Bekijk ook

5. Waarom kan een persoon die veroordeeld is president van de Verenigde Staten worden?

"Het is eigenlijk heel simpel", zegt Van 't Einde. "Er zijn maar drie eisen waar iemand aan moet voldoen om president te kunnen worden. Diegene moet Amerikaans staatsburger zijn, moet minimaal 35 jaar oud zijn en moet de afgelopen 15 jaar in de Verenigde Staten hebben gewoond."

"Er staat verder niets in de Amerikaanse grondwet, dus ook niets over een veroordeling of een strafblad. Dat maakt gek genoeg helemaal niets uit om het belangrijkste ambt van de wereld te bekleden", gaat hij verder. Terwijl er wel regels zijn voor bijvoorbeeld ambtenaren en militairen. "Als je een strafblad hebt dan mag je hier vaak niet werken voor de publieke sector. Maar dat geldt niet voor het presidentschap, want dat is een politieke functie en die mag iemand 'gewoon' vervullen met een veroordeling achter zijn naam."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

6. Trump dreigt met de inlijving van Canada en Groenland, hoe serieus moeten we dit nemen?

Van 't Einde legt uit dat hij van Republikeinen al jaren hoort dat de uitspraken van Trump met een korreltje zout moeten worden genomen. "Zij zeggen dat je 'niet te serieus en vooral niet te letterlijk' moet nemen wat Trump allemaal zegt. Dat doen zijn kiezers volgens hen namelijk ook niet. Die zien dit gewoon als onderdeel van een spel: hij is aan het onderhandelen en voert de druk op om andere landen in beweging te krijgen. En ik denk dat ze daar weleens gelijk in zouden kunnen hebben."

Maar volgens de Amerika-verslaggever zegt Trump niet zomaar dat hij bijvoorbeeld Groenland wil 'kopen'. "Ik denk dat hij vooral wil voorkomen dat China of Rusland daar voet aan de grond krijgt. Groenland is geopolitiek een heel strategisch punt dat de VS, maar eigenlijk het hele Westen, nodig heeft voor veiligheid. Trump zegt, en misschien ook wel terecht, dat daar veel meer aandacht voor zou moeten zijn."

En zijn woorden hebben effect, ziet Van 't Einde. "Binnen een paar dagen kondigde Denemarken al aan om 1, 3 miljard euro extra beschikbaar te stellen voor hun eigen defensie om in ieder geval ook Groenland beter te kunnen beschermen." Dat terwijl Trump officieel nog geen president is. "Hij heeft eigenlijk alleen nog maar wat geroepen en het levert toch al meteen wat op. Stiekem is het fascinerend hoe dat dan gaat."

Bekijk ook

7. Hoe wordt wereldwijd gereageerd op de tweede termijn van Trump, zijn er bijvoorbeeld buitenlandse leiders aanwezig?

"Ik heb het idee dat er wereldwijd wel wat nervositeit is over Trump", zegt de Amerika-verslaggever. "Je ziet dat veel regeringsleiders, maar bijvoorbeeld ook NAVO-baas Mark Rutte, zich toch wel een beetje zorgen maken. Zo van: 'Wat moeten we nou van Trump verwachten? Hij roept van alles, maar gaat hij dat ook waarmaken?' Ze weten niet goed wanneer ze hem serieus moeten nemen."

Tijdens zijn eerste termijn als president werd er door andere leiders nog weleens gelachen om Trump, maar die houding is volgens Van 't Einde verdwenen. "Iedereen neemt hem ontzettend serieus en probeert ook bij hem in een goed blaadje te staan. Dat zag je meteen al na zijn verkiezing: regeringsleiders kwamen toen massaal naar zijn buitenverblijf Mar-a-Lago om met hem te spreken."

Dat is ook te merken aan de gastenlijst van de inauguratie. De ceremonie is traditiegetrouw toch vooral 'een feestje van en voor de Amerikanen zelf', zegt Van 't Einde. "Normaal gesproken zijn daar geen politieke leiders van andere landen bij, hooguit wat buitenlandse diplomaten. Maar nu komen bijvoorbeeld de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Argentijnse president Javier Milei."

Ook onder andere Xi Jinping is uitgenodigd, maar de Chinese leider komt niet, weet hij. "Xi stuurt wel zijn vicepresident, dus er komt deze keer een zware politieke delegatie vanuit Peking naar Washington. Dat is iets wat niet eerder gebeurd is bij een inauguratie. Je ziet daaraan hoeveel er voor veel landen afhangt van de tweede termijn van Trump."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant