radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Mannen met trauma of depressie na bevalling krijgen te weinig aandacht: 'De bedrijfsarts lachte me uit'

Mannen met trauma of depressie na bevalling krijgen te weinig aandacht: 'De bedrijfsarts lachte me uit'
Ook mannen kunnen een depressie krijgen na de bevalling van hun partner
Bron: Josh Willink via Pexels

Veel moeders worstelen met geestelijke gezondheidsproblemen na de geboorte van hun kind. Maar ook vaders ervaren postnatale depressie of bevallingstrauma. 5 tot 10 procent van de jonge vaders krijgt hier last van, maar krijgt zelden de juiste hulp.

Dat je als man na de geboorte van je kind een postnatale depressie kunt krijgen, daar hadden deze vaders nog nooit van gehoord. Totdat het ze overkwam.

'Je moet wat doen'

"Ik was onrustig, ging veel eten en kwam daardoor 25 kilo aan. Met mijn partner had ik geen connectie meer, er ontstonden strubbelingen en ruzies. Dat ging door tot mensen in mijn omgeving zeiden: dit ben jij niet, je moet wat doen", vertelt Niek Schoonbrood.

De oorzaak van Nieks psychische klachten was, zo bleek later, de heftige bevalling die zijn partner doormaakte. Na een complicatie moest hun zoontje Dex eerder geboren worden, via een keizersnede.

'Alle alarmbellen gingen af'

"Ik moest meteen naar een andere kamer, alle alarmbellen gingen af. Daar stond ik, op de gang. In de kamer links lag mijn zoon te vechten voor zijn leven en rechts deed mijn vrouw hetzelfde. Ik had lood in mijn schoenen."

Later ontwikkelde Niek een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en een postnatale depressie (PDD) en hij is niet de enige: ook Dave* kreeg een depressie na de geboorte van zijn kind. Hij vertelt zijn verhaal anoniem: "Ik werk in een mannenwereld en ik weet niet zo goed hoe mensen reageren als ik dit vertel."

Onveilige jeugd

Toen hij zijn zoon van 3 maanden oud meenam naar het zwembad ging het mis. "Toen ik thuiskwam bedacht ik me dat hij al net zo vaak had gezwommen als ik in mijn hele jeugd. Ik wist al langer dat mijn jeugd niet fantastisch was, maar hierdoor kwam het ineens binnen."

Dave ging overcompenseren thuis: "Ik moest het stabiele, veilige anker zijn. Altijd vroeg met opstaan met mijn zoon. De avonden en de nachten ook. Ik vond dat mijn vrouw moest herstellen en goed slapen. Dat hou je natuurlijk niet vol."

'Jij kan dit niet hebben, je bent man'

Mannen met een depressie na de bevalling van hun partner worden niet altijd serieus genomen door hun omgeving, zo merkte Niek toen hij werd doorverwezen naar een psycholoog, die de diagnoses postpartum depressie, dwangstoornis en posttraumatische stressstoornis stelde. Hij meldde zich ziek op zijn werk, maar werd uitgelachen door de bedrijfsarts. "Als man kan jij dit niet hebben, zei de arts."

Niek noemt het een taboe: "Je voelt dat je er alleen voor staat. Ik weet niet waarom een vader anders is dan een moeder. Neem klachten van vaders serieus." Dave ziet ook dat deze klachten bij mannen vaak maatschappelijk onbesproken zijn. "90 procent van de zorg rond de geboorte is op de vrouw gericht, dat is ook begrijpelijk, voor een vrouw is het fysiek en geestlijk zwaar. Maar vraag ook eens aan de man hoe het met hem gaat."

Bekijk ook

Zorg vooral gericht op vrouwen

Psychiater Mijke Lambregtse-van den Berg van Erasmus MC, en oprichter van het Landelijk Kenniscentrum voor Psychiatrie en Zwangerschap, ziet vaker dat mannen onterecht niet serieus genomen worden.

"Methodes om depressie na bevalling vast te stellen richten zich op de moeder. En ook in de zorg gaat nog weinig aandacht naar de vaders", zegt Lambregtse. Verschillende ziekenhuizen, zoals het Erasmus MC, hebben poli's voor zwangeren die kampen met psychische problemen, maar daar kunnen alleen vrouwen terecht."

Gevoel van machteloosheid

Hoewel het enerzijds begrijpelijk is dat de zorg rondom de zwangerschap zich voornamelijk op de moeder richt, wordt het echt tijd om ook meer aandacht te besteden aan de psychische klachten van de vader, vindt Lambregtse. De komst van een baby kan voor vaders net zo ingrijpend zijn.

"Een zware bevalling voor moeder en kind kan enorme gevoelens van machteloosheid oproepen. Mannen voelen zich verantwoordelijk voor hun net bevallen vrouw, hun net geboren kind, moeten het huishouden draaiende houden en ook nog blijven presteren op het werk. Daardoor is het lastiger om toe te komen aan hun eigen emoties."

Bekijk ook

'De man is immers niet bevallen'

Maar net zo belangrijk noemt ze de maatschappelijke acceptatie van deze klachten. "Mannen durven zich vaak niet uit te spreken omdat ze dan vreemd worden aangekeken door hun collega's, vrienden of afkeurende reacties krijgen van moeders. Want de man is immers niet bevallen."

Maar de oorzaak is zelden de komst van een kind alleen, vertelt Lambregtse. "De relatie met je partner verandert, je krijgt minder slaap en je moet het ouderschap zien te combineren met je werk. En dan is er ook nog de genetische factor die je kwetsbaar kan maken voor een depressie. Dit geldt voor mannen én vrouwen."

Ervaring delen

"Laat het een onderwerp zijn. Er ligt een grote rol voor verloskundigen die ook kunnen vragen hoe het met de vader gaat. Leg uit dat dit voor kan komen, dat het relatief vaak voorkomt en dat het goed te behandelen is. En net zo belangrijk is dat vaders zich uitspreken", zegt Lambregtse.

Niek Schoonbrood pleit dan ook voor het meer openheid over deze ervaringen. "Het delen ervan heeft mij het meest geholpen", zegt hij. "Dat wil ik ook tegen andere mannen zeggen: praat erover of schrijf alles op in een dagboek." Dave is het daarmee eens. "Ik hoop dat het maatschappelijk geaccepteerder wordt om hierover te praten, want ik denk dat veel mannen nu, net als ik, lijden in stilte."

*Dave is niet zijn echte naam, deze is bekend bij de redactie.

Bekijk de tv-reportage over dit onderwerp.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'
Het datacenter van Microsoft in het Noord-Hollandse Middenmeer
Bron: ANP

Nu de verhoudingen met de Verenigde Staten in rap tempo verslechteren, maken experts en politici zich steeds grotere zorgen over de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse technologie: van e-mail tot data-opslag zijn we vólledig afhankelijk.

"Het is echt vijf over twaalf", zegt Bert Hubert, technologie-expert en voormalig toezichthouder van de AIVD. "Wij zitten nu al in een situatie dat als men in Amerika met het verkeerde been uit bed stapt, organisaties in Nederland in z'n geheel kunnen worden stilgelegd, zoals recent is aangekondigd voor het Internationaal Strafhof - waar Trump niet blij mee is en hij sancties voor heeft uitgeschreven."

Alle gemeenten

Hubert en andere deskundigen schetsten onlangs aan Kamerleden in het parlement de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse clouddiensten, zoals die van Microsoft, Amazon en Google. "Honderd procent van de Nederlandse gemeenten is al afhankelijk van Microsoft", aldus Hubert.

"Zodra data over jou per e-mail wordt verstuurd, staat het in de Amerikaanse cloud en valt het onder het bereik van de Amerikaanse overheid." Daar zit de zorg, nu de Verenigde Staten een radicaal andere afslag hebben genomen. In de Tweede Kamer waarschuwden verschillende experts dat onze afhankelijkheid van de Amerikaanse techreuzen tegen ons gebruikt kan worden.

Bekijk ook

Ondoordacht gebruik

Nog voor de inauguratie van Donald Trump begin dit jaar concludeerde de Algemene Rekenkamer bovendien al dat Nederland clouddiensten ondoordacht is gaan gebruiken en nauwelijks stil staat bij de risico's.

"Laat ik het onomwonden zeggen: het risico bestaat dat buitenlandse regeringen, met name de VS, informatie van de Nederlandse rijksoverheid of van burgers kunnen inzien en wellicht zelfs aanpassen", zei Ewout Irrgang van de Algemene Rekenkamer. Risico's zijn er volgens hem voor de overheid, bedrijven én Nederlandse burgers.

Diensten uitschakelen

"Ik maak me heel erg zorgen", zegt Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA Kim van Sparrentak. In het zwartste scenario zou Trump volgens haar Europa kunnen chanteren door diensten uit te zetten. "Dat zou in de praktijk betekenen dat overheden niet meer bij hun data kunnen. Mensen krijgen hun toeslagen niet meer uitgekeerd. Al dat soort zaken lopen dan direct vast."

In de hele Europese Unie zijn er volgens Van Sparrentak maar enkele gemeenten die niet afhankelijk zijn van de Amerikaanse cloud. Hetzelfde speelt volgens haar bij ziekenhuizen. Inmiddels is zeventig procent van de Europese cloudmarkt in handen van grote Amerikaanse spelers.

Bekijk ook

Stresstest

Met veertig collega's heeft Van Sparrentak de Europese Commissie daarom verzocht in kaart te brengen wat er gebeurt als die diensten daadwerkelijk uitvallen. "We hebben te lang gedacht: Amerika is onze vriend."

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis deelt de zorgen en vreest ook dat Trump bepaalde diensten domweg uit laat zetten als wij niet naar hem luisteren. "Bijvoorbeeld met de sancties tegen het Internationaal Strafhof in Den Haag, die totaal afhankelijk is van Amerikaanse technologie", zegt hij.

Eigen boontjes doppen

"Het gaat gewoon op zwart als Trump dat wil. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen. Dat hadden we zelf niet zo voorspeld, dat de Amerikanen zo ver van ons af zouden kunnen drijven. En dat betekent voor ons dat er niks anders op zit dan onze technologische industrie in eigen hand nemen," aldus Groothuis.

"Er zijn Europese alternatieven, maar nog niet op de schaal die we nodig hebben. Die zul je langzaam moeten gaan creëren." Die investeringen kunnen volgens beide Europarlementariërs in de honderden miljarden euro's lopen. De EU zou daarbij vooral regels moeten opstellen om ervoor te zorgen dat data van Europese burgers ook altijd in Europa blijft.

Bekijk ook

Cloud Kootwijk

Maar vast staat volgens de Europarlementariërs dat Europa op eigen digitale benen moet komen te staan. Techexpert Hubert vindt ondertussen dat Nederland het heft in eigen handen moet nemen: Cloud Kootwijk, een Nederlandse, veilige cloud voor overheid en zorg - voor e-mail, chat, videobellen en bestandsdeling - zou digitale soevereiniteit moeten garanderen.

De naam is een verwijzing naar Radio Kootwijk, waarmee de Nederlandse staat zichzelf een eeuw geleden onafhankelijk maakte van buitenlandse communicatienetwerken. Zsolt Szabó, Staatssecretaris Digitalisering en Koninkrijksrelaties, komt nog voor de zomer met een nieuwe Nederlandse cloudstrategie.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'
Het nieuwe beleid van Donald Trump is geen goed nieuws voor klimaatwetenschap
Bron: NASA / EenVandaag

De nieuwe regering van president Donald Trump in de Verenigde Staten zet het mes in klimaatonderzoek en klimaatbeleid. "Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Meer dan 30 jaar werkte Dan Costa bij de Environmental Protection Agency (EPA), het Amerikaans milieuagentschap. Als National Director was hij onder meer verantwoordelijk voor onderzoek naar luchtvervuiling en klimaatverandering, en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

'Volksgezondheid kon hen niets schelen'

Costa werkte onder zes verschillende presidenten. "Er was altijd wel verschil te merken tussen Republikeinse en Democratische regeringen", vertelt hij.

"Maar toen de eerste Trump-regering aantrad kregen we voor het eerst het gevoel dat volksgezondheid hen eigenlijk niets kon schelen. We merkten snel dat alles wat werd gedaan op het gebied van milieu en volksgezondheid door die regering werd geïsoleerd en gemarginaliseerd."

Frontale aanvallen

Wat nu gebeurt gaat volgens Costa nog een stap verder: "De toekomst van veel wetenschappelijk onderzoek is opeens onzeker, mensen beginnen het gevoel te krijgen dat ze aan de rand van een afgrond staan. Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Costa doelt op het rappe tempo waarmee wetenschap onder de regering-Trump onder druk komt te staan. Vooral de takken die niet in de politieke ambities van de regering passen, zoals onderzoek naar klimaatverandering en klimaatadaptatie, krijgen met frontale aanvallen te maken.

Bekijk ook

'Geweldige denkers'

"Wat mij verbijstert, is de snelheid waarmee wetenschap wordt afgebroken. Ik ben echt sprakeloos", reageert de Nederlandse klimaatwetenschapper Heleen de Coninck.

"En dat terwijl de Amerikaanse klimaatwetenschap zo belangrijk is voor verdere kennisopbouw op de hele wereld. Er zitten daar geweldige denkers."

Samenwerking van 'levensbelang'

De Coninck is verbonden aan de TU Eindhoven en de Radboud Universiteit in Nijmegen en schreef mee aan verschillende VN-klimaatrapporten. Regelmatig werkt ze samen met collega's in de Verenigde Staten. "Er zit daar enorm veel wetenschappelijke kracht, met veel relevante data."

"Klimaatverandering is echt een mondiaal probleem. Als we resultaten met z'n allen blijven delen kunnen bijvoorbeeld ook ontwikkelingslanden zich beter voorbereiden op klimaatverandering en extreem weer. Goede internationale samenwerking is van levensbelang, letterlijk."

Bekijk ook

Helft van personeel moet weg

Of deze internationale samenwerking blijft bestaan, is de vraag: onlangs liepen medewerkers van miljardair Elon Musk, die de overheid efficiënter en goedkoper wil maken, het hoofdkantoor binnen van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Dit onderzoeksinstituut is vergelijkbaar met het Nederlandse KNMI.

NOAA speelt in de VS een cruciale rol bij het voorspellen van gevaarlijke weersomstandigheden, het beschermen van de oceanen en het verzamelen van wetenschappelijke gegevens over klimaatveranderingen. Desondanks kregen medewerkers te horen dat de helft van het personeel op termijn moet vertrekken en dat het budget met zo'n 30 procent wordt gekort.

'Trump-loyalist zonder inhoudelijke kennis'

"We verwachten dat ook binnen de Environmental Protection Agency zoiets zal gebeuren", zegt Dan Costa. "Maar het is onduidelijk hoe drastisch de gevolgen zullen zijn."

Gerust is hij er in ieder geval niet op: "De nieuwe EPA-baas is een Trump-loyalist en hij heeft geen enkele kennis van milieuwetenschappen."

Bekijk ook

Klimaatdata veilig stellen

Ook de NASA ligt onder vuur. Met behulp van satellieten, onderzoeksvliegtuigen en grondstations wordt daar een breed scala aan klimaatdata verzameld. Gegevens zoals temperatuurveranderingen in de atmosfeer, hittegolven en afwijkingen in klimaattrends, maar ook smeltende ijskappen, zeespiegelstijging, extreme regenval en meer.

"NASA doet veel moeite om ervoor te zorgen dat de datasets beschikbaar blijven, bijvoorbeeld op veilige parallelle servers en websites", vertelt Costa. "Zelfs als de oorspronkelijke websites offline worden gehaald."

Data beschermen

Al In 2016 werd daarvoor de Environmental Data Governance Initiative opgericht. "Betrokken wetenschappers ontwikkelden een strategie om gegevens te bewaren", legt Costa uit. "Ze proberen data te beschermen, toegankelijk en up-to-date te houden. Dat is nu cruciaal, de situatie is erg onzeker."

De ontgoocheling onder wetenschappers is groot. "Waarheid en feiten lijken er niet meer toe te doen", stelt De Coninck vast. "De redelijkheid is echt zoek. Tegenwoordig ontkent men wetenschappelijke bevindingen vaak glashard, en dat is op lange termijn zeer zorgelijk. Dat zeg ik niet alleen als wetenschapper, maar ook als burger."

Bekijk ook

Duur onderzoek

De Coninck stoort zich ook aan de beeldvorming rondom zogenaamd duur en log onderzoek, zoals nu in de VS. "Bedrijven zoals die van Musk bouwen voort op onderzoek en innovatie die ook door de Amerikaanse overheid zijn betaald", legt ze uit.

"De talenten, zoals ingenieurs die er werken, zijn opgeleid dankzij de overheid", benadrukt de wetenschapper. "Dus het saneren van overheden op deze manier zorgt eerder voor een innovatie-armer land dan een innovatievere economie."

'We leven in cruciale periode'

Haar Amerikaanse collega Dan Costa hoopt dat de wetenschap niet verder wordt ondermijnd. "We leven in zo'n cruciale periode. Als we klimaatverandering willen aanpakken, kunnen we niet verder met een, of zelfs twee handen op onze rug gebonden."

"Ik kijk vaak naar mijn kleinkinderen en vraag me af: wat is de erfenis die mijn generatie aan deze jonge mensen zal nalaten?", sluit hij af.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant