tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Laat balkenendenorm ook gelden voor het bedrijfsleven, schrijven jonge economen in advies over economie

Laat balkenendenorm ook gelden voor het bedrijfsleven, schrijven jonge economen in advies over economie
Prinses Margriet, Pieter van Vollenhoven en Jan Peter Balkenende
Bron: ANP

Volgens een groep jonge economen moet het roer economisch flink om, want daarmee tackle je een aantal problemen in de samenleving. Voer de balkenendenorm in voor het bedrijfsleven, zeggen zij. Oud-premier Balkende zelf heeft het rapport ook gelezen.

Klimaatverandering, groeiende ongelijkheid en toenemende onzekerheid: het zijn forse problemen waar we mee om moeten gaan anno 2021. Maar al die problemen hebben een gemene deler: geld. En daarmee dus de economie. Daar moet iets aan gebeuren, bepleiten jonge economen in hun rapport Towards the Wellbeing Economy.

Balkenende-norm

Volgens Sam de Muijnck, econoom en auteur van het rapport, moet er flink worden gesnoeid in topinkomens. Hoe? Voer de balkenendenorm ook in bij bedrijven. Dat zou inhouden dat zij maximaal 130 procent van een ministerssalaris per jaar mogen verdienen, en dat is dit jaar 209.000 euro.

"Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat schoonmakers in ziekenhuizen heel veel maatschappelijke waarde creëren, maar dat niet terugzien in hun inkomen", vertelt De Muijnck. Daarom vinden we dat we niet alleen een minimumloon moeten hebben, maar bijvoorbeeld ook een maximumloon."

'Rijker, maar niet beter'

Hoeveel mag een directeur meer verdienen dan een schoonmaker die bij hetzelfde bedrijf werkt? "Uit veel experimenten blijkt dat de ongelijkheid in factor 10 acceptabel is. Dus dat de mensen in de hoogste positie in een bedrijf 10 keer zo veel verdienen ten opzichte van iemand met een lagere positie", zegt De Muijnck.

Maar er moet niet alleen worden gesnoeid in topinkomens in het bedrijfsleven, vindt hij. "We moeten ook meer kijken kijken naar brede welvaart. We zijn de afgelopen jaren steeds rijker geworden, maar daar zijn we niet per se beter van geworden", zegt De Muijnck.

Lees ook

Burgerraad

Een ander idee van de groep jonge economen is het instellen van een burgerraad. Want de economie zoals hij nu is, is niet democratisch, vinden ze. "Mensen met hogere posities hebben veel meer inspraak in het beleid dan mensen met een baan die lager in aanzien staat", zegt De Muijnck. En dat moet anders, vindt hij. In veel andere landen wordt al volop gewerkt met burgerraden. Zoals net over de grens, in België. In het Duitstalige gedeelte adviseren burgers de deelstaatregering over uiteenlopende onderwerpen.

In Ierland bleek het inschakelen van de burgerraad al eerder een succes. Het abortusdebat liep daar zo vast, dat 99 willekeurig gekozen leden een tijd lang onderzoek gingen doen. Zij kwamen vervolgens met een verrassende aanbeveling: legaliseer abortus. Politici waren verplicht om die op te volgen, maar omdat over elke grondwetswijziging in Ierland een referendum moet worden gehouden, kwam die er. Met een verbluffend resultaat: in het katholieke land bleek meer 66,4 procent van de bevolking voor legaliseren.

Rapport

Oud-premier Balkenende heeft gisteren het rapport overhandigd gekregen en gaat hem nu gebruiken voor een nog te verschijnen rapport, over een eerlijkere en meer duurzame economie.

"Ik wil niet zeggen dat hij ons idee over de balkenendenorm voor het bedrijfsleven omarmt, maar wel ons rapport in bredere zin", zegt De Muijnck.

Luisteren

Econoom Sam de Muijnck in EenVandaag

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'
SPD-lijsttrekker Markus Töns en AfD-politica Enxhi Seli-Zacharias
Bron: EenVandaag

Aanstaande zondag zijn er landelijke verkiezingen in Duitsland. Gelsenkirchen, een stad in het Ruhrgebied, was decennialang een links bolwerk maar kan nu een van de eerste steden in West-Duitsland worden met de radicaal rechtse AfD als grootste partij.

Onze verslaggevers waren in Gelsenkirchen, en spraken naast lokale bewoners ook met de lokale lijsttrekkers van de sociaaldemocratische partij SPD en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).

Voormalig industriegebied

Gelsenkirchen, een stad met 250.000 inwoners, staat bekend als de armste van Duitsland met hoge criminaliteitscijfers. De verloedering is overal zichtbaar: talloze leegstaande huizen zijn dichtgetimmerd of bedekt met graffiti, terwijl afvalbergen met matrassen en koelkasten op vrijwel elke straathoek te vinden zijn.

De SPD was de afgelopen 75 jaar onafgebroken de grootste partij in Gelsenkirchen. Ze kwamen op voor de vele arbeiders in de staalindustrie en de mijnbouw. Maar die tijden zijn door het sluiten van de mijnen allang voorbij. De partij lijkt haar greep te verliezen wat kiezers écht bezighoudt.

Bekijk ook

Verloedering

In Ückendorf, een wijk in het zuiden van Gelsenkirchen, ontmoeten we SPD-lijsttrekker Markus Töns. Volgens hem is het grootste probleem van Gelsenkirchen dat de gemeente te weinig geld ter beschikking heeft.

Hij legt uit: "Straten worden niet opgeknapt, afval wordt te laat opgehaald, we hebben te weinig plekken in de kinderopvang en niet genoeg sociaal werkers. Dat zorgt voor onvrede onder de bevolking."

Oost-Europese migranten

Als tweede punt noemt hij migratie. "Gelsenkirchen kampt met de uitdaging van economische migratie uit Zuidoost-Europa." Lopend door de wijk vertelt hij dat de goedkope arbeiderswoningen in dit stadsdeel vooral Roemenen en Bulgaren aantrekken. Sinds 10 jaar mogen zij zonder vergunning in Duitsland komen werken.

"In de praktijk maken ze vooral gebruik van uitkeringen omdat ze vaak geen opleiding en diploma's hebben", voegt hij toe. "En dat zorgt voor veel problemen."

Bekijk ook

Aanslagen

De solidariteit van de mijnwerkers heeft in Gelsenkirchen plaatsgemaakt voor wantrouwen richting migranten en asielzoekers. De jonge partij AfD voelt deze onvrede feilloos aan.

Enxhi Seli-Zacharias heeft een Albanese achtergrond en is sinds 5 jaar lid van de AfD. In een koffietentje haalt ze de recente aanslagen in Duitsland aan. "Mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen land. Ik vind het onwijs zorgwekkend dat politici hier geen oog voor lijken te hebben."

'Remigration'

Het doel van de AfD is helder. Enxhi Seli-Zacharias: "We moeten de grenzen sluiten, met de 'remigration' beginnen en migranten met een strafblad die hier illegaal wonen terug naar hun land van herkomst sturen." Deze boodschap slaat ook bij mensen met een migratieachtergrond aan. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar volgens Exhi, die dus zelf een migratieachtergrond heeft, is het dat niet.

De naturalisatie in Duitsland verloopt op dit moment veel te makkelijk, beargumenteert ze: "Ik vind het oneerlijk tegenover migranten die jaren geleden wel aan alle eisen hebben voldaan. Ook ik voel me ongelijk behandeld."

Bekijk ook

'We zijn allemaal Europees'

Het sluiten van de grenzen is volgens SPD'er Markus Töns geen oplossing. "Wij moeten deze groep mensen juist helpen om aan werk te komen door ze op te leiden." Ook de uitvoering is een probleem: er zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet genoeg politie-agenten om de grensposten weer te bemensen.

Het plan van de AfD om migranten terug te sturen slaat volgens hem nergens op. "Wie moet er dan terug? Hoe maak je een onderscheid tussen Roemenen, Bulgaren, Fransen en Nederlanders? Wij zijn allemaal Europees."

Debat over partijverbod

De Duitse rechter heeft sommige afdelingen van de AfD als 'rechts-extremistisch' en 'antidemocratisch' bestempeld. Onzin, zegt Enxhi. Zij vindt dat het debat over een verbod op de partij juist ondemocratisch is. Volgens de na-oorlogse Duitse grondwet kan een partij die een bedreiging vormt voor de democratie worden verboden.

Töns ziet ook dat de AfD steeds sterker wordt in West-Duitsland. In het Oosten is het al hard op weg de grootste te worden. Maar hij heeft de strijd nog niet opgegeven. "Ik blijf me samen met de demokraten inzetten voor een betere toekomst in Gelsenkirchen."

Bekijk ook

'Durf 's avonds niet alleen over straat'

Ook op straat horen we het telkens weer: de onvrede is groot. Gelsenkirchen was ooit een fijne plek om te wonen, maar dat is het niet meer. Veel inwoners voelen zich onveilig, maar ze zijn ook teleurgesteld in de politiek.

Een vrouw van in de 60 legt op de lokale markt haar onvrede tegen ons uit. "Ik durf 's avonds niet alleen op straat te lopen. Ik heb echt het gevoel dat politici in een andere wereld leven. Ik voel me echt in de steek gelaten." Ze weet nog niet zeker op wie ze gaat stemmen. "Sowieso geen SPD. Ik ben nog aan het twijfelen, maar het zou zomaar AfD kunnen worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant