radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Kweekvleesbedrijven maken zich op voor eerste EU-goedkeuringsaanvragen, maar het ligt nog lang niet op je bord

Kweekvleesbedrijven maken zich op voor eerste EU-goedkeuringsaanvragen, maar het ligt nog lang niet op je bord
Een worstje van kweekvlees
Bron: EenVandaag

Echt vlees zonder uitstoot en milieu-impact, kweekvlees geldt al jaren als grote belofte. Inmiddels zijn er in Europa tientallen bedrijven zo ver dat ze de markt op willen. Maar door strenge regelgeving zal het nog lang duren voordat het te koop is.

Een kleine 10 jaar geleden werd 'ie onder wereldwijde belangstelling gepresenteerd: de eerste kweekvleeshamburger. De Nederlandse uitvinding van professor Mark Post bestond uit 40 miljard cellen, gekweekt in een laboratorium uit de stamcellen van een koe.

Regelgeving verloopt traag

Sindsdien is de ontwikkeling van kweekvlees in stroomversnelling gegaan. In Singapore kun je binnenkort kweek-kipnuggets in de supermarkt kopen, en in Nederland zijn nu twee bedrijven bezig met de ontwikkeling van dit vlees.

De start-up Meatable in Delft, bijvoorbeeld. "Op dit moment kijken we waar we ons eerste product kunnen verkopen en we denken ook aan Singapore", vertelt oprichter Daan Luining. "Het liefst zouden we natuurlijk in Nederland lanceren, maar omdat de regelgeving hier wat trager verloopt dan in andere delen van de wereld moeten we ergens anders beginnen."

kweekvlees
Bron: EenVandaag
Daan Luining van de Delftse start-up Meatable

Proces van 2 jaar

De regelgeving waar kweekvlees aan moet voldoen is verwerkt in de Novel Food Act van de Europese Unie. De keuring wordt gedaan door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Maar het is voor bedrijven nog onduidelijk welk type voedings- en toxicologisch bewijs de EFSA nodig heeft. Naar verwachting kan zo'n proces bijna 2 jaar duren.

Daarom kijken ook Nederlandse bedrijven eerst naar Singapore, waar de regelgeving sneller gaat. Luining: "Ik denk dat ons vlees rond 2025 in de schappen ligt. En waarschijnlijk zal de eerste markt waar wij op richten Singapore zijn. Daar hebben ze weinig oppervlakte om zelf voedsel te produceren en dus zijn deze technieken heel belangrijk voor ze om zelfvoorzienend te worden."

Bekijk ook

'Dit hadden we eerder moeten doen'

Kweekvlees-ambassadeur Ira van Eelen vindt het jammer dat Nederlandse bedrijven vanwege regelgeving eerst naar Singapore kijken. "Het is niet voor niets dat bedrijven daar naartoe gaan. Daar wordt het gegeten, verkocht, is het toegestaan, heeft het veiligheidskeurmerken gekregen en zijn ze de eerste fabrieken aan het bouwen."

Willem van Eelen, de vader van Ira, bedacht in de jaren 80 ooit de techniek om kweekvlees te maken. Zij zet zijn werk voort om voor de sector geld en subsidie binnen te halen. "Nederland was leidend, we hebben het bedacht, we hebben patenten, we hadden de eerste hamburger maar zo'n leidende positie moet je wel zien vast te houden en dit hadden we al eerder moeten doen."

Proeven

Een kleine maar belangrijke stap is recent gezet door de Tweede Kamer, namelijk dat bedrijven eindelijk zelf proeverijen mogen organiseren. Zo ook bij Meatable in Delft.

"De proeverijen zullen onder strenge omstandigheden mogelijk gemaakt worden", zegt Luining. "Maar consumenten kunnen dan wel op uitnodiging een gekweekte worst of burger komen proeven. Een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat ons product beter wordt."

Bekijk ook

Prioriteit maken

Van Eelen heeft goede hoop in de juiste ontwikkelingen. "Op dit moment zijn er wereldwijd 140 bedrijven bezig om van kip, varken, vis of rund op de een of andere manier via cellen vlees te maken."

"Ik krijg al meer dan 40 jaar de vraag wanneer we dit kunnen eten. Als we van deze ontwikkeling een prioriteit maken en bedrijven een beetje helpen met de aanvraag bij de EU, dan kan het snel gaan."

Waarom ligt kweekvlees nog niet in de schappen?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'
Bron: Pexels

Na dry januari op zoek naar een nieuwe uitdaging? Vandaag, op 'blue monday', begint in Nederland de campagne 'Dertig dagen zonder klagen', zodat mensen positiever worden. Maar is stoppen met klagen wel goed? "Als we stoppen, worden we onverschillig."

Het idee komt van auteur Isabelle Gonnissen. Al 7 jaar probeert ze België positiever te maken en haar campagne stroomt deze maand over naar Nederland. Ze moedigt mensen aan om 30 dagen goed op te letten wanneer ze klagen, zodat ze bewust worden van hoe vaak ze dat doen.

'Volkomen kansloos'

Schrijver en klaagexpert Bart Flos is kritisch op deze methode. "Als je weet dat je over 30 dagen weer mag klagen, dan krijg je een kunstmatige situatie. 30 dagen niet klagen is volkomen kansloos, omdat mensen die klagen geholpen moeten worden om het oplossingsgerichte vermogen te vergroten."

Hij legt uit: "Die mensen vinden van zichzelf helemaal niet dat ze klagen, dus waarom zouden ze nou moeten stoppen?"

Bekijk ook

Klaagparadox

Dat noemt Flos de klaagparadox. "Deze mensen vinden niet dat ze klagen, maar dat ze constateringen maken." Klagen brengt mensen volgens Flos wel een stukje dichter bij elkaar. "Het hoort bij de menselijke soort en is het begin van de oplossing. Als wij stoppen met klagen worden we onverschillig."

Dan heeft hij het ook over klagen over het weer. Dat staat op nummer één van de honderd meest beklaagde onderwerpen. "We klagen er het meest over, maar kunnen er het minst aan doen. Maar het creëert een saamhorigheidsgevoel."

Klagen om het klagen

Klagen kan ook leiden tot een tijdelijke stressverlichting, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij onderscheidt twee soorten klagen. Aan de ene kant heb je het constructieve klagen, bijvoorbeeld tegen een klantenservice omdat je internet niet werkt. En klagen zonder specifiek doel. "Dat kan ook heel bindend werken als je het met elkaar doet. Dat kan je ook roddelen noemen, wat op zichzelf ook weer een negatief effect heeft."

Klagen wordt vooral negatief als het zich niet richt op een oplossing, zegt Pont. "Dan ben je een beetje aan het klagen om het klagen. En hoe meer je dat doet, hoe meer je hersenen worden ingericht op nĂłg meer klagen. Dus het versterkt zichzelf. Denk bijvoorbeeld aan scheiding, waarbij mensen steeds meer over elkaar gaan klagen."

Bekijk ook

Bedrijfs- en gezinsleven

Klagen om het klagen is iets wat in het bedrijfsleven overgenomen kan worden door werknemers. Klaagcoach Flos hoopt leidinggevenden in het bedrijfsleven duidelijk te maken dat zij een ouderfunctie hebben. "Als zij klagen over trage WiFi of een slecht systeem, dan leert een medewerker dat ook te doen. En in principe is dat een terechte conclusie. Zo zit dat ook in gezinnen."

"Kinderen leven het leven een beetje na zoals hun ouders dat doen", bevestigt Pont. "Als ouders in de gezinscultuur de neiging hebben om veel te klagen, zeker over andere mensen, dan nemen kinderen dat over als horende bij hun gezin. Omdat ze vaak niet doorhebben dat dat een kenmerk is van hun gezin."

Effectief klagen

Maar wat is het effect op je mentale gezondheid? Volgens Pont brengt klagen je in een negatieve modus. "Zeker als je je niet richt op een oplossing. Dan ga je het steeds meer doen en kan het ook een soort identiteit geven. Als je veel klaagt over andere mensen, trap je een beetje naar beneden. Daardoor kom je zelf een beetje bovenop drijven."

Maar als je ĂĽberhaupt wat vrolijker en hoopvoller in het leven staat, dan kan het juist wel goed zijn voor je mentale gezondheid. "Zolang je maar effectief blijft klagen. Dus als je bijvoorbeeld op werk gaat klagen, doe dat tegen de persoon waar het over gaat. Anders lost het niks op."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is ook te beluisteren als podcast.

Eerder dood

Daar sluit Flos zich bij aan. Hij haalt er een onderzoek bij van de Universiteit van Pennsylvania. "Mensen die heel veel klagen zijn minder gelukkig, minder succesvol, ze hebben minder vrienden, ze zijn vaker ziek en ze gaan eerder dood. Dus er is wel degelijk een effect gevonden van klagen vanuit zenderperspectief."

Maar minder klagen moeten we niet doen. Daar zijn de experts het beiden over eens. "Als je maar effectief gaat klagen", zegt Pont. "Er gebeuren gewoon niet zulke leuke dingen in het leven af en toe. En dat je daarover klaagt is niet het probleem. Het gaat echt over de effectiviteit ervan. Dus klagen om het klagen, terwijl je er verder niet naar handelt, werkt niet. Leg het goede probleem bij de goede persoon, en zet de volumeknop niet harder dan strikt noodzakelijk."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Trump is goed nieuws voor OekraĂŻne en voor Europa', zegt deze oud-NAVO-ambassadeur

'Trump is goed nieuws voor OekraĂŻne en voor Europa', zegt deze oud-NAVO-ambassadeur
Kurt Volker
Bron: EenVandaag

President Trump betekent goed nieuws voor OekraĂŻne en voor Europa. Dat zegt de voormalig Amerikaans gezant voor OekraĂŻne Kurt Volker in een interview met EenVandaag. Waar oud-president Biden aarzelde, kan Trump juist een doorbraak forceren, verwacht hij.

"President Trump wil niet zwak overkomen, hij wil dat Amerika sterk staat in de wereld." zegt oud-NAVO-ambassadeur voor de VS, Kurt Volker, aan zijn eettafel in Washington. "En dat is goed nieuws voor OekraĂŻne en voor Europa."

'Aarzelende Biden werkte averechts'

Volker was Amerikaans gezant in OekraĂŻne tijdens de eerste termijn van president Trump. Volgens hem heeft de aarzelende opstelling van president Biden ervoor gezorgd dat de Russische president Poetin van geen ophouden weet in OekraĂŻne.

"Als je bang bent voor escalatie, geef je je tegenstander het signaal dat hij kan escaleren. En dat is precies wat er gebeurt. Biden heeft veel militaire hulp gegeven aan OekraĂŻne, maar het ging altijd erg langzaam en er werden allemaal voorwaarden gesteld aan het gebruik van bijvoorbeeld lange-afstandsraketten. Dat is niet nodig."

Niet dwingen tot snel vredesakkoord

"Poetin ontkent het bestaan van OekraĂŻne en wil het inlijven bij Rusland", vervolgt Volker. "Dat is een direct gevaar voor Europa. Ik verwacht daarom dat president Trump onmiddellijk zal bellen met Poetin om hem te overtuigen dat hij de oorlog moet stoppen."

Europese zorgen dat Trump de militaire steun aan OekraĂŻne zal stopzetten, deelt Volker niet. Ook zal Trump OekraĂŻne niet dwingen tot een snel vredesakkoord, wat neerkomt op capitulatie. "Poetin moet gestopt worden, anders blijft hij een gevaar voor de Europese veiligheid. Er zijn voor 300 miljard dollar aan Russische tegoeden bevroren. Die wil Trump gebruiken om OekraĂŻne militair te helpen. Dat is belangrijk, want dan kost het de Amerikaanse belastingbetaler geen geld meer en je kunt bijna oneindige steun geven met een lening. Dat zal voor Poetin een signaal zijn dat het geen zin heeft om door te gaan met een oorlog die hij niet kan winnen."

Bekijk ook

Verenigde Staten uit de NAVO?

Trump waarschuwde dat NAVO-landen die te weinig geld besteden aan defensie, wat hem betreft aangevallen mogen worden en dat hij ze dan niet te hulp zou schieten. Maar volgens de oud-gezant hoeven we ons geen zorgen te maken dat de Verenigde Staten uit de NAVO stappen.

"Trump wil dat alle landen meer besteden aan defensie, want dat is de belangrijkste garantie om oorlog tegen te gaan. Hij wil ook dat de Amerikaanse bijdrage meer in evenwicht is met de Europese bijdrage, juist om politiek steun te houden voor het bondgenootschap. Dus Trump wil de NAVO sterker maken."

Lovende woorden voor Rutte

Kurt Volker heeft daarbij lovende woorden over de nieuwe topman van de NAVO: oud-premier Mark Rutte. "Hij is een heel goede keus als secretaris-generaal. Hij is grappig, energiek en creatief."

"Hij kent president Trump uit zijn vorige functie en het was slim dat hij meteen op bezoek is gegaan bij Trump in Mar-a-Lago, zijn buitenverblijf. Hij begrijpt dat landen meer moeten bijdragen en is de juiste persoon om dat voor elkaar te krijgen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant