De kwaliteitsverschillen in zorg die ziekenhuizen en artsen leveren zijn groot. Maar veel mensen weten dat niet en je komt er ook niet zomaar achter. Dit tot grote frustratie van Patiëntenfederatie Nederland, die wil dat er snel meer transparantie komt.

Patiënten hebben hier meestal geen idee van als ze het ziekenhuis binnenkomen voor een behandeling, ziet de Patiëntenfederatie. Dat blijkt ook uit het verhaal van Theo Pardoel (66) uit Culemborg, die per toeval dezelfde knie-operatie in verschillende ziekenhuizen onderging. "Het was een wereld van verschil."

'Nergens te vinden'

Theo loopt inmiddels weer goed, maar dat is weleens anders geweest. Door slechte knieën ging hij steeds slechter lopen, lag hij 's nachts vaak wakker van de pijn en kon hij maar moeilijk overeind komen. Via de huisarts kreeg hij een verwijzing naar een specialist in het ziekenhuis. "Daar zijn foto's gemaakt en de specialist kwam tot de conclusie dat allebei mijn knieën versleten waren en moesten worden vervangen."

Thuis probeerde Theo uit te zoeken wat een goede specialist is. "Ik ben gaan googelen, maar kon nergens het antwoord vinden", vertelt de kniepatiënt. "Toen ben ik maar weer teruggegaan naar het ziekenhuis waar de diagnose was gesteld." Hij ging daar onder het mes voor een nieuwe linkerknie, zijn rechterknie zou later volgen.

Half jaar uit de running

De specialist liet hem na de operatie weten dat alles goed was verlopen, maar de praktijk wees anders uit. "Het werd het een half jaar tobben met revalideren", zegt Theo. "Alles ging fout: ik kon mijn been niet strekken of buigen, op de hometrainer kon ik de trappers niet rond krijgen. Eigenlijk lukte niks. Ik ben echt een hele tijd uit de running geweest."

Toen Theo weer aan het werk ging, begon zijn andere knie op te spelen. Maar hij zag er huizenhoog tegenop om opnieuw lang uit de roulatie te zijn. "Ik ben zzp-er", legt hij uit. "Die tweede operatie stelde ik toen uit omdat het bij mijn linkerknie zo lang had geduurd."

Geopereerd met robot

Hij wachtte tot het niet langer ging. Maar voor de tweede operatie kwam de kniepatiënt toevallig in een ander ziekenhuis terecht. Het bleek een wereld van verschil: "De specialist daar gaf me al veel meer vertrouwen en ook het secretariaat dat de afspraken maakte kwam die veel beter na."

Theo werd met behulp van een robot aan zijn rechterknie geopereerd. Na afloop kon het verschil met zijn eerste operatie bijna niet groter zijn, blikt hij terug. "Met 3 weken werkte ik weer. Het was een totale wereld van verschil, qua pijn, qua beleving, qua fysiotherapie."

Wel bekend bij artsen zelf

De ervaring van Theo staat niet op zichzelf. De kwaliteit van zorg in ziekenhuizen kan nogal verschillen, zien ze ook bij de Patiëntenfederatie. "Er is heel veel informatie, maar die bereikt de patiënt niet", weet directeur-bestuurder Arthur Schellekens. Volgens hem vinden ziekenhuizen en zorgverleners 'het eng om een kijkje in de keuken te geven'.

Dat terwijl artsen vaak heel goed weten waar ze heen moeten als ze zelf of familie en vrienden een behandeling of operatie moeten ondergaan, zegt Schellekens. "Als je geluk hebt, dan heb je een huisarts die wat beter is ingevoerd. Maar als je pech hebt, dan heb je een huisarts die het ook niet weet."

'Verschillen echt onacceptabel'

De directeur van de patiëntenorganisatie noemt de transparantie over de kwaliteit van zorg een 'black box'. De ondoorzichtigheid stoort hem mateloos: "Hoe ingewikkelder en complexer de aandoening, hoe specialistischer de behandeling, en daarin zie je grote kwaliteitsverschillen."

Schellekens noemt prostaatverwijdering bij mannen met prostaatkanker als voorbeeld. Uit onderzoek blijkt namelijk dat patiënten in het ene Nederlandse ziekenhuis zo'n 20 procent kans hebben op blijvende impotentie en incontinentie, terwijl deze kans in andere ziekenhuizen kan oplopen tot ruim 80 procent. "Dat dit verschil zo groot kan zijn, is echt onacceptabel."

Harde afspraken maken?

Dat besef dringt ook langzaam door in Den Haag. In het voorjaar nam de Tweede Kamer een motie aan waarin zorgpartijen als het Zorginstituut Nederland, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) worden opgeroepen om harde afspraken te maken met zorginstellingen over het transparant maken van verschillen in zorguitkomsten.

Maar of dit ook daadwerkelijk iets gaat uithalen is volgens Schellekens nog maar de vraag. "We zien een geschiedenis van heel veel projecten en heel veel trajecten op dit vlak die eigenlijk nauwelijks iets opgeleverd hebben", legt hij uit. "En je merkt dat de sector niet echt meewerkt. Dat gaat uitermate moeizaam, dus het is maar de vraag wat er van terecht gaat komen."

Recensies opzoeken

Ook Theo vindt het vreemd dat je als patiënt nergens kunt opzoeken hoe ziekenhuizen en artsen presteren bij bepaalde behandelingen. Hij vergelijkt het met andere zaken: "Overal waar je gaat kijken, of je nou een hotel, een garagebedrijf of wat dan ook zoekt: je kunt overal recensies en adviezen terugvinden."

Maar als het om zorg gaat, wordt het ineens een ander verhaal. Daar is de kniepatiënt inmiddels wel achtergekomen: "Qua ziekenhuizen heb ik het idee dat het gewoon wordt achtergehouden of niet wordt verteld. Je kunt er niks van vinden, helemaal niks."

De problemen voor bewoners langs het Twentse kanaal Almelo-de Haandrik blijven zich maar opstapelen. Zo zijn een aantal huizen die hersteld zijn opnieuw beschadigd. “Hun hele toekomst ligt weer in duigen.”

Er leek eindelijk een beetje vaart te komen in de afhandeling van de schades voor bewoners rond het Kanaal Almelo-de Haandrik in Twente. In totaal zijn 412 woningen langs het kanaal beschadigd. Die schade ontstond na werkzaamheden van de provincie aan het kanaal, waarbij het werd verbreed en uitgediept.

Opnieuw in onzekerheid

Bij ruim de helft van de woningen (208) is het herstel inmiddels begonnen of zelfs afgerond. Dit is het resultaat van een minder stugge afhandeling, waarbij bewoners en provincie medewerkers er aan de keukentafel uit proberen te komen.

Na jaren van ellende durven bewoners weer vooruit te kijken. Maar nu lijkt dit voorzichtige optimisme toch weer om te slaan in wanhoop en onzekerheid, zegt Harry Broekhuizen, van Stichting Kant noch Wal. Want binnen een jaar na herstel zijn een aantal woningen opnieuw verzakt.

'Mensen zijn in paniek'

Want ondertussen is het kanaal nog altijd lek. Ruim 43 kilometer aan damwanden moeten vervangen worden omdat ze niet voldoen. Water loopt daardoor onder woningen door. En dat heeft gevolgen. Meerdere woningen die hersteld waren, blijken daardoor binnen een jaar alweer te verzakken.

Dat hakt er bij de bewoners stevig in, vertelt Broekhuizen: "Die mensen zijn echt in paniek. Ze komen opnieuw in grote onzekerheid terecht. Hun hele toekomstbeeld ligt weer in duigen."

'Wie gaat hen nu helpen?'

"Ze staan echt met hun rug tegen de muur", vervolgt Broekhuizen. Vooral omdat de provincie volgens hem voorlopig niet thuis geeft en zegt dat deze nieuwe gevallen niet onder schaderegeling vallen.

"Dus wie gaat hen nu helpen?", vraagt hij zich af. "Dit is echt een groot probleem voor die mensen."

Snelheid erin houden

Verantwoordelijk gedeputeerde Martijn Dadema benadrukt dat er echt schot in de zaak zit als het om de afhandeling gaat. "Het tempo zit er echt lekker in. En dat is echt heel belangrijk. Want veel mensen zitten al jaren in een onveilige situatie in hun huis", legt hij uit. "Dus het is echt van het grootste belang dat we die snelheid erin houden."

Daarnaast erkent de provinciebestuurder dat er inderdaad bij sommige woningen -die hersteld zijn- alweer schade is opgetreden. "Die geluiden zijn bij ons bekend. Dat komt door de slappe bodem die hier ligt", legt hij uit. "Dit leidt tot weer nieuwe schades. Daar hebben we op dit moment nog geen aparte schaderegeling voor."

Rijk moet bijspringen voor schade

En volgens de provinciebestuurder ligt het ook niet voor de hand dat de provincie opnieuw voor deze schade zal opdraaien. Want volgens Dadema ligt er op dit punt meer een verantwoordelijk voor de landelijke overheid.

"Er zijn in Nederland zo'n 425.000 gebouwen waar het probleem speelt van een slappe bodem. Dus dan heb je over het vraagstuk funderingsherstel, het versterken van de fundering van deze gebouwen", vertelt hij. Dat speelt volgens de gedeputeerde dus veel breder dan alleen bij dit kanaal. "Wij kunnen simpelweg niet elke schade oplossen die zich voordoet in onze provincie, hoe graag we dat ook zouden willen."

'Hele slechte zaak'

De houding van de provincie doet bewoners twijfelen of ze wel akkoord moeten gaan met de aangeboden schaderegeling. Zo ook Martin de Jonge. Hij heeft 50.000 euro aan schade: "Ik kan eigenlijk niet wachten. De verzakkingen moeten worden gerepareerd. Maar als er dan in de toekomst schade optreedt. Wat dan?"

Broekhuizen ziet dat die zorgen bij veel meer bewoners leven: "Wij vinden dit echt een hele slechte zaak, het maakt mensen echt heel onzeker. Want wat moeten zij doen? Het is een heel lastig dilemma. Wij weten ook niet goed wat we deze mensen moeten adviseren."

Ondanks dat hij beloftes doet om alles beter te maken, sluit president Donald Trump een recessie in Amerika niet uit, blijkt uit een interview met Fox News afgelopen zondag. "Trump is zichzelf vooral aan het indekken."

Volgens Trump heeft een toekomstige recessie vooral te maken met de grote veranderingen die hij in werking zet. De president zegt dat dit tijd kost, maar dat het uiteindelijk zal leiden tot betere tijden.

'Trumpcession'

Ondertussen dalen de aandelenkoersen flink en rijst de prijs voor een doosje eieren in Amerika de pan uit. Er wordt gesproken over een zogeheten 'Trumpcession'. Maar wat betekent een recessie in de VS voor Nederland?

"Een recessie in Amerika heeft directe gevolgen voor ons land en lijdt tot minder economische groei", begint Arnoud Boot, hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten aan de Universiteit van Amsterdam. "Naast de importheffingen op Canada en China, wil Trump ook de handelsheffingen in Europa opvoeren. Dit heeft een negatief effect op de gehele wereldhandel."

Welke sectoren worden geraakt?

Volgens Boot is er wel een verschil in de sector die wordt geraakt.

"In Nederland wordt vooral de maakindustrie getroffen, maar ook het café op de hoek kan dit indirect gaan voelen", legt de hoogleraar uit. "In de zuivelindustrie zal het effect weer kleiner zijn. De zuivelindustrie is namelijk afhankelijk van Nederland en Europa, en minder van de Verenigde Staten. Bovendien blijft iedereen wel melk drinken."

Trump versus Biden

De toekomstige recessie schuift Trump vooral in de schoenen van zijn voorganger Joe Biden. "In zekere zin heeft Trump hierin gelijk", stelt Boot.

"Biden heeft veel geld in de economie gestopt. Amerikanen konden daarom meer kopen van hun geld terwijl deze producten er niet waren. Met als gevolg stijgende inflatie", vertelt Boot. "Maar Trump gooit olie op het vuur. Hij wil minder importeren wat leidt tot tekorten op de Amerikaanse markt, in dit geval een tekort aan eieren."

Vakantie naar Amerika betaalbaarder

Naast de negatieve gevolgen voor bedrijven, heeft een Amerikaanse recessie ook effect op de consument. Volgens Boot heeft dit te maken met de waarde van de euro en de dollar.

"Tijdens een recessie gaan de koersen van munten schommelen. In dit geval wordt de dollar minder waard dan de euro." Toch zijn er volgens de hoogleraar enkele voordelen te behalen. "Een vakantie naar Amerika wordt betaalbaarder, en het kopen van een spijkerbroek goedkoper", zegt hij tot slot.