Krijgt Milieudefensie alsnog gelijk? Rechter doet uitspraak over luchtvervuiling

Morgen wordt een spannende dag voor Milieudefensie en Janhuib Blans. De rechter bepaalt dan of de Nederlandse Staat meer moet doen tegen luchtvervuiling, zoals zij eisen.

Nederland voldoet op dit moment nog niet aan de Europese normen. En dan wil Milieudefensie zelfs dat Nederland nog een stap verder gaat en voldoet aan de normen van de World Health Organization, die strenger zijn. In 2016 startte Milieudefensie daarom samen met een aantal mede-eisers een zaak tegen de staat.

Last van de lucht

Een van die mede-eisers is Janhuib Blans. Vanuit zijn huis kijkt hij uit op de Nassaukade in Amsterdam. Een beruchte plek met veel fijnstof en stikstof in de lucht. Er razen dagelijks zo'n 22.000 auto's voorbij. Bij een kruising voelde Janhuib zich elke keer niet goed. Door te praten met buurtbewoners kwam hij erachter dat zij zich ook niet lekker voelden op die plek.

Navraag bij de GGD wees uit: het jaargemiddelde van de uitstoot stond daar al jaren gemiddeld boven de Europese norm. Het is nu wat beter met de lucht, maar het gaat om gemiddelden en de pieken zijn vaak overdag en dan loop je rond. "Vanaf een uur of 7 in de ochtend is het echt vies en blijft de lucht lang hangen", vertelt Janhuib.

Normen overschreden

Janhuib: "Ik ging naar mijn huisarts. Die vertelde me dat de WHO-norm echt het maximum is voor je gezondheid. En we zitten hier in de buurt van de Nassaukade ruim op het dubbele daarvan op piekmomenten."

De norm voor fijnstof van de WHO is 10 Mcg per m3, uitgaande van 2.5 deeltjes per kubieke meter. De Europese norm voor stikstofdioxide (NO2) en fijnstof in de lucht is namelijk 25 Mcg per m3. "Ik wil dat op de blackspots, de plekken waar het heel vies is, een monitor wordt neergezet om te laten zien wat de kwaliteit van de lucht is op dat moment. Dan kun je realtime zien hoeveel stikstofdioxide en fijnstof er zweeft."

'Ik voel me de kanariepiet'

"Ik vraag me af wat je moet doen als de lucht erg vies is. Moet je dan niet kijken of je iets moet doen met het verkeer? In Bergamo in Italië bijvoorbeeld, heb je alerts. Als het licht rood is bij vieze lucht, dan mogen auto's het gebied of een straat niet in. We hebben dat niet in Nederland."

Waarschuwen voor vieze lucht hoort bij de zorgplicht van de overheid, vindt Janhuib. Daar moet volgens hem draagvlak voor komen en dat is er nauwelijks."Er is nog weinig bewustzijn over vieze lucht. Ik voel me een kanariepiet in de mijn. Ik had ooit astma en dat komt terug nu."

Hoger beroep

In een eerder stadium van het proces bleek dat Nederland inderdaad niet voldoet aan de Europese normen. Maar de rechter vond niet dat de staat daarvoor verantwoordelijk kan worden gesteld. Milieudefensie is het daar niet mee eens. Het recht op gezondheid is een internationaal mensenrecht en Nederland moet dat respecteren, vindt Milieudefensie.

Milieudefensie ging daarom in beroep tegen de uitspraak om af te dwingen dat de uitstoot van verkeer, industrie en landbouw omlaag gaat. Morgen wordt dus duidelijk of de rechter nu wel meegaat met de eis van Milieudefensie.