Kremlinpropaganda naar nieuwe hoogten na vliegramp

De bloemenzee voor de Nederlandse ambassade in Moskou, van meelevende Russen, is ontroerend. Velen vinden het neerhalen van het vliegtuig van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne duidelijk vreselijk.

Eén Rus of Russin heeft een aandoenlijk gedicht achtergelaten: 'Requiem voor de MH-17'. 'Ik ben één van degenen die het lafhartig heeft neergehaald, Het vliegtuig, dat op weg was naar de Filistijnen', schrijft deze persoon schuldbewust. De schrijver van het gedicht deelt schijnbaar de mening dat de door Rusland gesteunde separatisten de MH-17 hebben neergehaald.

Neuzen dezelfde kant

Als de bloemen, knuffels, berichten en het gedicht één ding duidelijk maken, is het dat niet alle Russen hetzelfde denken, tenminste nog niet... Want het Kremlin onder president Poetin laat sinds de strijd met Oekraïne, die afgelopen februari losbarstte, geen middel ongebruikt om alle Russische neuzen dezelfde kant op te laten wijzen: weg van het 'imperalistische' Amerika, de 'Amerikaanse marionetten' in de EU en de 'fascistische junta' in Kiev, en in de richting van het Kremlin.

De reden is simpel, als Poetin voor één ding bang is, dan is dat voor een 'Majdan' op het 'Rode Plein', oftewel de massale roep van Russen om meer democratie en een einde aan zijn corrupte en dictatoriale bewind.

Propaganda

De media zijn hèt middel bij uitstek voor de Kremlinpropagandamachine. Dagelijks worden Russen via de tv overspoeld met gruwelverhalen uit Oost-Oekraïne. In de platte beeldvorming weerstaan daar de dappere vrijheidsstrijders van de Volksrepublieken Donetsk en Loegansk de wrede Oekraïense militairen uit Kiev, die erop uit zijn de Russen aldaar uit te moorden. Zo vertelde twee weken geleden een zogenaamde vluchtelinge uit Oost-Oekraïne op het Russische TV 1 hoe voor haar ogen, en die van haar voormalige dorpsgenoten, een jongetje aan het kruis werd genageld door Oekraïense militairen. 

Sovjet-Unie

Doordat in Rusland inmiddels vrijwel alle onafhankelijke kranten en tijdschriften in de marge zijn weggedrukt, en de tv volledig in Kremlinhanden is, slaagt het Kremlin heel aardig in het ombuigen van de 'Russische neuzen' in de gewenste politieke richting. Rusland is het grootste land ter wereld, en in dat uitgestrekte land haalt nog steeds ruim 95% van de ongeveer 143 miljoen Russen zijn informatie vooral van de staats-tv.

De minderheid van weldenkende Russen, die vooral in Moskou en Sint-Petersburg wonen ziet ondertussen steeds meer overeenkomsten met de Sovjet-Unie, waarin afwijkende meningen ook werden afgestraft, desnoods met een paar jaartjes strafkamp of verplichte behandeling in een gekkenhuis. Het strafkamp voor de feministen van Pussy Riot, na hun anti-Putinflashmob in Moskou's grootste kerk, was wat dat betreft veelzeggend voor de Sovjetwind onder Poetin.

Russische verklaring vliegramp

De Russische verklaring voor de ramp met de MH-17 is dan ook schaamteloos aangepast aan de Kremlinpropagandastrategie. Het verhaal, duidelijk gericht op Ivan en Natasja met de pet, is dat de 'junta' in Kiev, met behulp van de Amerikaanse CIA, zorgvuldig de aanslag op de MH-17 heeft gepland. Daartoe hebben Oekraïense militairen een luchtdoelraket afgevuurd op de MH-17, maar zo slim dat het vliegtuig vervolgens in Oost-Oekraïne zou neerstorten. Doel van de operatie zou zijn de vijandigheid jegens Rusland nog meer aan te wakkeren. Deze simpele rode lijn wordt omkleed met hele en halve waarheden, al dan niet geuit door quasi-deskundigen in de vele talkshows. Zo werd direct een parallel getrokken met het incident in 2001, waarbij het Oekraïense leger inderdaad, per ongeluk, een Russisch passagiersvliegtuig neerschoot, dat op weg was van Israël naar Rusland. De ondertoon is: ze deden het toen, dus nu ook.

Hashrokers

Om het vuurtje ook met Nederland verder op te stoken, meldden de Russische media na de ondoordachte oproep van Hilversums' burgemeester Pieter Broertjes om Maria Poetin Nederland uit te zetten, dat Nederlanders nu Russen haten. En de Russische staats-tv is er ook niet vies van om de afschuwelijke ramp met de MH-17 te misbruiken om de bestaande stereotypen van Nederlanders, namelijk hashrokers en homoseksuele pedofielen, te onderstrepen. In een verslag over de Dag van Rouw in Nederland, toonde TV 1 in Rusland hoe een dame op leeftijd in Amsterdam de Nederlandse vlag aan haar gevel halfstok hing, terwijl op dezelfde gevel een regenboogvlag was te zien.

Maar ondanks al deze smakeloze indoctrinatie, zijn veel Russen, getuige de bloemenzee bij de ambassade, toch oprecht geschokt. En getuige een tekst bij de bloemen, in het Nederlands, menen sommigen dat de Kremlinpropagandamachine niet onkwetsbaar is: 'Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel'.

Helga Salemon is Rusland-deskundige. Voor een reportage van eerder deze week volgde ze voor EenVandaag de Rusissche media vanuit Moskou. Bekijk die reportage hieronder terug.