Van eurocrisis tot terreur tot vluchtelingencrisis: het was absoluut een pittig jaar voor de Europese regeringsleiders. Ook in het nieuwe jaar richten alle ogen zich weer op Brussel. 

Europa staat namelijk nog steeds voor een flink aantal uitdagingen. Zo komt er in april het referendum over het associatieverdrag tussen Oekraïne en de Europese Unie. Wat ligt daar precies op tafel en is het goed of slecht dat het er komt?

Daarnaast is het ook voor Nederland een bijzonder jaar met het voorzitterschap van de Europese Raad. Ook zal er in 2016 opnieuw worden nagedacht over het inperken de vluchtelingenstroom. Komt er één Europees beleid voor dit probleem?

In Radio EenVandaag een gesprek met Mathieu Segers, Europadeskundige van de Universiteit Utrecht.

De Amerikaanse president Donald Trump komt waarschijnlijk binnenkort met importtarieven op producten uit de EU. Moet Europa dan hard terugslaan? ING-econoom Bert Colijn denkt van niet: "Het beste is om vooral niet impulsief en emotioneel te reageren."

Buurlanden Canada en Mexico, maar ook China kregen al te maken met Amerikaanse importtarieven. De landen waren er snel bij om op hun beurt heffingen in te voeren op Amerikaanse producten. Ook Europese landen kunnen, als het aan Trump ligt, binnenkort importtarieven verwachten. Maar hebben wij iets waarmee we de Verenigde Staten onder druk kunnen zetten?

Kaarten tegen de borst

"De Europese Commissie houdt de kaarten nog tegen de borst als het gaat om mogelijke tegenmaatregelen", ziet Colijn. "Tijdens de eerste termijn van Trump koos de EU voor symbolische tegenmaatregelen, zoals heffingen op Harley-Davidson motoren, Amerikaanse whiskey en spijkerbroeken. Of ze dat pakket nu uitbreiden, is nog onzeker."

Het probleem is volgens hem dat dit soort tegenmaatregelen ook bij ons als Europeanen veel pijn doen. Hogere importtarieven betekenen namelijk hogere prijzen voor consumenten. Dat is nadelig voor de Europese economie, net zoals economen zeggen dat de heffingen die Trump heeft ingevoerd schadelijk zijn voor de Amerikaanse economie.

Hoe moet de EU straks reageren op Amerikaanse importtarieven? 'Vooral niet laten meeslepen in emoties van Trump'

'Ruimte om te onderhandelen'

"Economisch gezien zou je zeggen dat het verstandig is om geen heffingen op te leggen. Dat geeft de minste verstoring", legt Colijn uit. "Maar politiek gezien is onderhandelingsruimte belangrijk. De vraag is hoeveel pijn je op korte termijn accepteert om op lange termijn een gunstige deal te krijgen, namelijk dat de tarieven weer verdwijnen."

Het beste scenario is dat de situatie niet escaleert, maar juist de-escaleert, gaat hij verder. "Voor de economie is het beter als de markt zo min mogelijk verstoord wordt. Hoe vrijer onze bedrijven naar de VS kunnen exporteren, hoe beter. En hoe minder heffingen wij op Amerikaanse producten leggen, hoe voordeliger dat is voor onze eigen consumenten."

Zaken doen met Trump

Hoewel Trump niet al te diplomatiek overkomt, blijft het volgens Colijn nog wel mogelijk om met de Amerikaanse president te praten en op die manier tot een afspraak te komen die voor iedereen voordelig is. "Hij kent wel het concept van deals sluiten, heeft er boeken over geschreven. Er zal dus altijd een manier moeten zijn om te onderhandelen, zonder de situatie onnodig te laten escaleren."

In de tussentijd moet Europa zich vooral niet laten meeslepen in de emoties van Trump en zelf inzetten op die de-escalatie, vindt de econoom. "Daarom is het cruciaal om binnen de wet te blijven opereren. De Wereldhandelsorganisatie biedt mogelijkheden om te reageren en de EU heeft een lijst met potentiële tegenmaatregelen klaar. Maar wat daar precies op staat, dat weten we nog niet."

Extra belasting op Tesla?

Door de vijandelijke taal vanuit het Witte Huis zijn er vanuit de samenleving geluiden te horen om de Amerikanen 'hard' te straffen. Ook in de webchat van EenVandaag worden regelmatig suggesties gedaan voor tegenmaatregelen. Bijvoorbeeld het zwaar belasten van Tesla-auto's, omdat daarmee Trumps rechterhand Elon Musk direct getroffen wordt.

Maar Colijn denkt dat dat geen verstandige actie zou zijn. "Vergelijk het met de discussies rond TikTok: als een bedrijf niet voldoet aan de Europese wet- en regelgeving, dan kun je ingrijpen. Maar het moet dan niet puur politiek gemotiveerd zijn."

Paus Franciscus ligt sinds 3 weken in het ziekenhuis vanwege een dubbele longontsteking. Overal in de wereld komen gelovigen bijeen om voor hun leider te bidden en gister kregen ze eindelijk goed nieuws van de paus zelf: het gaat iets beter met hem.