Leren over klimaatveranderingen: dat staat leerlingen in Italië volgend jaar te wachten. Dan krijgen ze verplicht 33 uur per jaar les over duurzaamheid en klimaat. Ook steeds meer Nederlandse scholen verwerken deze thema's in hun onderwijs.

Een van de Nederlandse scholen waar kinderen les krijgen in duurzaamheid is 't Carillon uit Groenlo. Deze basisschool geeft aan de leerlingen uit groep 5 t/m 8 om de 2 jaar 8 weken lang het themavak duurzaamheid. Ze krijgen dan drie keer een middag in de week les over duurzaamheid en klimaat. Net als de Italiaanse minister van Onderwijs Lorenzo Fioramonti wil de school bewustheid creëren bij kinderen.

Het licht uit

De leerlingen doen tijdens het themavak proefjes en onderzoek, maar ze krijgen ook gastlessen, bijvoorbeeld van de gemeente. Een van de proefjes die ze doen gaat over waterverontreiniging. "Hier mag niks doorheen komen. Het water moet er alleen uitkomen en het vuil moet achterblijven, want dan krijgt je aan het einde schoon water. Maar het is niet schoon genoeg om het te drinken. Het is eigenlijk nog rivierwater", leggen de kinderen uit.

Ze zijn erg enthousiast over het themavak, want ze leren meer over het milieu. Ze zijn hierover ook erg bezorgd. Daarom zijn ze bewuster bezig met hun gedrag en met die van hun familie. "'s Avonds als mijn broertje of mijn moeder uit de kamer lopen, vergeten ze altijd om het licht uit te doen", vertelt Isa. "Ik zeg er dan iets van en doe dan zelf het licht uit."

Spelenderwijs energie opwekken

Zelf is de school 't Carillon ook duurzaam bezig. Op het dak liggen namelijk zonnepanelen en op een beeldscherm in de school zien docenten en leerlingen hoeveel energie de panelen verzamelen. Daarnaast kunnen de kinderen ook zelf stroom opwekken. "Dit is 'The Gamer'. Het wekt stroom op voor de zonnepanelen op het dak", vertellen Wes en Daan spellend. "Hoe meer je erop springt, hoe meer stroom je krijgt." Op het toestel kunnen ze verschillende spelletjes spelen, zoals 'The Snake'.

Hoogleraar Leren voor Duurzaamheid Arjen Wals is onder de indruk van de school. "Zij beschouwen het niet als inhoud dat in het curriculum gestopt moet worden, maar proberen het om een integratieve manier in het hele onderwijs te verankeren. Het is een terugkerend thema, waarbij kinderen ontdekkend leren. Er is ruimte om hun eigen leervragen te stellen en ze maken een duidelijke link met hun omgeving. Het idee om een omgeving te creëren waar duurzaamheid normaal maakt en uitademt, vind ik ontzettend krachtig."

'Een kwart scoort onvoldoende'

Hoogleraar Onderwijs en Leren Anna Bosman vindt het logisch dat klimaatverandering in de lessen besproken wordt, maar is ook kritisch over de keuze voor dit thema. "Waarom het klimaat? Klimaatverandering is wel een serieus probleem, maar dan kunnen we meerdere zaken noemen. Waarom kiezen ze dan niet voor een thema, zoals armoede, terrorisme en migratie?"

Volgens haar moeten er ook zeker geen verplichte klimaatlessen komen, zoals in Italië. "Als we de laatste PISA-resultaten bekijken, dan scoort een kwart van de kinderen een onvoldoende op leesvaardigheid. Dat betekent nog al wat, want als je dan de verplichte les op het middelbare onderwijs gaat aanbieden, kunnen de kinderen op de middelbare school de teksten over het klimaat niet eens lezen. Je kan dan bijvoorbeeld niet eens de bronnen, waarover je spreekt, controleren." Daarom vindt ze het belangrijk dat er eerst aandacht is voor de basis, namelijk taal en rekenen.

Zwerfafval tellen

Hoogleraar Wals vraagt zich daarbij wel af wat die basis dan is. "Misschien is dat wel beter contact hebben met onze omgeving en dat we ons verbonden voelen met de plek, waarin we opgroeien. We denken bij een basis al snel aan taal en schrijven, maar ik denk dat er ook een ecologische basis nodig is, die we nu veel minder aandacht geven. Aan de andere kant: wanneer je zwerfafval wilt tellen, moet je ook kunnen rekenen", zegt Wals. "Je moet nog steeds kunnen rekenen en lezen, wanneer er meer vakoverstijgend wordt gewerkt bij vraagstukken."

Volgens Rosa Betting, docent op de basisschool 't Carillon, hoeven ouders zich geen zorgen te maken. "In de ochtend krijgen de kinderen taal en rekenen en in de middag een themavak, zoals duurzaamheid. Taal en rekenen is ook zeker belangrijk. Deze vaardigheden heb je ook weer nodig bij de themavakken, zoals bij het bouwen van een solar toestel. Bovendien gaan we bij het themavak duurzaamheid uit van de positieve kant, door te kijken wat jezelf kan doen aan klimaatverandering."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".