Klimaatactievoerders op Schiphol worden van hun fiets getrokken en bij gewelddadige boerenprotesten lijkt de politie niet in te grijpen. Het beeld heerst dat de politie met twee maten meet, maar dat is onterecht, zegt vakbondswoordvoerder Ramon Meijerink.

"De inhoud doet er voor ons niet toe", zegt Meijerink. Hij is de woordvoerder van de landelijke politievakbond ACP en herkent het beeld niet dat de politie met twee maten meet. "Ik weet dat ze er alles aan doen om demonstraties te faciliteren."

'We moeten een afweging maken'

Toch begrijpt Meijerink dat dit maatschappelijke beeld is ontstaan. "In de media zie je de verschillende demonstraties, en vervolgens ook het optreden van de politie." Daarnaast begrijpen mensen niet goed hoe de politie ingrijpt, denkt de woordvoerder.

"Ik heb eens bij een demonstratie mogen werken waar de bakstenen me om de oren vlogen. Die demonstratie mocht wel doorgaan. Dat komt doordat we een afweging moeten maken tussen het gevaar voor de openbare orde en het ondersteunen van de demonstratie."

Op heterdaad

Dat de politie niet ingrijpt bij boerenprotesten, lijkt misschien zo, zegt Meijerink. Maar dat is met een reden. "Er zit een verschil tussen iemand die op de grond zit en iemand die met een tractor van 20 kiloton op je af komt. Dan worden er andere middelen ingezet en kan het zo zijn dat iemand niet op heterdaad wordt aangehouden."

"Maar daarna, buiten heterdaad, kan iemand nog steeds worden aangehouden. Dat iemand niet meteen op straat wordt aangehouden wil niet zeggen dat hij of zij straffeloos is", legt Meijerink uit. "Zo kan een activist die meewerkt na een paar uur cel een voorwaardelijke straf krijgen en een activist die later opgepakt wordt, kan misschien wel een veroordeling voor poging tot doodslag krijgen, omdat hij een groot gevaar vormde."

'Niet altijd zo'

"Maar afgelopen week zagen we ook dat dat niet altijd het geval is", benadrukt de woordvoerder. Meijerink doelt op een onaangekondigde boerenprotestactie in Zwolle. Hierbij pakte de politie 3 boeren op. Op beelden was te zien dat de politie met een shovel de tractoren aan de kant duwt.

Politiechef Willem Wolders sprak eerder zijn begrip uit voor de boeren. Daarover zegt Meijerink: "Ik vind dat politiemensen dat gewoon mogen doen. Ik ken ook genoeg agenten die veel om het milieu geven. Maar dat staat los van de manier waarop de politie optreedt."

Andere straf

Naast het politieoptreden kun je je afvragen of er bij de uiteindelijke straf met twee maten wordt gemeten. Zo kreeg klimaatactivist Wouter Mouton, die zich vastlijmde aan het schilderij 'Het meisje met de parel', een maand onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Boeren kregen voor het belagen van het huis van minister Van der Wal een taakstraf.

Maar deze voorbeelden zijn lastig te vergelijken, zegt Jan Brouwer. Hij is hoogleraar Algemene Rechtswetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Je moet dan echt kijken naar wat er in soortgelijke gevallen is gedaan. En wetenschappelijk onderzoek daarover ontbreekt."

Dat de rechter een relatief hoge straf aan klimaatactivist Mouton heeft gegeven, is volgens Brouwer vanwege de maatschappelijke onrust die hiermee gemoeid ging. "In de wet is dat een reden om een extra zware straf op te leggen."

Al maanden wordt in Servië gedemonstreerd tegen de regering van president Vučić. Ook vandaag gingen tienduizenden mensen de straat op in hoofdstad Belgrado. Intussen houdt Europa zich op de vlakte.

De betogers, onder wie studenten, boeren, veteranen en werknemers, vinden dat de rechts-populistische president Aleksandar Vučić moet aftreden vanwege corruptie en zijn innige band met Rusland.

Treinstation ingestort

De demonstraties begonnen afgelopen november, toen de net verbouwde overkapping van een treinstation in de stad Novi Sad instortte. Daarbij vielen vijftien doden. De overheid moet daar verantwoordelijkheid voor nemen, zeggen de demonstranten.

Toch denkt de autoritaire Vučić er niet over om op te stappen. Hij doet er juist alles aan om zijn positie te behouden. Terwijl de demonstranten vreedzaam protesteren, probeert de regering ze te provoceren en zo geweld uit te lokken, vertelt Balkan-historicus Geert Luteijn.

'Corruptie gaat ver'

"De corruptie van Vučićs regering gaat echt heel ver", zegt Luteijn. "Mensen die bij de overheid werkten toen er in 2023 verkiezingen waren, kregen bijvoorbeeld te horen dat ze ontslagen zouden worden als ze niet op Vučić zouden stemmen." Hij heeft de verkiezingen vervalst, vertelt de historicus.

"En als je wil werken bij een overheidsorganisatie, wordt van je verwacht dat je iets doet voor de partij van de president, de conservatieve SNS." Het overheidsapparaat in Servië is niet onafhankelijk, maar wordt gedomineerd door Vučić en zijn partij, vertelt Luteijn.

'Protesten ongekend'

De huidige protesten zijn ongekend groot, zegt de historicus. "Er wordt geschat dat sinds november zo'n 2 miljoen Serviërs hebben deelgenomen aan een protest."

Hoewel er al eerder flink gedemonstreerd werd in het land, zoals in 2.000 toen protesten tot het aftreden van de voormalig president Slobodan Milošević leidden, gingen nooit zoveel mensen tegelijk de straat op. De kans dat er uiteindelijk iets verandert is dan ook groot, denkt Luteijn.

Afzetten niet makkelijk

"De vraag is alleen wanneer en hoe." Vučić afzetten zal nog niet zo makkelijk zijn. "Hij zou nieuwe verkiezingen kunnen uitschrijven en die opnieuw kunnen manipuleren, waardoor de oppositie weer geen kans krijgt." Een goed georganiseerde oppositie is er ook niet, volgens Luteijn.

"Daarnaast krijgt Vučić nog altijd veel steun vanuit het buitenland, ook van de Europese Unie. Servië zit in een vergevorderde toetredingsprocedure tot de EU. Die had allang stilgelegd moeten worden, gezien de ondemocratische manier waarop de regering te werk gaat."

Steun van de EU

Vučić voelt zich gesteund door de EU, die geen afstand neemt. Terwijl de Unie juist meer steun zou moeten uitspreken voor de demonstranten, vindt Luteijn. "Het is overigens niet zo dat dat helemaal niet gebeurt, maar de EU heeft het probleem dat ze niet met één mond spreekt als het om dit soort thema's gaat."

"Er zijn wel Europarlementariërs die kritische vragen hebben gesteld over de huidige situatie in Servië. Tegelijk oefent de Europese Commissie geen druk uit op de regering van het land om te veranderen."

Economische belangen

Dit heeft te maken met economische belangen, vermoedt Luteijn. Hij wijst op een lithiumdeal die recent werd gesloten toen de Duitse bondskanselier Olaf Scholz op bezoek was in Belgrado. "Die deal werd bekrachtigd door een vertegenwoordiger van de Europese Commissie. Die lijkt dus graag zaken te doen met Vučić."

Servië is niet het enige land in de Balkan waar het onrustig is, zegt de historicus. "Veel van deze landen hebben autocratische leiders en die kijken met argusogen naar de huidige protesten. Denk aan Viktor Orbán, de minister-president van Hongarije. Hij is een bondgenoot van Vučić."

Tussenkop

De huidige protestbeweging in Servië komt op voor een democratische rechtsstaat, benadrukt Luteijn. "Dus als wij in Europa een functionerende rechtsstaat willen, dan moeten we ook zorgen dat in landen waar die onder druk staat, dat daar daadwerkelijk actie wordt ondernomen wanneer daar protest tegen is."

"We moeten naar die protesten luisteren. En als we dat nalaten, moeten we er rekening mee houden dat die rechtsstaat verder afbrokkelt in de komende jaren."

Astma en allergieën komen de laatste jaren steeds meer voor bij kinderen. Onderzoek uit Finland toont aan dat kinderen die regelmatig in de natuur zijn daar veel minder last hebben. Scholen en kinderdagverblijven kunnen daar een rol in spelen.