45 jaar lang stond ze voor de klas, juf Janny Eissen. En al die tijd op dezelfde basisschool in Overijssel. Hoe ze dat zo lang heeft volgehouden? "De band die je opbouwt maakt het leuk."

Met haar 45 jaar was ze misschien wel een van de langstzittende docenten in het land. Wás, want halverwege juli ging ze met pensioen.

'Puzzel maakt het leuk'

Het is niet zo dat ze nooit aan stoppen heeft gedacht. Janny: "Ik kreeg een aanbod van een bedrijf om lesmethodes te ontwikkelen. Maar toen ik daarop wilde ingaan besefte ik: dan zie ik de leerlingen echt nooit meer."

Het één-op-één werken met de leerlingen vond ze juist het allerleukste aan haar vak. "Ik werkte op een kleine school en had dus vaak combi-klassen groep 6, 7 en 8. Je maakt de leerlingen dan 3 jaar lang mee", legt ze uit. "De band die je opbouwt en de puzzel 'hoe breng ik deze leerling alles zo goed mogelijk bij?' maakt het zo leuk."

Tijdens veranderd

Door de jaren heen heeft Janny veel zien veranderen in haar werk als docent. Zo zorgde de komst van de computer voor een hele andere manier van werken. "Aan de ene kant maakt de computer het werk leuker. Als docent kun je meer, en voor de leerlingen is het ook fijn: fouten in een tekst kun je bijvoorbeeld gelijk verwijderen."

Maar de komst van de computer bracht ook nadelen met zich mee. "Alles moet gemonitord worden nu, vroeger had je als docent meer vrijheid", vertelt ze. "En met meer vrijheid ook meer tijd om echt na te denken en je lessen goed voor te bereiden. Nu ben je veel meer met randzaken bezig, helaas."

Minder vertrouwen

Een voorbeeld van zo'n randzaak is het maken van analyses voor externe partijen, vertelt Janny. "Vaak dacht ik daarbij: in godsnaam, voor wie doe ik dit? Uit de analyses die ik moest maken van de Cito-toets kwam bijvoorbeeld nooit iets verrassends, maar toch moest ik het altijd doen."

Het strengere monitoren leidt volgens Janny niet alleen tot minder vrijheid: "Er is minder vertrouwen in de docent, zo interpreteer ik het", stelt ze. "Als docent kon je vroeger meer zelf beoordelen. Maar nu zijn daar Cito-toetsen voor."

Geen vechtpartijtjes meer

Desondanks moeten toekomstige meesters en juffen zich vooral geen schrik laten aanjagen over de huidige generatie kinderen, vindt Janny. "Ik hoor en lees veel verhalen over dat deze generatie kinderen zich slecht kan concentreren, geen discipline heeft. Maar ik vind dat echt reuze meevallen. Ze hebben nu net zoveel discipline als anders, misschien zelfs meer."

In de praktijk zag ze juist ook positieve veranderingen vergeleken met voorbije jaren. "Veel kinderen zijn minder agressief dan vroeger. Vechtpartijtjes op het schoolplein zijn nu een zeldzaamheid."

Stokje doorgeven

Midden juli mocht Janny haar officiële afscheid uit het onderwijs vieren. Nu ze na 45 jaar met pensioen is, wordt het "afkicken geblazen", zegt ze.

Maar gelukkig ligt het onderwijs niet helemaal in haar verleden. "Mijn dochter gaat nu per 1 november voor de klas staan, en ook mijn zoon heeft interesse. Ik vind het heel leuk dat ik het stokje door kan geven."

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na anderhalf jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening een asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna twee jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen, maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen: dat is een Dublinclaim.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat twee maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt, of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

1 op 6 Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts 1 op de 6 Dublinclaims die Nederland in de afgelopen vijf jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen drie jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van anderhalf jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na achttien maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan een hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet in de cijfers vaak staan: 'met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren, en wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die achttien maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

Ook de gemeente Amsterdam helpt deze groep in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt drie jaar in plaats van achttien maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen om dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die drie jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.