Wel of niet vaccineren bij tieners? Het hangt ervan af, zegt kinderarts en OMT-lid Károly Illy, of het voor belemmeringen gaat zorgen. Het zou daarom nu nog te vroeg zijn om hier een eenduidig advies over te geven.

Jongeren vanaf 12 jaar met een kwetsbare gezondheid moeten met voorrang gevaccineerd worden. Dat advies nam minister Hugo de Jonge begin deze maand over van de Gezondheidsraad. Maar de vraag is of ook gezonde kinderen tussen de 12 tot 18 jaar gevaccineerd moeten worden.

Vraagtekens

"Ik heb er vraagtekens bij of dat echt nodig is", zegt kinderarts en OMT-lid Károly Illy over het vaccineren van gezonde kinderen vanaf 12 jaar. "Het kan zijn dat het nodig is om de vaccinatiegraad hoog genoeg te krijgen, om bijvoorbeeld scholen open te kunnen houden of zodat tieners weer leuke dingen kunnen gaan doen."

Voor hun gezondheid hoeven de meeste tieners geen vaccin te nemen, zegt Illy. "Zo'n vaccinatie doe je niet zozeer voor die kinderen zelf, want ze worden nauwelijks ziek van het virus." Dat is volgens hem een verschil met andere vaccins, zoals die tegen de mazelen, bof of rode hond. "Die geef je echt om het kind te beschermen."

'Samenleving beschermen'

"Als je een coronavaccin geeft aan gezonde kinderen vanaf 12 jaar doe je dat om de samenleving te beschermen", vertelt Illy. "Dat hebben we wel vaker gedaan, bijvoorbeeld bij het sluiten van de scholen. Dat hebben we ook niet gedaan omdat het zo goed was voor de kinderen. Heel veel kinderen hebben daar last van gehad, maar we deden het ter bescherming van de samenleving."

Zo'n afweging tussen individu en samenleving moet ook in dit geval gemaakt worden. Misschien wordt dan besloten dat ook gezonde kinderen zich kunnen laten vaccineren, zegt Illy. "Maar daar moet je wel zorgvuldig mee omgaan."

Belemmeringen

Maar een vaccinatie kan ook in het belang van de kinderen zelf zijn, als het hen anders straks belemmering geeft: "Het kan toch niet zo zijn een volledig-gevaccineerde 20-jarige straks overal naartoe kan en dat een 17-jarige alleen naar een festival kan nadat hij eerst een negatief testresultaat heeft overhandigd. Dat lijkt me niet goed."

"Als tieners straks alleen met een negatief testresultaat naar een festival, theatervoorstelling of naar school kunnen dan hebben we wel een probleem te pakken", zegt Illy. "Daar moeten we heel serieus mee omgaan."

'Geen zorgen over veiligheid'

Ouders hoeven zich volgens de kinderarts geen zorgen te maken over de veiligheid van een coronavaccin bij hun kind. "Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA heeft het vaccin van Pfizer veilig bevonden. Anders zouden we het ook niet geven aan kwetsbare kinderen."

Toch zou Illy nog niet adviseren om het vaccin aan gezonde kinderen te geven. "Ik zou zeggen: wacht nog even tot er meer duidelijkheid is over of het nodig is en welke belemmeringen er gaan gelden als kinderen niet gevaccineerd worden."

Zelf beslissen, maar ga in gesprek

De kinderarts adviseert ouders om over de vaccinatie te praten met hun kinderen: "16 en 17-jarigen kunnen bij wijze van spreken zelf een besluit nemen, maar voor jongere kinderen is het goed om in gesprek te gaan. Bespreek de meerwaarde van een vaccinatie."

De Gezondheidsraad komt eind juni met een advies over het vaccineren van gezonde kinderen vanaf 12 jaar. "Het is nu nog te vroeg om er iets over te zeggen, want ik weet nog niet wat het advies gaat zijn", zegt Illy. "Maar als dat advies straks positief is dan zou ik zeggen doe het. Daar is dan goed over nagedacht, de Gezondheidsraad weegt alle aspecten af."

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."