Kardinaal Wim Eijk levert harde kritiek op paus Franciscus

Kardinaal Wim Eijk, de hoogste rooms-katholieke geestelijke van Nederland, heeft zich op een Amerikaanse website kritisch uitsproken over paus Franciscus Volgens Eijk zou de paus hebben ‘nagelaten duidelijkheid te geven over de koers en leer van de Rooms-Katholieke Kerk.’

De Nederlandse kardinaal schrijft in een commentaar op de Amerikaanse website The Catholic Register: ‘Failure to give German bishops proper directives, based on the clear doctrine and practice of the Church, points to a drift towards apostasy from the truth’, ofwel: ‘De paus is er niet in geslaagd om Duitse bisschoppen de juiste richtlijnen te geven, die gebaseerd zijn op de duidelijke leer en praktijk van de kerk. Dit zorgt voor afvalligheid van de waarheid.’

Hij doelt hiermee onder meer op het feit dat tijdens de Duitse bisschoppenconferentie een grote meerderheid instemde met de nieuwe richtlijnen die inhielden dat een protestant, die met een katholiek is getrouwd, de eucharistie kan ontvangen.

Dat protestanten het heilige sacrament kunnen ontvangen vindt Eijk onbegrijpelijk. “De leer van de kerk en de praktijk met betrekking tot het beheer van het sacrament van de Eucharistie aan protestanten is volkomen duidelijk”, schrijft hij op de site.

Alleen in ernstige noodzaak

In de Code of Canon Law, het wetboek van de Rooms-Katholieke Kerk staat hierover: ‘Als het gevaar van de dood aanwezig is of als, volgens het oordeel van de diocesane bisschop of bisschoppenconferentie, een andere ernstige noodzaak het met zich meebrengt, dienen katholieke ministers deze zelfde sacramenten ook wettig toe aan andere christenen die geen volledige gemeenschap hebben met de katholieke kerk.’

“Dit kan dus alleen van toepassing zijn in noodsituaties, met name wanneer er een risico op overlijden bestaat”, concludeert Eijk.

‘Kritiek op de paus is heel normaal’

Er is veel aandacht voor de uitspraken van de geestelijke. “Dat kardinalen kritiek hebben op de paus of de paus op kardinalen is van alle tijden”, stelt hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest. “Het wordt in Nederland als vreemd ervaren dat een kardinaal ingaat tegen een bepaald besluit van de Paus, maar dat is helemaal niet zo vreemd. Dit omdat de paus uitgaat van het leven, de pastorale praktijk, hoe hij die tegemoet kan komen en hij wil bevrijd leven schenken vanuit het christelijk geloof.”

Volgens Van Geest hebben de paus en kardinaal Eijk enkel andere aanvliegroutes. “De paus is gepokt en gemazeld door het pastoraal leven in de sloppenwijken. Eijk is meer een man die met zijn neus in de boeken zit, net als ik.”

Kerkelijk inzegenen homoseksuele relaties

Maar de nieuwe Duitse richtlijnen zijn niet het enige kritiekpunt van Eijk. Volgens hem moet de paus kardinalen tot de orde roepen die zich openlijk uitspreken over het kerkelijk inzegenen van homoseksuele relaties.

Hij beschuldigt de paus bijna van misleiding door het volgende te stellen. “Het doet mij denken aan een artikel in catechismus, het boek waarin de leer van de kerk wordt geduid. Hierin staat dat voor de terugkeer van Christus de kerk een laatste beproeving zou moeten ondergaan, die het geloof van veel gelovigen zal doen schudden. Het zal het 'mysterie van de ongerechtigheid' onthullen in de vorm van een religieuze misleiding die de mensen een schijnbare oplossing biedt voor hun problemen ten koste van afvalligheid van de waarheid.”

De paus zelf heeft nog niet gereageerd op de forse kritiek. “Ik kan mij voorstellen dat bij het eerstvolgend Ad-liminabezoek de paus wat meer tijd neemt voor Eijk omdat hij ook de enige kardinaal is die nog aartsbisschop is, dan spreken ze over de verschillende aanvliegroutes”, verklaart Van Geest. “Dat zal vast heel collegiaal verlopen.”