radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Kansen voor thuisbatterij als salderingsregeling voor zonnepanelen verdwijnt? 'Alleen rendabel in combinatie met salderen'

Kansen voor thuisbatterij als salderingsregeling voor zonnepanelen verdwijnt? 'Alleen rendabel in combinatie met salderen'
Een installateur plaatst zonnepanelen op het dak van een woonhuis
Bron: ANP

Wie zonnepanelen heeft of wil, gaat een belangrijke week tegemoet. De Eerste Kamer beslist of het plan om de salderingsregeling af te bouwen wordt behandeld of niet. Klimaateconoom Reyer Gerlagh hoopt dat de terugleversubsidie voor zonnepanelen blijft.

Maar als de salderingsregeling toch geleidelijk wordt afgeschaft, is de hoop gevestigd op de thuisbatterij. Of dat een alternatief is? Volgens klimaateconoom Gerlagh is het te kortzichtig om te denken dat de thuisbatterij automatisch een boost krijgt. Hij denkt vooral dat zonnepanelen minder aantrekkelijk worden. De thuisbatterij is op zichzelf niet zo rendabel als veel mensen denken, zegt de hoogleraar.

Financieel gunstig

De salderingsregeling is financieel gunstig voor mensen met zonnepanelen. De overheid introduceerde de regeling in 2004 om het bezit van zonnepanelen te stimuleren. Dat is gelukt, maar de subsidie heeft veel geld gekost. Daarom wil demissionair klimaatminister Rob Jetten de salderingsregeling vanaf 2025 geleidelijk afbouwen naar nul in 2031.

info

Wat is salderen?

Salderen betekent dat je de stroom die je jaarlijks thuis gebruikt, mag wegstrepen tegen de stroom die je jaarlijks zelf thuis opwekt. Wie bijvoorbeeld met zonnepanelen meer opwekt dan verbruikt, krijgt daar een vergoeding voor terug van de energieleverancier. Wie meer stroom gebruikt dan die heeft opgewekt, betaalt bij.

Meeste zonnepanelen per persoon

Nu het kabinet demissionair is, is de kans groot dat een meerderheid in de Eerste Kamer de regeling wil laten bestaan voor mensen die met zonnepanelen beginnen. Op die manier wil de Kamer mensen die weinig te besteden hebben de kans geven om panelen op hun dak te leggen. Op die manier kunnen ze hun energierekening verlagen.

Klimaateconoom aan de Universiteit van Tilburg Reyer Gerlagh hoopt dat de Eerste Kamer de salderingsregeling inderdaad nog niet afbouwt, zegt hij. "Ik denk dat je dan het kind met het badwater weggooit. We hebben in Nederland het meeste aantal zonnepanelen per persoon en dat is mede dankzij de salderingsregeling."

'Nog steeds van belang'

Bijna een kwart van de huishoudens heeft zonnepanelen op het dak. Nederland is daarmee Europees koploper. Toch staan we nog maar aan het begin van de energietransitie, gaat de hoogleraar verder. "De salderingsregeling is voor de volgende fases nog steeds van belang." Gerlagh denkt dat als de salderingsregeling helemaal wordt afschaft, 'de vooruitgang die Nederland heeft geboekt wordt stopgezet'.

"Dat is heel jammer, want we zijn van heel ver gekomen. We zaten aan de staart van de groep en nu zitten we aan kop", zegt hij. "Als we het instrument waarmee we die kop hebben bereikt zomaar wegdoen, zitten we straks gewoon weer halverwege."

Bekijk ook

Thuisbatterij

Als een meerderheid van de Eerste Kamer uiteindelijk beslist om de salderingsregeling wel af te bouwen, hebben Roeland Nagel en Twan Vooijs van zonne-energie bedrijf Charged daar een oplossing voor, zeggen zij. Ze wijzen naar de thuisbatterij, die zelf opgewekte energie kan opslaan.

"Dat is belangrijk voor de energietransitie. Er wordt veel energie naar het net gestuurd, maar je wil de door jou opgewekte energie natuurlijk liever op een later moment zelf gebruiken. Meer buffercapaciteit helpt om die groene energie over een langere periode te kunnen gebruiken", zeggen Nagel en Vooijs.

Eigen verbruik verhogen

Thuisbatterij Sessy slaat zonne-energie op en heeft de mogelijkheid om het energieverbruik in huis te monitoren. De batterij houdt de energieprijzen op de markt in de gaten en geeft een seintje wanneer ze moet leveren. Thuisbatterijen zijn nog om een andere reden interessant. Netbeheerders maken zich namelijk zorgen over de overbelasting van ons stroomnetwerk.

"Ze kunnen ervoor zorgen dat jij je eigen verbruik verhoogt. Dat is belangrijk voor de energietransitie", vertelt Nagel over thuisbatterijen. Een batterij kan een huishouden heel veel dagen per jaar ondersteunen, maar kan het ons niet onafhankelijk maken, stelt Nagel vast.

Bekijk hier de reportage over de salderingsregeling

Niet populair

"Batterijen zijn niet de oplossing, maar wel een belangrijke toevoeging aan het systeem om het stabiel te houden", zeggen de twee. De thuisbatterijen zijn op dit moment nog niet erg populair onder de meeste huishoudens.

Dat komt volgens Nagel en Vooijs omdat de salderingsregeling nog bestaat. "Op het moment dat de salderingsregeling wordt afgeschaft, dan wordt de thuisbatterij vanzelf aantrekkelijker", verwachten de twee.

Heel beperkt

Hoogleraar Gerlagh ziet dat net wat anders. Volgens hem zijn thuisbatterijen alleen rendabel in combinatie met een salderingsregeling. "Als je een thuisbatterij installeert zonder salderen, dan gebruik je de batterij vooral om je eigen zonne-energie op te slaan. Maar dat is heel beperkt", zegt hij.

Zonder salderen is een batterij helemaal niet voordelig, zegt de hoogleraar. Hij vindt het voordeel van een electriciteitsnet juist dat je huizen en bedrijven met elkaar verbindt. "Het komt erop neer dat als jij je eigen batterij thuis gebruikt voor alleen je eigen opslag. Dan gebruik je het eigenlijk vaker niet dan wel."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom president Donald Trump vrede in Oekraïne wil, zonder Europa erbij te betrekken

De VS wil snel een deal met Poetin om de oorlog in Oekraïne te stoppen. Maar Europa is niet uitgenodigd aan de onderhandelingstafel. Waarom wil Donald Trump dit zo graag? En wat zijn de gevolgen van deze nieuwe koers? "Betekent het einde van de NAVO."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kabinet wil meer bouwen met nieuwe woonwet, maar zorgt dat ook voor betaalbare woningen? 'Minder sociale huur'

Kabinet wil meer bouwen met nieuwe woonwet, maar zorgt dat ook voor betaalbare woningen? 'Minder sociale huur'
Woonminister Mona Keizer wil met nieuwe wet meer betaalbare woningen
Bron: ANP

Nu het woningtekort is opgelopen tot ruim 400.000 woningen, wil het kabinet de bouw van betaalbare huizen afdwingen. Maar volgens de SP is dat bij lange na niet genoeg. De overheid moet de regie volledig terugpakken – desnoods door grond te onteigenen.

De ambitie van het kabinet is torenhoog: 100.000 woningen per jaar erbij. Om meer grip te krijgen op de woningbouw stuurde woonminister Mona Keijzer vandaag het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting naar de Tweede Kamer.

Versneld woningen bouwen

De aangepaste wet van de minister bepaalt onder meer hoeveel, waar en voor wie er gebouwd gaat worden. Maar het regelt ook kortere procedures en versneld bouwen buiten de bebouwde kom.

Nieuw is dat per regio twee derde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn, waarvan 30 procent sociale huur. Lukt het nu niet om genoeg betaalbare huizen op een locatie te bouwen, dan kun je dat compenseren op een andere plek. Gemeenten met weinig sociale of middenhuur kunnen gedwongen worden meer te bouwen.

Woningnood oplossen

"Het is belangrijk dat mensen met een gemiddeld inkomen in alle gemeenten kans hebben op een betaalbare woning", benadrukt Keijzer. "Iedereen kent wel iemand die al jaren aan het wachten is op een betaalbaar plekje." Volgens de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening brengt deze wet de regie daarop terug.

"Het gaat bepalen welke betaalbare woningen je waar gaat bouwen en versnelt daarbij procedures, zodat we de woningnood op kunnen lossen met elkaar." Alles bij elkaar moet het volgens Keijzer gaan lukken om uiteindelijk 100.000 woningen per jaar erbij te bouwen. "Als je kijkt naar de cijfers van vorig jaar, dan zitten we al op 82.000 woningen. En als je kijkt wat er in de pijplijn zit, dan gaan we in 2027 honderdduizend woningen realiseren."

Bekijk ook

Flexibel

Projectontwikkelaar Maarten de Gruyter ziet positieve elementen in de wet. Als een project in een buurt met veel sociale huur financieel niet haalbaar is, biedt de nieuwe wet volgens hem meer flexibiliteit.

"Op dat moment kun je zeggen: 'Weet je, we gaan hier wat meer vrije sector en wat meer middenhuur realiseren'", zegt De Gruyter. Sociale huur kan dan op een andere plek in de regio komen.

Meer geld nodig

Maar nog altijd mist de projectontwikkelaar oplossingen voor de financiële haalbaarheid van projecten. Er is volgens De Gruyter meer geld nodig. "Je kunt wel een project sneller tot stand willen brengen, maar op het moment dat een project nog steeds niet haalbaar is, dan heeft dat natuurlijk niet zoveel zin."

De bouw van betaalbare woningen, sociaal en midden, is volgens De Gruyter vaak niet rendabel. Dat bleek eind vorig jaar ook uit cijfers van de gemeente Utrecht. Volgens de gemeente lopen ontwikkelaars bij betaalbare huurwoningen soms tot 46.000 euro verlies per woning.

Bekijk ook

Kritiek van SP

Met de nieuwe woningwet wil het kabinet meer grip krijgen op het bouwen van betaalbare woningen, maar volgens SP-leider Jimmy Dijk kiest de overheid voor een 'woningmarkt' en niet voor 'volkshuisvesting'. "De markt heeft heel erg gefaald in het bouwen van betaalbare woningen voor mensen", zegt hij.

Volgens Dijk leidt de verplichting van 30 procent sociale huur per regio, in plaats van per gemeente en project, juist tot minder sociale huur. Vooral op de plekken waar het volgens de partij echt nodig is. "Het klinkt sociaal, maar het is een versoepeling. Het betekent voor gemeenten waar er meer dan 30 procent sociale huur is, dat ze minder sociale huur moeten gaan bouwen."

Miljoen woningen voor 800 euro

Daarom komt oppositiepartij SP vandaag met een radicaal ander woonplan. De partij denkt dat het haalbaar is 1 miljoen woningen te realiseren met een maximale huur van 800 euro, voor iedereen. SP-leider Dijk zegt dat dit kan door 'speculanten' aan te pakken. Dat zijn mensen die huizen opkopen om ze vervolgens met een zo groot mogelijke winst door te verkopen. Ook pleit hij om leegstand tegen te gaan en te investeren in renovatie en nieuwbouw.

"Grondprijzen bepalen nu 60 procent van de bouwkosten. Daar moeten we echt vanaf. We moeten speculanten aanpakken en keihard belasten", benadrukt Dijk, die in het uiterste geval grond zelfs wil onteigenen. "Een overheid die inderdaad gaat ingrijpen op de grondprijzen. Daar is niks communistisch aan. Er zijn onwijs veel landen in Europa die dat ook doen, en terecht."

Bekijk ook

Onrealistisch en onbetaalbaar

Critici noemen het plan van de SP onrealistisch en vooral onbetaalbaar. Volgens ontwikkelaars zou het plan in de tientallen miljarden kunnen lopen. Maar Dijk wijst op het verleden. "Voor de jaren 90 was dit doodnormaal. Toen lukte het om 100.000 woningen per jaar te bouwen. 70 tot 80 procent van de mensen kon toen een betaalbare huurwoning vinden."

Dijk wil de plannen financieren met een woonfonds van 20 miljard euro. "Als je de staatsschuld met 1,7 procent laat oplopen, kun je dit doen. We hebben de laagste staatsschuld in 50 jaar." Om het woonfonds verder te vullen kijkt Dijk ook naar de hypotheekrenteaftrek. Door dit af te schaffen boven hypotheken van 450.000 euro, zou dit volgens hem 6 miljard euro moeten opleveren.

Minister ziet niets in SP-plan

Hoewel het plan volgens de SP-leider haalbaar is, ziet projectontwikkelaar De Gruyter dat anders. De projectontwikkelaar pleit voor minder regels en lagere kosten om betaalbare woningen te bouwen.

Ook woonminister Keijzer wijst de SP-plannen voor onteigening af. "Dat is wel vrij communistisch. Het eigendomsrecht is een van de pijlers van onze rechtsstaat." Onteigening duurt volgens haar jaren en helpt woningzoekenden niet.

Hoe wil de politiek betaalbare woningen bouwen?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant