Kan je nog zwaarder straffen als een minderjarige een moord pleegt? Kinderbescherming wil eind aan strafrecht voor volwassenen bij kinderen

Sommige 16- en 17-jarigen die misdaden plegen worden berecht met het volwassenenstrafrecht. Daar moet een einde aan komen, zegt de Raad voor de Kinderbescherming. Onderzoeker Jeugdrecht Eva Huls vraagt zich af of dat ook kan bij uitzonderlijke gevallen.

De Raad voor de Kinderbescherming zegt dat kinderen recht hebben op resocialisatie en herstel, zoals internationale rechten dat voorschrijven. En het volwassenenstrafrecht helpt daar niet bij.

Pedagogische benadering

Want in principe worden minderjarigen berecht met het jeugdstrafrecht. "Jeugdstrafrecht vertoont veel raakvlakken met volwassenenstrafrecht, maar als het gaat om het sanctioneren kent het echt een ander karakter", legt onderzoeker Jeugdrecht Eva Huls van de Universiteit Leiden uit.

"Er is al een hele tijd geleden gekozen voor een pedagogische benadering. Dat wil zeggen dat strafdoelen zoals heropvoeding, resocialisatie en positieve beïnvloeding van het gedrag voorop staan." Dat is anders dan in het volwassenenstrafrecht, waar het wel meer draait om vergelding.

Vergelding

Dat is anders dan in het volwassenenstrafrecht, waar het wel meer draait om vergelding. "Ook daarbij wordt er natuurlijk gekeken wat kan helpen zodat iemand niet opnieuw de fout in gaat, zoals een tbs-behandeling", zegt Huls.

"Maar vergelding staat er nog steeds meer voorop dan in het jeugdstrafrecht. Daar mag vergelding nooit zo ver wegen dat het schade toebrengt aan ontwikkeling van jeugdigen."

Uitzonderingen

Toch wordt er in uitzonderlijke gevallen naar dat van volwassenen gewezen, legt onderzoeker Jeugdrecht Eva Huls van de Universiteit Leiden uit. "We zien verschillende soorten zaken. Het kan te maken hebben met de ernst van het misdrijf. Vorig jaar ging het bijvoorbeeld om pleging van liquidatie."

"Maar ook zaken waar feiten zijn gepleegd terwijl iemand nog 17 of bijna 18 is, en de berechting later voorkomt. Of als sommige feiten ook zijn gepleegd als ze 18 of 19 zijn. Dan wordt er berecht vanuit het volwassenenstrafrecht." Dan wordt de ruimte om te straffen namelijk groter.

'Belangrijk signaal'

Huls heeft wel begrip voor de oproep van de Raad voor de Kinderbescherming. "Ik denk dat het een belangrijk signaal is. Zij zijn een belangrijk adviesorgaan voor veel zaken die zij zien. Ze putten ervaring uit de adviezen die ze schrijven voor rechters."

"Volgens de Raad sluit het volwassenenstrafrecht niet aan bij dat kinderen en minderjarigen nog in ontwikkeling zijn. Die gevangenisstraf kijkt dan niet naar heropvoeding. Dan komt iemand weer vrij en is daar niet pedagogisch mee aan de slag gegaan."

Meerdere vragen

Maar Huls zet daar ook haar vraagtekens bij. "Vanuit het kinderrechten-kader wordt er namelijk vaker gevraagd om dit te heroverwegen. Maar rechters en officieren van justitie kunnen er wel mee overweg omdat ze voor de uitzonderlijke gevallen ze de switch kunnen maken naar het volwassenenstrafrecht."

Zonder die switch kan er bijvoorbeeld maar maximaal 1 tot 2 jaar gevangenisstraf worden opgelegd, ook voor iets als een liquidatie. "Mijn vraag aan de Raad is dan ook: is het sanctiestelsel zoals we dat nu hebben voor jeugdigen dan goed genoeg en blijft dat goed voor uitzonderlijke situaties?"