Kan het kabinet afwijken van de stikstofdoelen in 2030? En nog 6 vragen over de uitspraak van Wopke Hoekstra aan politiek commentator Joost Vullings

Het was meteen druk bij de eerste ministerraad na het zomerreces door de uitspraken van CDA-leider Wopke Hoekstra. De stikstofdoelen zijn 'niet heilig' voor zijn partij, zei hij. Wat betekent dit verder? 7 vragen aan politiek commentator Joost Vullings.

1. Hoe heb jij vanmorgen naar het interview met Hoekstra in het AD gekeken?

"Je wordt wakker en dan denk je: o jee, de poppen zijn aan het dansen. Wat gaat er vandaag gebeuren? Dat zullen meer mensen in Den Haag hebben gehad."

"Dat is het moment om te gaan bellen en kijken wat er echt aan de hand is."

2. Wat ben je tegen gekomen bij dat belrondje?

"Het interview van Hoekstra roept vragen op. Wat bedoelt hij nou eigenlijk? Hij heeft het erover om bepaalde gebieden meer tijd te geven: zijn dat kleine gebieden of de helft van Nederland?"

"Er is vanochtend meteen contact met hem gezocht. Toen kreeg hij de vraag: wil je het akkoord openbreken? Daar kwam geen duidelijk antwoord op: 'Nee, dat is ook niet de bedoeling'. Kortom: dan is iedereen ontzettend geïrriteerd. Het is dus ontzettend veel blaffen, maar eigenlijk doet het CDA niks."

3. Boerenorganisaties hebben de woorden van Hoekstra heel anders geïnterpreteerd. Hoe zit dat dan?

"Het CDA wil natuurlijk ook een signaal afgeven aan de achterban. Maar als dan de vervolgvraag wordt gesteld of het regeringsbeleid nog wordt gesteund, zeggen ze dat ze dat nog wel willen doen. Dat zorgt voor verwarring."

"De kritiek van andere partijen is dan ook dat je het vertrouwen schendt, omdat je verwachtingen wekt die je niet waar kunt maken. Dan krijg je nog meer klappen."

4. Ben je verbaasd dat Hoekstra dit heeft gedaan?

"Als je weet dat het CDA hiermee worstelt, dan is het in die zin niet heel gek dat ze een signaal aan de achterban willen geven. Ze zeggen ook: het zit nu zo vast, er moet wat bewogen worden, zodat we weer met elkaar erin gesprek kunnen."

"CDA denkt dat het nodig is, maar hun handtekening weghalen onder het akkoord? Dat doen ze niet."

5. De Kamer heeft gelijk gezegd dat ze bij elkaar willen komen. Maakt dat een verschil?

"De oppositie vindt het een goed moment om te stoken in de coalitie. Het is ook wel wat dat een partij als het CDA dit zegt. Daar moet je dus een debat over voeren."

"Maar ik koester weinig illusies dat zo'n debat het stikstofbeleid gaat veranderen. Want iedereen zegt het: eerst Remkes afwachten, dan andere stappen maken."

6. Heeft Hoekstra een punt dat hij zegt dat hij hier behulpzaam mee is?

"Boerenorganisaties denken dat er nu eindelijk naar ze wordt geluisterd in Den Haag. Maar D66 zegt meteen: hallo, we hebben heldere afspraken gemaakt en dat hebben we niet voor niets gedaan."

"D66 zegt: 'Het jaar 2030 is niet omdat we het leuk vinden, anders gaan rechters gewoon overal een streep door halen. Of je het niet leuk vindt of niet, het moet nu eenmaal zo.'"

7. Ze kunnen juridisch gezien dus niet afwijken?

"Of dat kan, dat weet ik eigenlijk niet. Dat moet je eigenlijk aan een rechter voorleggen. Als je het CDA gelijk geeft, heb je een betere sfeer, maar het kan ook zijn dat je een blauwtje loopt bij de rechter."

"Je kunt normaal een mooi compromis zoeken, maar nu zit er een rechter mee te kijken die kaders heeft gesteld. Die zijn behoorlijk strak. Dat maakt het politiek erg lastig. Er is weinig ruimte voor creatieve oplossingen en compromissen."