radio LIVE
meer NPO start

Jeugdwerker Joël ziet jongeren afglijden naar zware criminaliteit: 'Als het om geld gaat, krijgen ze tunnelvisie'

Jeugdwerker Joël ziet jongeren afglijden naar zware criminaliteit: 'Als het om geld gaat, krijgen ze tunnelvisie'
Joël Ricardo
Bron: EenVandaag

De verleidingen voor jongeren zijn enorm, ziet jeugdwerker Joël Ricardo. Door omgeving, sociale media en muziek staan ze onder grote druk om te laten zien dat ze aan geld geen gebrek hebben. "Als het gaat om geld zijn ze echt bereid om dingen te doen."

In grote steden worden sommige jongens al vroeg verleid tot het plegen van geweld. Hulpverlener Joël Ricardo maakte het mee met jongeren die hij begeleidde. "Als het om geld gaat, krijgen ze tunnelvisie."

'Ze hebben er overal mee te maken'

We spreken Ricardo daags na de schietpartij op Peter R. de Vries. Een van de verdachten blijkt de 21-jarige Delano G. uit Rotterdam, een jonge man die al bekend was bij de politie. Zo rapte hij over zijn verleden in de gevangenis.

Volgens jongerenwerker Ricardo zijn de verleidingen tot de georganiseerde criminaliteit en vuurwapengeweld echt niet voorbehouden aan de grote stad. "Overal hebben ze er mee te maken", vertelt hij. "Van Groningen tot Amsterdam Zuidoost."

Bekijk ook

Onrealistisch beeld over inkomen

Volgens Ricardo voelen de jongens een grote druk om op financieel gebied te presteren. Door hun omgeving, maar ook onder invloed van social media en muziek. "Ze hebben een onrealistisch beeld van het inkomen voor hun leeftijd", vertelt hij. "Dat zorgt ervoor dat sommige jongeren dingen gaan doen die niet horen."

Daarbij missen de jongens die in de criminaliteit belanden vaak structuur in hun leven, vertelt hij. "Ze hebben problemen thuis, zijn vaak op straat of verzuimen op school", vertelt hij. "Het kan zijn dat ze op zoek zijn naar geld of werk." Ze maken daardoor soms rare sprongen. Ze plegen dan bijvoorbeeld een beroving. "Of ze bedriegen, of bestelen. Dat zijn dingen die gebeuren."

'Iets met een wapen'

Via foute vrienden komen ze in aanraking met de criminaliteit. "Soms krijgen ze opties, taken die ze kunnen doen", schetst hij. "Als het echt gaat om geld zijn sommigen echt bereid om bepaalde dingen te doen." Die 'dingen' zijn dan dingen met vuurwapens, vertelt hij.

Ricardo maakte het mee met een van de jongeren die hij begeleidde. "Ook al is het voor tweeduizend euro, ze zijn wel gewillig om zoiets te doen", zegt hij. En dan gaat het niet per se om iemand doden. "Maar wel iets met een wapen, ja."

Tunnelvisie

Volgens hulpverlener Ricardo is tweeduizend euro voor jongeren veel geld. "Als het om geld gaat, krijgen ze tunnelvisie", vertelt hij. "Ze denken dan niet meer wat er omheen kan gebeuren". Ze vergeten de rest. Dat gebeurt in de hitte van het moment, zegt hij. "Ze staan ze dan ook niet stil bij het slachtoffer."

En sommige jongens willen geen normale baan, zegt Ricardo. "Die willen snel geld verdienen". Voor hen duurt het maandelijks wachten op salaris te lang. "Plus het inkomen is voor hen niet aantrekkelijk." Ze geven het uit aan wiet, hash, schoenen en kleding. "Basisdingen voor hen", vertelt hij.

Bekijk ook

'We moeten strakker op de jongeren zitten'

De situatie rond de 21-jarige vermoedelijke schutter van Peter R. De Vries vindt hij 'pijnlijk'. "Ik heb in mijn werk meerdere jongeren gezien die in zo'n situatie betrokken zijn geraakt", vertelt hij. "Het is erg jammer als ze daarbij betrokken raken, ook voor hun familie."

Gelukkig gaat het heel vaak goed, benadrukt hij. Maar zodra er geen structuur of vooruitzicht is, dwalen ze af en gaan ze hun eigen weg", schetst hij. "Dat kan heel fout aflopen." Ze hebben iemand nodig die hen kan sturen, de vaderrol of die van grote broer op zicht neemt zegt Ricardo. "Scholen, hulpverleners: we moeten strakker zitten op jongeren helpen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Annemieke en Carla missen de nuance in het publieke debat: 'Als mensen escaleren, luisteren ze niet meer'

Annemieke en Carla missen de nuance in het publieke debat: 'Als mensen escaleren, luisteren ze niet meer'
Annemieke ter Horst-Rikkers en Carla Fase storen zich aan de polarisatie
Bron: EenVandaag

Wie naar Den Haag, de media of op het internet kijkt ziet een gepolariseerd debat: je bent voor of tegen, iets is goed of fout. Maar er zijn ook mensen die zich minder uitspreken, en zich storen aan de harde toon. Zij horen bij de zwijgende meerderheid.

Het gaat de laatste tijd vaak over polarisatie in de samenleving. De toon van het publieke debat verhardt, in ieder geval in politiek Den Haag en op social media. Een grote groep minder schreeuwerige Nederlanders kan zich daardoor minder gezien voelen. Annemieke en Carla horen bij die groep.

Bekijk ook

'Ik vermijd sommige onderwerpen'

Annemieke ter Horst-Rikkers ergert zich aan de extreme geluiden in de samenleving. Ze vindt het vooral vervelend dat er veel geroepen wordt, zonder iets eerst te controleren. "Mensen denken alleen met hun onderbuik", vertelt ze.

Ze vindt het soms moeilijk om zich uit te spreken. Met sommige vrienden vermijdt ze dan ook bepaalde onderwerpen. Ze gaat nog steeds om met mensen die niet dezelfde mening delen. "Maar soms vind ik dat wel heel lastig", zegt ze. "Bij hele goede vrienden van ons moesten we het woord corona niet laten vallen." Dit alles om ruzie te voorkomen.

Het 'stille' midden

De ene keer wordt het de zwijgende meerderheid genoemd, een andere keer de middengroep: mensen die zich een beetje onttrekken aan het soms heftige publieke debat. Dat dit 'stille' midden moeilijk te bepalen is, weet universitair hoofddocent aan de TU Delft Niek Mouter.

Hij ontwikkelde een methode om de standpunten van burgers over het overheidsbeleid te meten, genaamd de Participatieve Waarde Evaluatie (PWE). Daarmee doet hij onderzoek naar de overtuigingen in de maatschappij.

Bekijk ook

Verschil per onderwerp

"Er zijn mensen die op onderwerp A een hele uitgesproken mening hebben, en op onderwerp B bij 'het stille midden' horen", vertelt hij. "De mensen die maar naar een kant in een vraagstuk kunnen kijken, noemen we vaak ook wel de polen."

"En de mensen die wel verschillende argumenten meenemen, dat noemen dan weer de middengroep. We weten dus niet op voorhand bij welke groep iemand hoort."

X-account verwijderd

Door alle discussies die op het platform X plaatsvonden, besloot Annemieke haar account te verwijderen. "Iedereen kan daarop plaatsen wat ze willen. Je hoeft geen brief meer te schrijven, je hoeft niet naar de postbus te lopen. Het is heel makkelijk om online haatdragende dingen te plaatsen."

Zelf geeft ze aan bij het stille midden te horen. "Ik ga niet met hoofdletters op Twitter of Facebook schrijven hoe ik erover denk", vertelt ze.

Bekijk ook

Geen belang bij

"Kijk je bijvoorbeeld naar X, dan zie je inderdaad weinig mensen met een genuanceerd standpunt. Dan kun je het gevoel krijgen dat die groepen mensen met een ongenuanceerd standpunt, heel groot zijn", legt onderzoeker Mouter uit.

"De mensen die een genuanceerde mening hebben, die zie je minder op televisie en ook veel minder op sociale media. Zij hebben er namelijk geen enorm belang bij om hun mening openlijk en wijdverspreid te tonen. Wat hebben ze eraan? Bovendien kost het ook moeite: je moet er tijd in steken om je mening ergens te plaatsen, en dan krijg je er ook nog eens reacties op."

Stil, maar wel aanwezig

Omdat de uitgesproken groep graag ziet dat er iets verandert in de maatschappij, hebben zij een een grotere prikkel om hun mening te verkondigen, gaat hij verder. "Zij hebben er daarom veel minder moeite mee om bijvoorbeeld tijd te steken in het reageren op anderen." Mouter denkt overigens niet dat de groep met een uitgesproken mening het grootst is.

"Het is van alle tijden dat mensen het idee hebben dat de groepen aan de polen van het debat groter lijken dan dat ze in werkelijkheid zijn." Hoe groot de groep van het stille midden precies is, kan per onderwerp verschillen, vertelt hij. "Als het om lokale, concrete onderwerpen gaat, is die groep kleiner. Gaat het om een landelijk onderwerp en is het abstracter, dan is die groep veel groter. Geschat wordt dat de middengroep over het algemeen 60 procent tot 80 procent van de mensen bevat."

Bekijk ook

Schreeuwende politici

"Hoe er nu geschreeuwd wordt door politici en mensen online, dat is gewoon schokkend", vertelt Annemieke. Ze geeft aan zich niet prettig te voelen bij mensen die anderen op een vaak negatieve manier aankijken. Dan is ze liever stil.

Annemieke vindt dat de politiek het verkeerde voorbeeld geeft. "Het begon al met Rutte en het normaal doen." Volgens haar wordt dit een probleem als kinderen naar het Jeugdjournaal kijken en het gedrag van politici overnemen. Of mensen zich echt laten inspireren door de toon van politici is lastig vast te stellen, omdat je dit per individueel geval moet bekijken, zegt universitair hoofddocent Mouter.

'Ik wil niet op de snelweg staan'

Ook Carla Fase vindt dat meningen extremer worden en ziet de tolerantie afnemen. "Ik probeer er zelf niet aan mee te doen, want dan ga ik hetzelfde gedrag vertonen dat ik bij de ander heel vervelend vind."

Ze voorkomt veel liever een escalatie tussen twee groepen, dan dat ze haar eigen mening gaat geven. "Ik probeer altijd te voorkomen dat het escaleert. Omdat ik merk dat als mensen al aan het escaleren zijn, ze eigenlijk al niet meer in staat zijn om te luisteren." Ze zoekt dan een moment om met ze in gesprek te gaan.

Bekijk ook

'Heb best veel te zeggen'

Fase vindt het jammer dat er in het nieuws vooral aandacht lijkt te zijn voor mensen die veel om aandacht schreeuwen. "Dat mensen die het ook vet ingewikkeld hebben, maar dat niet op die manier uiten, geweld gebruiken, of de wet overtreden door op de snelweg te gaan zitten, niet gehoord worden."

Het is niet dat ze geen meningen heeft, vertelt ze. "Ik denk dat ik best veel te zeggen heb, omdat ik veel heb gezien in het onderwijs." Fase was leerkracht in het speciaal onderwijs, waar ze veel werkte met kinderen met gedragsproblemen.

Luisteren

Ze ziet dat er veel in de maatschappij gebeurt, maar dat daar niet naar geluisterd wordt. "Ik wil dus niet op de snelweg staan, maar ik wil dat beleidsmakers naar me luisteren."

"Het gebeurt nog te vaak dat een uitgesproken groep te veel wordt gehoord. Nu gebeurt dit te weinig, waardoor steeds meer mensen uit de middengroep zich vervreemd gaan voelen van de politiek", beaamt Mouter.

Nieuwsgierig blijven

"Het is belangrijk dat de politiek daarom nieuwsgierig blijft naar de voorkeuren en de waarden van het stille midden. Als je weet wat zich afspeelt in deze groep, kun je daar als beleidsmaker op reageren door je beleid wat aan te passen of het beter toe te lichten."

Het betrekken van 'het stille midden', heeft een groot voordeel, weet hij. Deze groep kan zorgen voor minder felle en constructieve gesprekken. De wat meer gepolariseerde groepen willen namelijk wel rekening houden met de middengroep."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Van toeslagen tot treinkaartjes: deze veranderingen voel je in 2025 in je portemonnee

Van toeslagen tot treinkaartjes: deze veranderingen voel je in 2025 in je portemonnee
Ook reizen met de trein wordt duurder in 2025
Bron: ANP

Het zal geen verrassing zijn: ook in 2025 worden veel dingen duurder. Wij zochten voor je uit wat de belangrijkste veranderingen zijn op financieel gebied.

Nu al hebben we te maken met hoge energiekosten en dure boodschappen. Maar waar moet je nog meer rekening mee houden in het komende jaar?

1. Minimumloon gaat omhoog

Wie het wettelijk minimumloon verdient, ziet vanaf 1 januari 2025 een hoger bedrag staan op zijn of haar salarisstrook. In plaats van 13,68 euro bruto per uur (bij een 36-urige werkweek) verdienen werknemers van 21 jaar en ouder straks 14,06 euro. Het minimumjeugdloon stijgt met hetzelfde percentage (2,78 procent).

Ook de hoogte van een aantal uitkeringen wordt aangepast, deze zijn namelijk gekoppeld aan het wettelijk minimumloon. Denk aan de Algemene Ouderdomswet (AOW) en de Werkloosheidswet (WW). Op de website van de Rijksoverheid vind je van welke uitkeringen de hoogte verandert.

2. Meer kinderbijslag, kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget

De kinderbijslag wordt verhoogd vanaf 2025 'in lijn met de ontwikkeling van de consumentenprijs'. Wie een kind heeft tussen de 0 en 5 jaar ontvangt straks 286,45 euro per kwartaal. Ouders met kinderen tussen 6 en 11 jaar krijgen 347,83 euro per kwartaal. En ouders met kinderen tussen de 12 tot en met 17 jaar een bedrag van 409,21 euro.

Ook de kinderopvangtoeslag gaat in 2025 voor veel mensen extra omhoog. Dat komt doordat een groter deel van de opvangkosten worden vergoed. Vooral mensen met een inkomen vanaf 28.000 euro tot en met 160.000 euro krijgen meer vergoed.

En in 2025 gaat het kindgebonden budget iets omhoog. Al geldt dat niet voor iedereen: sommige alleenstaande ouders krijgen juist minder kindgebonden budget. De precieze bedragen en grenzen zijn afhankelijk van je situatie. Op de website van de Belastingdienst kun je een proefberekening maken, om te zien of je kindgebonden budget kunt krijgen en hoeveel.

Bekijk ook

3. Fulltime werken levert meer op, parttimers leveren in

Wie voltijd in dienst is, houdt komend jaar onderaan de streep meer over. Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht dat de cao-lonen in 2025 met gemiddeld 4,3 procent stijgen. Salarisadministrateur ADP berekende daarnaast dat de salarissen van een grote groep werknemers stijgen in vergelijking met 2024.

De belangrijkste reden is volgens ADP een lager belastingtarief in de eerste schijf. Een werknemer met een modaal brutoloon van 3.588 euro ontvangt in januari 56 euro meer.

Voor mensen die bruto tussen de 1.000 euro en 2.000 euro per maand verdienen, meestal parttimers, pakken de belastingmaatregelen minder gunstig uit. Zij gaan erop achteruit. Bij een bruto maandinkomen van 1.000 euro is het nettobedrag in januari 22 euro minder.

4. Pensioenen een beetje omhoog (maar niet voor iedereen)

En dan de pensioenen. Uit onderzoek van de Pensioenfederatie blijkt dat tot nu toe vier van de vijf pensioenfondsen de pensioenen helemaal (23 procent) of gedeeltelijk (56 procent) gaan verhogen in het nieuwe jaar. Gemiddeld gaat het om een stijging van bijna 2 procent. Ongeveer 7 procent van de fondsen zegt de pensioenen niet te kunnen verhogen.

Een kanttekening bij het onderzoek van de Pensioenfederatie: op dit moment is van ongeveer 12 procent van de pensioenfondsen nog niet bekend of de pensioenen in 2025 worden verhoogd.

5. Hogere huurprijzen, maar mogelijk meer huurtoeslag

Een grote kostenpost voor veel mensen zijn ook in 2025 de huurprijzen. In het nieuwe jaar kunnen de huren in de vrije sector met maximaal 4,1 procent stijgen. Voor de middenhuur geldt een maximale huurstijging van 7,7 procent. In de sociale huur kunnen de prijzen vanaf 1 juli 2025 met 5 procent omhoog. De daadwerkelijke stijging hangt samen met het huurcontract.

Op dit moment behandelt de Tweede Kamer twee nieuwe wetten die de huurtoeslag minder complex moeten maken. Als die wetten worden aangenomen kunnen meer huurders onder anderen een beroep doen op huurtoeslag. En de meeste huidige ontvangers gaan erop vooruit na invoering.

Bekijk ook

6. Kabinet wil energiebelasting schrappen

Gebruik je als huishouden gas, dan is het altijd even spannend wat er gaat gebeuren. Maar op Prinsjesdag werd bekend dat het kabinet de geplande verhoging van de energiebelasting op aardgas niet alleen wil schrappen, maar dat die in de eerste en tweede schijf ook verlaagd wordt met 2,8 cent per kubieke meter.

Maar: dit moet nog wel naar de Eerste Kamer.

7. Zorgverzekering wordt duurder

De basispremiers van de zorgverzekeringen zijn alweer een tijdje bekend. Gemiddeld is de basispremie voor 2025 158 euro per maand. Afgelopen jaar was dat nog 146 euro per maand. Dat is dus een flinke stijging.

Het eigen risico blijft net als de jaren hiervoor op 385 euro staan en ook de eigen bijdrage voor geneesmiddelen blijft hetzelfde. Dat is maximaal 250 euro. Je hebt nog tot 31 december de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen, en tot 31 januari om een nieuwe af te sluiten.

8. Prijzen treinkaartjes stijgen (weer)

Mensen die regelmatig met de trein reizen zijn komend jaar meer geld kwijt. De NS maakte namelijk in augustus bekend dat de prijs voor een treinkaartje flink omhoog gaat, namelijk met maar liefst 8,7 procent. Op hoeveel je daardoor uiteindelijk uitkomt, verschilt per trein en de lengte van de reis.

Ook speciale dagkaarten en abonnementen gaan omhoog in prijs.

Bekijk ook

9. Elektrisch rijden minder voordelig

Wie de hoge kosten in het openbaar vervoer wil ontwijken, is zeker niet altijd beter af met de auto. Dat geldt met name voor bezitters van elektrische auto's.

Eerder waren deze auto's uitgesloten van wegenbelasting, maar daar komt komend jaar verandering in. Wel krijgen zij 75 procent korting.

10. Duur dagje Efteling

Wie komend jaar van plan is om een pretpark te bezoeken, moet rekening houden met hogere prijzen. Vooral bij de Efteling gaan de prijzen omhoog. De prijs van het goedkoopste kaartje blijft in 2025 hetzelfde kosten als dit jaar: 38 euro. Maar de duurdere tickets kosten volgend jaar wel meer dan nu. De prijs stijgt dan van 51 naar 53 euro.

Ook parkeren gaat met 2,50 euro omhoog naar 15 euro. Neem je een parkeerabonnement? Dan stijgt de prijs een tientje: van 45 euro naar 55 euro per jaar. Ook andere attractieparken en dierentuinen geven aan hun tarieven te verhogen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant