Je ecologische voetafdruk verkleinen? Laura, Miriam en Arne doen het stap voor stap

Een Nederlander gebruikt gemiddeld 4,9 hectare van de aarde, terwijl er maar 1,63 hectare per persoon beschikbaar is. Onze ecologische voetafdruk is dus veel te groot. Laura, Miriam en Arne zijn al jaren bezig hun voetafdruk te verkleinen en geven tips.

Dat wij Nederlanders gemiddeld bijna 5 hectare per persoon gebruiken, heeft gevolgen voor het milieu en klimaat. De aarde raakt erdoor uitgeput.

Groot verschil

Laura Moningka maakt zich daar druk om. Daarom richtte zij in 2014 The Footprint Challenge op, om te laten zien dat je met kleine acties je ecologische voetafdruk kunt verkleinen. Samen met collega Miriam Melchers daagt zij bedrijven en consumenten uit om dit te proberen.

"Voor de gemiddelde Nederlander geldt dat spullen, vlees eten, wonen en de auto de meeste impact hebben. Door 40 dagen lang kleine acties uit te voeren, ontwikkel je nieuwe gewoontes en een duurzame mindset. Daarmee kun je een groot verschil maken."

'Het voelde niet goed'

Laura was altijd al milieubewust. "In plaats van dat mijn ouders mij vertelden dat ik het licht uit moest doen, zei ik dat tegen hen. En toen ik 10 was, was ik al vegetariër."

Bij collega Miriam kwam de interesse later. "Ik werkte in de reclamewereld en was erg ambitieus. Totdat ik gevraagd werd een project te doen voor een grote fastfoodketen. Ai, dat voelde niet goed."

Bron: eigen foto's

'Wacht niet op de ander'

Miriam realiseerde zich dat ze met haar werk onderdeel was geworden van de consumptiemaatschappij. Ze zegde haar baan op en kwam terecht bij Tesla in Californië.

Die periode heeft haar leven veranderd, vertelt ze. "Ik werd me bewust van de impact die een individu heeft." Haar advies: "Denk niet dat jouw kleine gedragsveranderingen geen effect hebben. En wacht vooral niet tot de grote vervuilende bedrijven iets doen. Consumenten bepalen de vraag, dus als wij bewustere keuzes gaan maken, dan spelen bedrijven daarop in."

Reizen als 'footprint zonde'

Laura's voetafdruk varieert tussen de 1,6 en 4,2 hectare. "Dat hangt ervan af of ik toegeef aan mijn 'footprint zonde' en dat is reizen. Maar door corona heb ik geen behoefte meer om zo ver weg te gaan en vind ik het fijn om te merken dat ik het ook helemaal niet mis. Dus nu is mijn voetafdruk erg klein."

Miriam's voetafdruk is 2,3 hectare. "Ik eet volledig plantaardig, ben minder gaan vliegen en koop minder kleding, maar er valt nog van alles te verbeteren. Zo ben ik een echte koukleum, wat gevolgen heeft voor mijn energieverbruik." Ook voor haar was reizen was een ding. "Ik heb twee keer in het buitenland gewoond, vloog veel. Afgelopen jaren heb ik Europa ontdekt. Duitsland kwam vroeger niet in mijn hoofd op, nu is het mijn favoriete bestemming."

Anderhalve aarde nodig

Het land met de kleinste voetafdruk ter wereld is Eritrea, met 0,5 hectare. Betekent dit dat we allemaal als Eritreërs moeten gaan leven? "Zeker niet", zegt Laura. "Het gaat erom dat we bewustere keuzes maken om zo binnen de draagkracht van de aarde te blijven.

"Eigenlijk zouden we 12 maanden moeten kunnen leven met wat de aarde ons in 12 maanden kan geven." De dag waarop we alle natuurlijke hulpbronnen hebben opgebruikt die de aarde in een jaar kan produceren heet 'Earth Overshoot Day', vertelt Laura. "Dit jaar valt deze op 29 juli. Op dit moment hebben we dus anderhalve aarde nodig om te produceren wat we in 12 maanden gebruiken."

Video: zo groot is de ecologische voetafdruk van de gemiddelde Nederlander

Kleinere mensen

Ook kunstenaar Arne Hendriks zou de voetafdruk van Nederlanders graag kleiner zien. Maar liever nog ziet hij de mensheid letterlijk krimpen.

Daarom bedacht hij het project The Incredible Shrinking Man, waarin hij onderzoekt hoe groot de ecologische voetafdruk is als de mens tot 50 centimeter krimpt. "Stel dat we inderdaad de 50 centimeter zouden aantikken, dan zouden we rond de 5 procent nodig hebben van wat we nu gebruiken." In de film Downsizing kun je zien hoe dat zou kunnen uitpakken.

60 procent van huidige voetafdruk

Arne, zelf 2 meter lang, zou ook heel tevreden zijn als de mensheid hooguit 150 centimeter lang zou zijn.

"Als we allemaal weer richting de 150 centimeter gaan, dan zit je al snel op 60 procent van onze huidige voetafdruk. Grote mensen hebben nu eenmaal meer nodig dat kleine mensen. Ik eet zelf bijna twee keer zoveel als mijn vrouw."

Minder is meer

Wat zijn eigen huidige voetafdruk nu is weet Arne niet precies. Het enige wat hij met zekerheid kan zeggen, is dat zijn voetafdruk nu een stuk kleiner is dan 10 jaar geleden.

"Ik maak bewustere keuzes. We zijn opgevoed om altijd naar meer te verlangen. Dat lijkt voor ons 'normaal', maar ik hoop dat we het verlangen naar minder ook als prettig gaan ervaren."

Kracht van verbeelding

Zelf heeft hij er inmiddels plezier in om de 'waarde van weinig' te voelen. Dat je met 'minder' eigenlijk een gevoel van 'meer' ervaart. "Mijn verbeelding helpt me daarbij. Het is mijn belangrijkste instrument om de leegte te vullen zonder spullen. Zonder verbeelding heb je heel veel spullen nodig ter compensatie."

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven gaat Arne experimenteren met verschillende manieren van minderen, of zoals ze op het Japanse eiland Okinawa zeggen 'Hara hachi bu': eet tot je 80 procent vol zit. Dat geeft je de ruimte om nog een beetje te bewegen."

Bron: eigen foto