Jay (16) is te jong om te stemmen, maar beslist wél mee over nieuwe premier van Verenigd Koninkrijk: zo zit dat

De 16-jarige Jay Chan verhuisde 2 jaar geleden vanuit Hongkong naar het Engelse Birmingham. Toch heeft hij al zijn stem uitgebracht die mede gaat bepalen wie de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk wordt. Dit is hoe het Britse systeem werkt.

Jay bezoekt een 'hustings', een bijeenkomst van de Conservatieve Partij. Hier gaan partijleden in gesprek met de twee kandidaten voor het leiderschap van hun partij. Aan de hand van die gesprekken bepalen ze op wie ze gaan stemmen, en daarmee wie de nieuwe premier wordt van het Verenigd Koninkrijk. Iedereen kan lid worden van de Conservatieve Partij, er is geen leeftijdsgrens.

Geen nieuwe verkiezingen

Boris Johnson stapte begin juli niet alleen op als premier, maar ook als partijleider van de Conservatie Partij. Omdat er in het Verenigd Koninkrijk geen verplichting is om nieuwe verkiezingen uit te schrijven als een regering valt, blijft Johnsons partij ook na zijn vertrek de grootste.

De kandidaat die straks wordt verkozen als nieuwe leider van de Conservatieve Partij wordt dus ook de premierskandidaat namens de Conservatieven. En dus kan de toekomstige partijleider na zijn overwinning meteen door naar Queen Elizabeth, om zich te laten benoemen tot de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk.

Elke week een andere premier

Dat is nu eenmaal hoe het Britse systeem werkt, zegt adjunct hoofdredacteur Henry Hill van het vooraanstaande platform Conservativehome.com. "Er zijn weinig mensen die zich hierover opwinden. In principe zou het Britse parlement elke week een nieuwe premier kunnen benoemen, als ze dat zouden willen."

De Conservatieve Partij is het niet eens verplicht om haar leden te vragen wie volgens hen de nieuwe leider moet worden. Dat de partij dit nu wel doet is een keuze, vertelt Hill.

'Een eer om mee te doen'

Of de leden van de Conservatieve Partij een afspiegeling vormen van de Britse samenleving is te betwijfelen. Details over wie de leden precies zijn zijn lastig te achterhalen, volgens Hill. Maar bekend is dat er zo'n 160.000 leden zijn, dat ze voornamelijk ouder en welgestelder zijn dan de gemiddelde Brit en dat ze voornamelijk in Londen en het zuid-oosten en oosten van Engeland wonen.

Representatief of niet: Jay vindt het in elk geval fantastisch dat hij mag meedoen aan deze verkiezing: "Ik kom uit Hongkong. Ik ben een immigrant, ik kwam naar dit land voor de vrijheid en democratie. Ik vind het een eer om deel te mogen nemen aan dit democratische proces."

Truss of Sunak

Op wie Jay gaat stemmen weet hij al: Liz Truss, vanwege haar buitenlandbeleid en haar daadkrachtige uitstraling. En daarin staat hij niet alleen. Truss staat in alle peilingen boven haar tegenstander Rishi Sunak. Toch zijn er op de bijeenkomst in Birmingham ook nog supporters van Sunak te vinden.

Grahame Taylor bijvoorbeeld, die zich tijdens de avond door hem heeft laten overtuigen: "Ik vind dat hij vanavond zoveel charisma heeft getoond en zo goed geklikt heeft met zijn publiek, hij heeft mij absoluut voor zich gewonnen. En ik denk dat een sympathieke leider het altijd goed doet in verkiezingen."

Eurosceptisch

Toch lijkt de kans dat Sunak nog wint niet groot. Rishi Sunak pleit voor meer overheidsuitgaven en wil zelfs bepaalde belastingen verhogen. Truss is een klassiek conservatieve kandidaat, die voor belastingverlaging en een kleine overheid is.

Hoewel ze ooit tegen een brexit was, heeft ze inmiddels een sterk EU-sceptisch profiel. En dat is volgens adjunct-hoofdredacteur Hill precies wat de leden van de Conservatieve Partij nu zoeken. "Sunak heeft een wonder nodig om de afstand nog te overbruggen."