radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Is de verrader van Anne Frank ontmaskerd?

Is de verrader van Anne Frank ontmaskerd?

Luisteren

Wie verraadde de schuilplaats van Anne Frank aan de Duitsers? In 2002 werd, in het boek van de Britse schrijfster Carol Ann Lee, crimineel Tonny Ahlers als mogelijke dader genoemd. Zo zijn er meer namen en theorieën die rondzingen: van de schoonmaakster tot de jongere zus van Bep Voskuijl. Vandaag is er weer een naam bij gekomen: Ans van Dijk. In het boek: 'De achtertuin van het achterhuis', beschrijft de zoon van een buurman van het Achterhuis dat Ans van Dijk verantwoordelijk was voor het fatale telefoontje.

Collaborateur 

Ans van Dijk was zelf van joodse komaf en verraadde schuilplaatsen van joden aan de Duitsers in ruil voor haar leven. Zo verraadde zij tijdens de 200 Joden en hun helpers, waarvan er 133 stierven. Bovendien is zij de enige vrouw die na de oorlog ter dood werd veroordeeld en ook daadwerkelijk werd geëxecuteerd. Nu is er de theorie dat van Dijk ook de schuilplaats van Anne Frank en haar familie, heeft verlinkt. In 'De achtertuin van het achterhuis', vertelt de zoon van Gerard Kremer, een buurman van Anne Frank, dat zijn vader bij het betreffende telefoongesprek was waarin Van Dijk de Duitsers inlichtte over het onderduikadres waar Anne Frank verbleef. Maar klopt het wel? 

Historicus David Barnouw, schrijver van het boek: Wie verraadde Anne Frank? en voormalig onderzoeker bij het NIOD, denkt dat deze nieuwe theorie over Ans van Dijk niet veel gaat veranderen. "Ze is één van de velen. Het enige dat we zeker weten is dat de verdachten het niet samen hebben gedaan. Verder is er geen enkel stukje cruciaal bewijs. Ook in het geval van Ans van Dijk: het is allemaal via via."

De theorie rondom Tonny Ahlers, de crimineel die in het boek van Carol Ann Lee als verdachte voor verraad wordt aangewezen, is volgens Barnouw ook erg dun. "De zoon van Ahlers beweerde destijds dat zijn vader het verraad had toegegeven, maar het bewijs daarvoor is dun. Daarnaast stond Ahlers bekend als notoire leugenaar."

KIJK & LEES OOK

Cold Case

Barnouw heeft zo zijn eigen theorie. "Ik denk dat het gezin wellicht is verraden, maar niet door iemand die ze goed kende. Anne Frank schreef zelf in haar dagboek: 'Overdag mogen we de gordijnen absoluut niet opendoen, maar als het donker is geeft het niet.' Waarschijnlijk wisten veel overburen dat er Joden ondergedoken zaten op het adres, maar hebben de meesten hun mond gehouden. Het kan zijn dat één van hen toch zijn mond voorbij gepraat heeft." Op dit moment is er een Amerikaans-Nederlands cold case team die onderzoek doet naar alle theorieën. "Het is aardig dat een groep mensen met een frisse blik naar alle zaken kijken, maar ik denk niet dat daar wat uit gaat komen."

Het grootste probleem is volgens Barnouw dat de Duitsters de archieven waar ze alles in bijhielden, voor de oorlog hebben verbrand. Het is dus onwaarschijnlijk dat we er ooit achter gaan komen wie dé tipgever was voor het verraad. Toch blijft de fascinatie over de zaak onverminderd groot. Barnouw: "Anne Frank wordt steeds beroemder en belangrijker. Alles rond haar is uitzonderlijk. Daarnaast is er sprake van een toenemende fascinatie voor cold cases en deze combinatie zorgt voor de enorme aandacht." De historicus verwacht dan ook dat er binnenkort opnieuw een boek zal uitkomen, met weer een nieuwe theorie. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Het nieuws lijkt zich vaak te herhalen. In de rubriek 'Eerder Gehoord' blikt EenVandaag aan de hand van een recente gebeurtenis terug op een vergelijkbare gebeurtenis in het verleden.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'
BBB-leider Caroline van der Plas staat de pers te woord na de Greenpeace-uitspraak
Bron: ANP

Vandaag oordeelde de rechter snoeihard: de Staat moet meer maatregelen nemen om de stikstofuitstoot te beperken. Hoe reageert Den Haag op deze uitspraak? En wat voor consquenties gaat dit hebben? We vragen het aan politiek commentator Joost Vullings.

"Het is een stevige uitspraak", vertelt Vullings. "Als je de hele argumentatie hoorde, werd er eigenlijk geen spaan heel gelaten van wat dit kabinet doet. Kortom, vluchten kan niet meer." De Staat moet de stikstofdoelen in 2030 halen. Lukt dat niet, dan volgt er een dwangsom van 10 miljoen euro.

BBB wil wetswijziging

BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas is dan ook stellig over de uitslag: "Er moeten wetswijzigingen komen, dat is wel duidelijk."

Ze beargumenteert dat de wetten die er nu zijn, onhaalbaar, onuitvoerbaar en onbetaalbaar zijn. "Als je mij nu een toverstafje geeft om het nu op te lossen, neem ik hem graag aan. Verandering van wetgeving en andere plannen maken, kost tijd want je moet het ook juridisch borgen."

PVV is het daarmee eens

Geert Wilders heeft laten weten dat hij zich aansluit bij de wens van Van der Plas. Maar Vullings denkt dat een wetswijziging weinig nut zou hebben. "Je kan de wet wijzigen, maar de vraag is helpt het? Die tijd heb je eigenlijk niet meer." Die gedachte komt ook naar voren vanuit andere partijen, weet de politiek commentator. "Die zeggen: 'Als je de wet verandert, wordt de natuur er niet schoner van."

"Onze wet is een uitvoering van Europese wetgeving (Vogel- en Habitatrichtlijn, red.). Europa zegt gewoon: 'De natuur mag niet verslechteren.' Als je de norm aanpast, maar de natuur verslechtert nog steeds, dan heb je nog steeds niks", legt hij uit.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak voor stikstofbeleid

Zorgen bij VVD en NSC

Overige coalitiepartijen VVD en NSC geven aan de ernst van de situatie te zien. Thom van Campen (VVD): "Het is een hele zorgelijke en stevige uitspraak." Hij benadrukt dat de uitspraak aantoont dat het kabinet te weinig doet om de stikstofuitstoot te verminderen, wat grote gevolgen heeft voor de bouw- en de agrarische sector.

En ook Nicolien van Vroonhoven van NSC sluit zich hierbij aan. "We moeten daarmee aan het werk. Want we zeggen als NSC: die gerechtelijke uitspraken moeten gewoon gerespecteerd worden."

Partijen schuiven bal door

Maar volgens Vullings schuiven die partijen de bal politiek heel handig door. Van Campen: "Ik vind nu dat de bal bij Wiersma ligt. Zij is minister. We hebben in deze coalitie met elkaar afspraken gemaakt. En de BBB was heel duidelijk, had ideeën over hoe we dit probleem gaan oplossen. Er is geen dag te verliezen."

Van Vroonhoven staat er iets positiever in. "Genoeg kans om de schouders eronder te zetten. Want we hebben afspraken met elkaar gemaakt in het hoofdlijnenakkoord."

Bekijk ook

Hoger beroep niet uitgesloten

BBB-minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur laat weten dat dit niet de uitspraak is waar ze op had gehoopt. Ze kondigt aan de uitspraak grondig te bestuderen, waarbij ze hoger beroep niet uitsluit.

Maar ook voor een hoger beroep is volgens Vullings eigenlijk geen tijd. "Die tijd heb je eigenlijk niet meer. De problemen zijn er al. En vooralsnog ligt alles gewoon weer op tafel voor die boeren, die onzekerheid blijft."

'Enorm conflict op de loer'

Dat de vier coalitiepartijen het niet met elkaar eens zijn, kan nog best wel wat invloed hebben, denkt Vullings.

"We hebben aan de ene kant 44 zetels die zeggen: 'We moeten nu doorpakken', NSC en VVD, en aan de andere kant 44 zetels van PVV en BBB die zeggen: 'We moeten gewoon de de normen wat soepeler maken, dan komt het allemaal goed.' Dus ja, hier ligt een enorm conflict op de loer", vertelt hij.

Bekijk ook

Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer
Bron: EenVandaag
Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Stikstofproblemen slepen al jaren voort: dit is wat voorafging aan Greenpeace-uitspraak

Het stikstofprobleem lijkt iets van de afgelopen jaren, maar 60 jaar geleden waren er al discussies over het mestoverschot en problemen die hierbij komen kijken. Dit is wat er voorafging aan de uitspraak die vandaag is gedaan.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant