Terwijl Oekraïne gebombardeerd wordt, viert Europa 2000 kilometer verderop feest in Turijn. Daar is de finale van het songfestival. De in eigen land bekende muzikant INOYSON deed mee aan de voorronde. Nu is de artiest vluchteling in Hilversum.
INOYSON vluchtte een paar weken na het uitbreken van de oorlog naar Nederland. Inmiddels woont deze singer-songwriter bij een gastgezin: "De reis was heel lang en gevaarlijk. Ik wilde niet weg uit Oekraïne, maar juist nu is het belangrijk om onze cultuur en muziek aan Europa en de wereld te laten zien."
Drumstokjes inruilen voor wapens
En dus treedt INOYSON nu veel op in Nederland, maar ook in onder meer Duitsland en Oostenrijk. Dat doet de artiest zonder de drummer van de band: "Hem is gevraagd de stad te redden. Hij moest zijn drumstokjes inruilen voor wapens. Hij bewaakt nu een ziekenhuis."
Hier in Nederland is de non-binaire muzikant nog niet bekend. Maar in het thuisland heeft INOYSON tienduizenden fans. De artiest deed (onder een andere artiestennaam) mee aan The Voice of Ukraine én aan de voorronde van het songfestival.
"Het is meer dan een liedjeswedstrijd. Zeker nu is het songfestival belangrijk voor ons. Eurovisie laat zien hoe Europese landen samen kunnen komen en elkaar kunnen steunen."
De halve finales emotioneerden INOYSON: "Je zag alle landen met Oekraïense vlaggen zwaaien en hun steun laten zien aan ons land. Wij voelen en zien die steun van heel Europa."
'Licht in donkere tijden'
Oekraïne is de topfavoriet voor de overwinning. INOYSON hoopt dat het de Europa massaal voor het land gaat stemmen: "Het zal voor Oekraïners voelen als een overwinning van het licht in deze donkere tijden."
"Dus het hele land hoopt op de overwinning van Oekraïne. Ik weet ook zeker dat we - met alle steun die we uit heel de wereld krijgen - uiteindelijk zullen winnen in die veel grotere strijd: de oorlog."
Meerdere natuurbranden en een sproeiverbod in Brabant: het is erg droog. En dat terwijl het pas begin april is. Wapenen we ons wel goed genoeg tegen droogte? "Er is in de winter vrij veel regen gevallen, maar dat water is voor een groot deel afgevoerd."
De kogel is door de kerk: de publieke omroep wordt grondig hervormd. Van de dertien omroepen blijft een handvol 'omroephuizen' over en de NTR verdwijnt, waardoor nog onduidelijk is wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal gaat maken.
Minister Eppo Bruins, die verantwoordelijk voor is mediabeleid, heeft zijn plannen vandaag in een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Volgens hem moet de publieke omroep beter inspelen op veranderingen in de samenleving en de opkomst van de grote techbedrijven, die de digitale media domineren. Ook wil Bruins 157 miljoen euro bezuinigen.
'Iedereen een plek geven'
"Wat we nodig hebben is een publieke omroep die beter samenwerkt, waar men met elkaar ervoor zorgt dat er meer geluid vanuit de samenleving terechtkomt in de omroepen en de programma's", zegt Bruins over het doel van zijn plannen. "Wat ik hoop is dat we over een paar jaar nog die mooie programma's zien die we nu ook zien, maar dat we merken dat iedereen een plek krijgt in het bestel."
In het huidige omroepbestel gaat dat nu niet goed, vindt de minister. Om een nieuw geluid te laten horen moet je eerst een compleet nieuwe omroep oprichten, met het daarbij minimaal 50.000 leden en een volledig nieuwe organisatie. Tussen een idee en het eerste programma zit volgens hem te veel tijd.
Vier of vijf 'omroephuizen'
Om dit te veranderen, en om kosten te besparen, moeten de huidige dertien omroepen van Bruins - als alles meezit - in 2029 opgaan in vier of vijf 'omroephuizen'. Daarmee is het bijna onvermijdelijk dat bekende omroepnamen zullen verdwijnen. In de toekomst hoeven omroepen bovendien geen leden meer te hebben en kunnen er geen nieuwe omroepen meer toetreden tot het bestel.
Maar om ervoor te zorgen dat alle geluiden die te horen zijn in de maatschappij ook daadwerkelijk een plek krijgen op televisie, radio en internet, wil de minister de omroephuizen verplichten om 'mee te bewegen met veranderende geluiden in de samenleving'. Hoe dat er in de praktijk uit moet gaan zien en wie daar toezicht op houdt, moet nog worden uitgewerkt, erkent hij.
Publieke omroep gaat grondig op de schop: wat gaat de kijker daarvan merken? 'Meer herhalingen'
Wat merkt de kijker?
Wel is het 'onvermijdelijk' dat de kijker of luisteraar iets gaan merken van de plannen, erkent de minister. Dat komt door de jaarlijkse bezuiniging van bijna 160 miljoen euro, maar ook door het verdwijnen van een omroep als de NTR. Die maakt educatieve programma's en (educatieve) jeugdprogramma's. Denk aan Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal, maar ook programma's als Andere Tijden.
De hervormingen van de publieke omroepen leveren volgens Bruins daarnaast niet genoeg geld op om te voorkomen dat in de toekomst ook programma's van andere omroepen op radio en televisie geschrapt zullen moeten worden.
"Dit zal leiden tot meer herhalingen en minder productie", verwacht mediahistoricus en omroepdeskundige Huub Wijfjes van de Rijksuniversiteit Groningen. Ook is het volgens hem de vraag wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal - 'die breedgedragen zijn' - zal overnemen.
"De minister wil dat de educatieve taken naar andere omroepen gaan", legt hij uit. "Maar wie neemt dat soort programma's over? Of de geschiedenisprogramma's? Dat is onduidelijk."
Terug naar oude systeem
De mediahistoricus zegt dat Nederland met het nieuwe omroepbestel terugkeert naar het systeem dat voor 1968 bestond: omroepen die voor eeuwig in het bestel zitten omdat nieuwe omroepen niet kunnen en mogen toetreden.
En met het opheffen van de NTR, een zogenoemde 'taakomroep' die culturele en educatieve programma's moet uitzenden, keren we volgens Wijfjes terug naar de situatie van voor 1992. "Mijn grootste zorg is: hoe wordt de kwaliteit overeind gehouden met minder geld?"
VVD-Kamerlid Claire Martens is juist tevreden dat het omroepbestel nu eindelijk op de schop gaat. Haar partij pleit al jaren voor een grondige stelselherziening omdat de publieke omroep niet meer bij de tijd zou zijn.
In het plan van minister Bruins zegt Martens grotendeels haar eigen plannen terug te zien. "Focus op waar wat ons betreft eigenlijk de publieke omroep voor is. Dus meer op journalistiek, en op het maken van culturele programma's."
Minder geld, minder kwaliteit?
Het Kamerlid zegt dat het 'een feit' is dat de publieke omroep het moet gaan doen met minder geld. "Maar dat betekent niet dat de mensen thuis daar last van gaan hebben", vertelt ze. "Wij willen al die managementlagen, al die bestuurslagen gaan afzwakken. Dus minder geld naar de publieke omroep betekent niet minder geld naar de journalistiek."
Maar volgens omroepdeskundige Wijfjes is dat nog maar de vraag: "De hervorming hinkt op twee gedachten: enerzijds bezuinigen, maar anderzijds investeren in de publieke omroep en journalistiek. Dat is moeilijk met elkaar te verenigingen."
