tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Inhalen uitgestelde zorg kan volgens ziekenhuizen nog jaren duren, terwijl klachten van patiënten steeds erger worden

Inhalen uitgestelde zorg kan volgens ziekenhuizen nog jaren duren, terwijl klachten van patiënten steeds erger worden
De reguliere zorg is na corona niet zomaar ingehaald, zeggen ziekenhuizen
Bron: EenVandaag

Het kan volgens de ziekenhuizen nog jaren duren voordat alle achterstanden in de zorg zijn weggewerkt. Daarmee zijn ze pessimistischer dan het kabinet, dat zegt dat alle uitgestelde operaties nog dit jaar ingehaald kunnen worden.

Door corona werden maandenlang ruim 140.000 niet-spoedeisende operaties uitgesteld. Denk aan KNO-ingrepen, maar ook knie-, heup- en galblaasoperaties.

Op z'n vroegst in september

Nu het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen afneemt, kan een begin worden gemaakt aan het wegwerken van de berg aan uitgestelde ingrepen. En dat gaat jaren duren, stelt chirurg Evert-Jan Boerma van het Zuyderland Ziekenhuis.

"Voor de coronapandemie zaten we al aan het maximum van de capaciteit. Er is geen mogelijkheid om nu te zeggen: we doen er even 10, 20 procent bovenop." Bovendien zijn lang niet alle operatiekamers alweer in gebruik. Verplegend personeel is daarnaast doodop en niet meteen beschikbaar. "Eigenlijk kunnen we hier op z'n vroegst pas in september mee beginnen."

Lees ook

Meer uitgestelde operaties

Intussen blijft het aantal uitgestelde operaties groeien. De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologen becijferde dat, als ziekenhuizen voor 10 procent meer operatietijd kunnen zorgen, het in 'normale' omstandigheden meer dan 2 jaar duurt om de achterstand weg te werken.

En ook de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuizen (NVZ) vindt de inschatting van het kabinet erg optimistisch. "Eerlijk gezegd weten we niet precies hoelang het zal duren voordat we de achterstanden hebben ingehaald", zegt bestuurslid Marjolein Tasche, die ook bestuursvoorzitter is van Franciscus Gasthuis & Vlietland.

Klachten verergerd

"We willen het eerst in kaart brengen en een aanpak bedenken. We zijn ook weer afhankelijk van de keten: revalidatiecentra enzovoort moeten ook weer plek hebben."

"Een deel van de uitgestelde zorg is op dit moment nog onzichtbaar. Bij onze maag-lever-darmartsen komen nu bijvoorbeeld ineens patiënten binnen die veel te lang hebben gewacht met hun klachten. Met alle gevolgen van dien."

Spreiden niet realistisch

Demissionair minister voor Medische Zorg en Sport Tamara van Ark kwam met een voorstel om patiënten over heel Nederland te spreiden, om zo de berg aan uitgestelde operaties efficiënter weg te werken. Dat lijkt op papier een goed idee, zeggen de ziekenhuizen, maar het is onrealistisch.

Tasche: "Hierbij is een regionale aanpak noodzakelijk. In Rotterdam is het niet gek als wij vragen aan bijvoorbeeld het Maasstad Ziekenhuis of daar capaciteit is. Daar kun je nog wel afspraken over maken, om de buit eerlijk te verdelen. Maar het is aan de patiënt om dat te bepalen."

Bekijk hier de tv-reportage.

Niet-spoedeisend, wel belangrijk

"Hier in Limburg, waar veel mensen uit een lagere sociale klasse vertegenwoordigd zijn, is een rit van Heerlen naar Sittard al teveel gevraagd van patiënten" zegt chirurg Evert-Jan Boerma. "Je kunt niet vragen of ze naar Friesland, Overijssel of Noord-Holland willen gaan."

Toch kun je een niet-spoedeisende operatie - 'groene zorg' in jargon - niet eindeloos uitstellen, zegt Boerma: "Ik hoor verhalen van onze orthopeden over mensen die lopend binnenkwamen, vervolgens met een stok liepen en nu in een rolstoel zitten. Als een operatie niet-spoedeisend is, betekent dat niet dat die niet noodzakelijk is. Een deel van de 'groene zorg' verschuift van groen, naar geel, naar oranje, naar rood. Zo zien we bij veel mensen die op de wachtlijst stonden voor een galblaasoperatie, dat zij nu ontstekingen hebben. Dingen die bij mensen optreden, die niet per se nodig hadden hoeven zijn, als we hen eerder hadden kunnen helpen."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de waarde van Bitcoin hard is gedaald

De cryptomunt zit in zwaar weer. Door tegenvallende beloftes van Donald Trump en speculatieve beleggingen is de digitale munt in waarde gezakt. Vrijdag bereikte het zelfs het laagste niveau sinds 10 november, vlak na de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom jij uiteindelijk moet betalen voor het oplossen van krapte op het stroomnet

Waarom jij uiteindelijk moet betalen voor het oplossen van krapte op het stroomnet
Er is de komende jaren zo'n 195 miljard euro nodig om het stroomnet goed te laten werken
Bron: ANP

Het prijskaartje om de problemen op het te krappe stroomnetwerk in Nederland op te lossen is bekend: 195 miljard euro. Dat geld is nodig om de transitie van gas naar elektriciteit mogelijk te maken. Maar wie gaat dat betalen? "Er is geen gratis geld."

Er zijn steeds meer elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen. Het zit wel goed met de energietransitie, zou je denken. Maar het stroomnet kan het niet aan. Dat moet worden uitgebreid. En om al die extra transformatorhuisjes, kabels en masten te bouwen is de komende 15 jaar bijna 200 miljard euro nodig. Dat blijkt vandaag uit een onderzoek van het Rijk dat volgende week wordt gepresenteerd, maar waarvan De Telegraaf al de conclusie heeft.

'Verbaast mij niet'

"Het is natuurlijk een enorm bedrag", zegt energie-econoom bij de Rijksuniversiteit Groningen Machiel Mulder. "Maar dat het veel zou zijn, is niet verbazingwekkend. Omdat we weten dat er heel veel moest gebeuren met het elektriciteitsnetwerk."

Dat heeft volgens de hoogleraar alles te maken met de energietransitie. "We gaan over van het gebruik van olie en gas naar elektriciteit. Maar dat netwerk is helemaal niet ontworpen voor deze transitie. We moeten veel meer energie gaan vervoeren via dat netwerk en daarom moet het worden uitgebreid."

Geen commerciële bedrijven

En daar is dus bijna 200 miljard euro voor nodig. Dat bedrag wordt in eerste instantie opgebracht door gemeentes, provincies, het Rijk en de banken. Zij zijn namelijk de aandeelhouders van netbeheerders zoals Liander, Enexis en Stedin. Maar die rekening komt uiteindelijk wel bij de stroomgebruiker terecht. Mulder: "Zo is het nu eenmaal in heel Europa geregeld, dat de stroomgebruikers betalen voor de kosten."

Netbeheerders zijn namelijk publieke bedrijven die geen winst mogen maken en kunnen de investeringen alleen maar bekostigen via de tarieven die zij in rekening brengen bij gebruikers. Dat zijn in Nederland bedrijven en huishoudens. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) bepaalt hoeveel netbeheerders maximaal mogen vragen. "Zij zien erop toe dat de netbeheerders niet te veel kosten in rekening brengen en efficiënt werken. Dat ze niet teveel geld over de balk smijten", weet Mulder.

info

Hoe ziet de Nederlandse energierekening eruit?

De elektriciteitsrekening bestaat uit drie hoofdelementen.

  1. Leveringskosten: dit is het bedrag dat je betaalt aan je energieleverancier voor de hoeveelheid elektriciteit en gas die je daadwerkelijk verbruikt. Deze kosten zijn afhankelijk van het verbruik, het tarief en de vaste leveringskosten. Dit deel van de rekening kun je beïnvloeden door te kiezen voor een goedkopere energieleverancier of minder energie te verbruiken.
  2. Netbeheerkosten: dit zijn de kosten voor transport en onderhoud van het energienetwerk. Je betaalt deze aan je regionale netbeheerder (bijvoorbeeld Liander, Enexis of Stedin). De netbeheerder wordt bepaald door je woonadres en je kunt deze niet zelf kiezen. Dit deel van de rekening kun je niet beïnvloeden want de tarieven worden vastgesteld door de Autoriteit Consument & Markt.
  3. Overheidsheffingen en belastingen: de overheid heft belastingen op energieverbruik en gebruikt deze deels om duurzame energie te stimuleren. Dit beslaat ongeveer een derde van de totale energierekening.

Netbeheerkosten gaan over de kop

Huishoudens betalen dit jaar zo tussen de 400 en 520 euro per jaar aan netbeheerkosten, afhankelijk van de netbeheerder in die regio. Dat bedrag kan de komende jaren gaan verdubbelen, zegt de energie-econoom.

"Het kan wel oplopen tot 1.000 euro. Maar dan moet je je wel goed realiseren: tegenover deze hogere netwerkkosten, heb je een verlaging van energiekosten. Want als we onze gasketel eruit gooien en gaan vervangen door een warmtepomp, dan hebben we geen gasrekening meer."

Rekening naar Brussel kan niet

En Brussel dan? Kan die de investeringen niet betalen? "De rekening doorsturen naar Brussel, dat is een beetje vreemd, eigenlijk", vertelt Mulder.

Hij legt uit: "Nederland is niet het enige land, alle landen hebben hiermee te maken. Alle landen hebben te maken met de energietransitie, dus overal gaat de rekening omhoog. Dus als wij dat zouden doen, dat doorsturen naar Brussel, dan willen andere landen dat ook. Dus daar schieten we niet zoveel mee op."

Bekijk ook

Andere alternatieven?

Er is volgens Mulder wel discussie over de manier waarop het onderhoud van het elektriciteitsnetwerk wordt betaald, en of dit anders zou moeten.

"Sommigen willen de stroomproducenten meer laten betalen. Dat de rekening wat minder naar de consument toe gaat en iets meer naar de bedrijven die elektriciteit opwekken."

'Er is geen gratis geld'

Een ander alternatief waar over wordt nagedacht, is om de rekening niet neer te leggen bij de elektriciteitsgebruiker, maar bij de belastingbetaler. Dat de overheid investeert in netwerken en dat alle kosten ook daar terechtkomen. En dan betaalt de netgebruiker misschien een vast bedrag en dat kan hetzelfde blijven.

Maar ook dan komt uiteindelijk de rekening toch weer terug bij de burgers terecht, zegt Mulder. "Want ja, de overheid heeft geld nodig om dat te kunnen betalen. Dus dat leidt dan tot hogere belastingen of minder geld beschikbaar voor onderwijs of zorg. Er is geen gratis geld."

Bekijk ook

Investeringen dan maar uitstellen?

Ook het uitstellen van de investering zou allerlei nadelige gevolgen hebben, zegt Mulder. "Je ziet nu al dat heel veel bedrijven tegen de grenzen van het elektriciteitsnetwerk aanlopen. Ze willen graag uitbreiden, ze willen graag verduurzamen maar dat gaat niet omdat er te weinig capaciteit op het netwerk is."

Daarnaast blijft Nederland dan langer afhankelijk van het gebruik van aardgas. "En de prijzen daarvan zijn heel hoog en afhankelijk van geopolitieke omstandigheden. En die zijn heel onzeker. Dus het is beter om zo snel mogelijk van het gas af te gaan, dan hebben we dat risico niet meer."

Energierekening voorspelbaarder

Als we onze energie zelf gaan opwerken, wordt de energierekening veel voorspelbaarder. "En dat is een groot voordeel. Bij uitstel blijven we afhankelijk van de onzekere gasprijzen", gaat Mulder verder.

"En dan heb je nog het milieuaspect, hè? Want daar gaat het uiteindelijk ook om, dat we gewoon minder fossiele energie gaan gebruiken. Dan stoten we meer C02 uit en dan heb je allerlei nadelige gevolgen voor het klimaat."

Energienet verstopt: kost heel veel geld

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant