Ingepakt en uitgekleed: Marlon werd slachtoffer van datingfraude en is zeker niet de enige

Marlon van Dalen had de hoop op een nieuwe liefde al opgegeven. Tot ze via een datingsite de Amerikaanse zakenman Paul leert kennen. Ze verliest haar hart, maar ook 30 duizend euro. Achter 'Paul' gaat een Nigeriaanse bende schuil.

De knappe Paul Anderson uit de contactadvertentie blijkt in werkelijkheid een bende Nigeriaanse criminelen te zijn, gespecialiseerd in datingfraude. Dat is een vorm van internetoplichting waarvan het aantal slachtoffers sterk toeneemt. Oplichters weten op geraffineerde wijze de weg te vinden via het hart van het slachtoffer naar hun bankrekening. De Fraudehelpdesk meldt dat het schadebedrag van deze fraude in een jaar tijd is verdubbeld.

Rozen en een ring

Het verhaal van Marlon is het schoolvoorbeeld van datingfraude. Ze valt online als een blok voor Amerikaan Paul. Het contact met hem wordt al snel intensief: ze appen, mailen en bellen vele. Ze houden dagelijks contact en hij blijkt heel attent. "We hebben elkaar begin januari leren kennen en met Valentijn kreeg ik twee enorme bossen bloemen met een fles wijn en bonbons", vertelt Marlon. "Na een maand of drie, vier kreeg ik zelfs een ring toegestuurd."

Vlak voor hun geplande eerste ontmoeting moet Paul 'ineens' naar een booreiland. Dan vraagt hij plots geld voor zijn dochter. Ze zou al haar spullen zijn kwijt geraakt tijdens een bezoek aan een pretpark en Paul vraagt Marlon om geld. Ze vermoedt geen kwade opzet: "In eerste instantie dacht ik, oké hij lost het op." Maar een halve dag later meldt Paul zich opnieuw met de vraag of ze toch wat zou willen overmaken naar de nanny van zijn dochter. "Toen heb ik inderdaad 3000 dollar overgemaakt."

'Je wilt het niet geloven'

Daarna lijkt alles opgelost en normaal, tot Paul weer om een geldbedrag vraagt. Sterker nog, hij heeft steeds meer geld nodig. Marlon maakt in de periode die volgt in totaal 30 duizend euro over en ziet er nooit een cent van terug. Hoe langer de relatie duurt, hoe meer de argwaan groeit. Na maanden komt ze erachter dat 'Paul Anderson helemaal' niet bestaat. De foto's die hij stuurt zijn gestolen van een Facebook-account en zelfs bewerkt.

"Juist omdat je als het ware verliefd wordt op iemand, is het heel lastig om te geloven dat dat niet waar is" zegt Marlon. "Je wil het ook niet geloven." Toch is het waar: ze is slachtoffer geworden van datingfraude. De Nigeriaanse bende heeft haar maandenlang voor de gek gehouden. "Je wordt ingepakt en uitgekleed", zegt ze achteraf.

Steeds meer gedupeerden, schade verdubbeld naar 3,3 miljoen

Uit cijfers van de Fraudehelpdesk blijkt Marlon niet de enige te zijn die op deze wijze is opgelicht. Het aantal mensen dat slachtoffer wordt van datingfraude stijgt. Vorig jaar kwamen 400 meldingen binnen en meldden zich 180 gedupeerden. Het schadebedrag verdubbelde naar 3,3 miljoen euro. De politie kan vaak niets doen; dat geld is vrijwillig overgemaakt en de daders zijn niet te traceren.

André Vermeulen van de Fraudehelpdesk vermoedt dat het eigenlijke aantal gedupeerden nog hoger zal zijn. "In werkelijkheid zal het aantal echte slachtoffers een factor tien groter zijn dan waar wij zicht op hebben", zegt hij. De slachtoffers zijn vaak alleenstaande vrouwen van 55 jaar of ouder, al worden ook mannen slachtoffer. "Mensen die het overkomt en wakker worden uit de droom zijn het vertrouwen in de medemens volledig kwijt", zegt Vermeulen. Marlon voelde zich tot op het bot vernederd toen ze erachter kwam dat ze haar geld en haar zogenaamde liefde kwijt was. "Alles valt dan in een zwart gat", zegt ze nu.

Blinde liefde

Sophie van der Zee, psycholoog aan de Erasmus Universiteit, doet onderzoek naar internetoplichting. Ze noemt datingfraude, ook wel 'romance scam' genoemd, de naarste vorm van internetoplichting. Daders geven hun slachtoffer het gevoel dat ze elkaar echt kennen. "Misschien wel beter dan je eigen kinderen", zoals Van der Zee het omschrijft. "Maar op het moment dat je wilt afspreken gaat er iets mis. Dan komt het financiële aspect om de hoek kijken."

Slachtoffers van datingfraude worden vaak aangesproken dat ze 'dom' zijn dat ze erin zijn getrapt. Onterecht, vindt van der Zee. "Je moet echt zien dat het stukje bij beetje gebeurt en je er steeds verder ingezogen wordt. Als je verliefd bent, doe je soms dingen die wat minder rationeel zijn", zegt de criminologe.