radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Sneltest doen om binnen een halfuur te weten of je corona hebt? Dit zijn de verschillende opties

Sneltest doen om binnen een halfuur te weten of je corona hebt? Dit zijn de verschillende opties
Bron: ANP

Snel weten of je corona hebt? In Nederland komen er steeds meer particuliere snelteststraten bij. Meestal kun je daar dezelfde dag nog terecht en weet je de uitslag binnen een halfuur. We zetten de bekendste sneltests voor je op een rij.

Op dit moment maken particuliere teststraten gebruik van snelstests van de Amerikaanse bedrijven Becton Dickinson (BD) en Abbott, op het moment de enige tests die door het RIVM zijn geaccordeerd. Maar de kans is groot dat het er binnenkort meer zijn. Hoge ogen gooien de LAMP-test van TNO en de blaastest, die het LUMC met het bedrijf Breathomix ontwikkelde. Eenmaal geaccordeerd, kunnen de sneltests ook druk wegnemen in de 'officiele' teststraten van de GGD.

Sneltests van Becton Dickinson en Abbott

De tests van de Amerikaanse bedrijven Becton Dickinson (BD) en Abbott zijn de eerste en tot nu toe enige officieel goedgekeurde sneltests in Nederland. Ze lijken in eerste instantie op de de gangbare PCR-test. Het vervelende wattenstaafje in de neus blijft nodig om neusvocht op te nemen. Het vervolg is wel eenvoudiger: het wattenstaafje wordt in een vloeistof gedoopt, en druppelt dan uit op een papiertje. Een kwartier later is aan het aantal streepjes te zien of het een positieve of negatieve uitslag is. Bij twee streepjes heb je corona.

De tests zijn minder betrouwbaar dan de gangbare PCR-test. Een op de tien mensen die eigenlijk positief is, krijgt een negatieve uitslag. Daar staat wel tegenover dat je veel en snel kunt testen. Ook zijn de tests volgens deskundigen het meest betrouwbaar op mensen die het virus in sterke mate hebben.

De tests wordt al ingezet door bedrijven en scholen. Bij het Amphia Ziekenhuis wordt één van de vier teststraten ingezet als sneltestvariant. Hier wordt dan ook nog de PCR-test naast gehouden, om zo de betrouwbaarheid te kunnen blijven onderzoeken. Ook in Utrecht worden de tests nog in oktober in gebruik genomen. Met de aanvullende onderzoeksresultaten in de hand wordt dan besloten om mogelijk miljoenen sneltests in te kopen.

De LAMP-test van TNO

Afgelopen week kreeg de zogeheten LAMP-test, die TNO ontwikkelde in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, groen licht in Amsterdam. De test blijkt even betrouwbaar als de zogeheten PCR-test, die de GGD nu gebruikt. Betrouwbaar betekent in dit geval: 99 procent overeenkomst tussen de LAMP en PCR. Dat concludeerde TNO na een praktijkproef, samen met GGD Amsterdam.

Wie zich de afgelopen twee weken liet testen bij de teststraat in de RAI, werd gevraagd een tweede monster af te laten nemen voor de sneltest. Uit de vergelijking van negenhonderd monsters kwam naar voren dat het percentage terecht positieve en terecht negatieve uitslagen van de zogeheten LAMP-test overeenkwamen met de uitslagen van de PCR-test. Volgens TNO staat er nu niets meer in de weg van verdere invoering.

Over die invoering: het duurt nog even voordat iedereen in Nederland er gebruik van kan maken. Het ministerie van Volksgezondheid zegt er het volgende over: "De LAMP-test wordt nu in Amsterdam in de praktijk toegepast. We werken voor de verschillende sneltesten, waaronder deze, een plan uit waarin staat hoe en in welke setting we ze het beste in kunnen gaan zetten. Dat plan moet er eind deze maand zijn. Daarna begint dan gefaseerd de bredere toepassing."

Lees ook

De 'Leidse' blaastest Spironose

Een blaastest die meet of de lucht die iemand uitademt het coronavirus bevat en die direct een uitslag geeft: het Leids UMC en het bedrijf Breathomix ontwikkelden deze E-nose of Spironose. Momenteel wordt die in de praktijk uitgetest. De blaastest kan worden ingezet in de teststraat en biedt de mogelijkheid mensen die niet besmet zijn direct uit de teststraat te halen. Hiermee wordt de laboratoriumcapaciteit flink ontlast. De test duurt in totaal nog geen minuut.

De test heeft de afgelopen weken meegedraaid in een teststraat in Amsterdam. Van de ruim 1800 mensen die de test voorafgaand aan de gebruikelijke PCR-test deden, hadden er ongeveer 1350 gelijk na de blaastest naar huis gekund. De blaastest sluit in driekwart van de gevallen een coronabesmetting met zekerheid uit, zo blijkt uit onderzoek van de Amsterdamse GGD, het Franciscus Gasthuis & Vlietland en het LUMC. Bij het overige kwart kon de test het virus niet uitsluiten, waardoor een wattenstaafjestest alsnog nodig was.

De blaastest wordt als eerste in Nederland gebruikt, ondanks duizenden aanvragen uit het binnen- en buitenland. Op verzoeken vanuit het bedrijfsleven gaan de makers vooralsnog niet in. Met de GGD en het ministerie wordt eerst gekeken hoe de test in Nederland kan worden ingezet. Minister de Jonge maakte donderdag bekend dat de test vanaf november wordt ingevoerd.

Het aantal nieuwe coronabesmettingen stijgt nog steeds. Meer mensen willen zich laten testen en het liefst zo snel mogelijk de uitslag. Er zijn sneltesten op de markt. Maar hoe betrouwbaar zijn ze?

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Van Schiedam naar Damascus: Shadi keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland

Van Schiedam naar Damascus: Shadi keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland
Shadi (links) met zijn oud-buurman in Damascus
Bron: EenVandaag

Shadi Karazi vluchtte in 2013 uit Syrië voor de verwoestende burgeroorlog. Hij woont al 9 jaar in Nederland en gaat nu voor het eerst terug naar zijn familiehuis in de Syrische hoofdstad Damascus. "Slechter dan onder Assad kan het nooit meer worden."

Shadi vluchtte uit Harasta, een buitenwijk van de hoofdstad Damascus die na jaren van belegering en bombardementen vrijwel verwoest is. Hij verbleef eerst in een aantal andere landen voordat hij terechtkwam in Schiedam. Daar werkt hij nu al bijna 5 jaar bij woningcorporatie Maasdelta Groep in Spijkenisse.

'Had gehoopt op meer mooie momenten'

De moeder van Shadi bleef in Syrië en overleed in 2015. Zowel hij als zijn broer konden niet bij de begrafenis zijn. "Toen hadden we nog geen verblijfsvergunning, dus we mochten niet reizen", legt hij uit.

Het blijft tot op de dag van vandaag een moeilijke herinnering voor hem. "Dat blijft in mijn hart, ze is daar in haar eentje overleden. Ik had gehoopt nog meer mooie momenten met haar te hebben."

Bekijk ook

Besef

"Ik voelde me ook niet goed als ik bijvoorbeeld succes had in Nederland", gaat Shadi verder over het verlies van zijn moeder. "Ik miste iemand om het aan te vertellen, mijn moeder."

Hij bleef hopen op een hereniging met haar. Maar toen hij tijdens zijn bezoek aan Damascus haar graf zag, voelde het alsof er een zware steen van zijn borst werd getild. De waarheid van haar overlijden kwam toen eindelijk binnen, vertelt hij.

'Zoiets kan nooit meer gebeuren'

De laatste weken is veel meer naar buiten gekomen over het leed van de Syrische bevolking onder Assad en tijdens de lange burgeroorlog. Hele wijken zijn vernietigd door bombardementen en tienduizenden mensen gevangengenomen. Velen van hen hebben dat niet overleefd.

De val van het regime en het einde van de burgeroorlog was een feest voor de bevolking. Maar volgens Shadi heeft het land nu veel tijd nodig om alles opnieuw op te bouwen. "Maar de situatie kan nooit slechter dan de tijden van Assad, zoiets kan nooit meer gebeuren."

Bekijk ook

'Ik vind hem een held'

Tijdens zijn bezoek aan zijn geboorteland kwam Shadi ook nog anderen tegen, zoals zijn buurman, die hij meteen in de armen sloeg. "Ik vind hem een held, want hij is ook tijdens het beleg van 6 jaar daar gebleven", vertelt hij.

Shadi's buurman heeft 2 jaar lang opgesloten gezeten en zag hoe zijn 14-jarige dochter om het leven kwam door een raketaanval. "Maar tot nu toe is hij nog steeds daar, daarom zie ik hem echt als een held. Ik leer van zo'n persoon."

Connecties uit het verleden

Ook kwam Shadi vrienden uit zijn kinder- en schooltijd tegen. Ze waren enorm blij om elkaar weer te zien. "Gelukkig heb ik er een paar gevonden", lacht hij.

"Ik ben ook op bezoek geweest bij de moeders van mijn vrienden die nog niet naar Syrië konden komen." Op die manier vond hij toch nog connecties uit het verleden.

Bekijk ook

Betalen voor hotel in geboorteland

Wat voor Shadi het raarst was tijdens zijn bezoek aan zijn geboorteland, is dat hij in een hotel moest slapen. Hij had geen woning of andere plek om te slapen, het huis van zijn moeder was al leeggemaakt zodat mensen tijdens het beleg meubels konden verbranden voor warmte.

"Ik stond met veel emoties bij de receptie", vertelt hij. "Ik ben hier geboren en getogen, maar ik moest een kamer in een hotel vinden. Dat vind ik echt niet normaal."

Veilig in Nederland

Voor Shadi was het ondanks alles niet moeilijk om na zijn bezoek terug naar Nederland te gaan. "Alles is nu vreemd daar, alles is veranderd."

Shadi heeft nu een gezin in Nederland, zijn jongste dochter is hier geboren. "We hebben hier veiligheid gekregen", gaat hij verder. "Ik houd van Syrië en ik heb zin om daar te leven, maar dat kan je niet binnen een paar dagen beslissen." Hij wil wel weer snel op bezoek. "Want mijn kleine dochtertje is ook blij dat ze haar oma en opa, de ouders van mijn vrouw, kan ontmoeten."

Shadi uit Syrië keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland: 'Alles is veranderd'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'
Rinneke onderging een poeptransplantatie om van haar darmziekte af te komen
Bron: EenVandaag

Het klinkt vies: een poeptransplantatie, waarbij je andermans uitwerpselen krijgt toegediend om je ziekte te verhelpen. Toch heeft het veel potentie, denkt Rinneke. Zij lijkt van haar ziekte af. "Kan weer wandelen zonder de bosjes in te hoeven."

Rinneke Kamminga heeft colitis ulcerosa, een chronische ontstekingsziekte van de darm. "Ik heb heel veel moeite om mijn ontlasting op te houden. Als ik aandrang krijg moet ik eigenlijk al op de wc zitten", vertelt ze. Op slechte dagen moet ze meer dan tien keer per dag naar het toilet en ervaart ze allerlei pijnen. Het beheerst haar hele leven.

Fecestransplantatie

Maar er gloort ook hoop, want Rinneke is proefpersoon voor wetenschappelijk onderzoek naar een nieuwe behandelmethode die goed lijkt te werken. Haar ontstekingswaarden zijn enorm gedaald en de stoelgang is genormaliseerd.

Rinneke kreeg 5 maanden geleden een zogenoemde fecestransplantatie in het Amsterdam UMC. Daarbij krijgen patiënten de darmmicrobiota van een gezonde donor toegediend via hun poep.

Bekijk ook

'Je proeft en ruikt het niet'

"Een vriendin had me erover getipt", vertelt Rinneke over het ontdekken van de behandeling. "Ik ben gaan lezen en dacht: nou ja, als die andere medicijnen allemaal niet werken, wil ik dit wel proberen."

Ze vindt er zelf niets vies aan, zegt ze beslist. "Ik ben verpleegkundige, dus ben wel wat gewend. En je proeft het niet en je ruikt het niet."

Nieuwe gezonde ontlasting

"Bij mensen met colitis ulcerosa spoelen we hun eigen ontlasting weg en we geven we ze nieuwe, verse ontlasting van een supergezonde donor", vertelt maag-darm-leverarts Cyriel Ponsioen. Hij leidt het onderzoek TURN2 waar Rinneke aan meedoet.

"In Nederland lijden zo'n 50.000 mensen aan colitis ulcerosa", weet hij. "Deze chronische darmontsteking leidt tot klachten als diarree, krampen, bloedverlies en vermoeidheid. Daardoor kun je ook je werk niet goed meer doen."

De darmziekte van Rinneke werd behandeld met een experimentele poeptransplantatie

Natuurlijke balans

Veel mensen hebben baat bij medicijnen, maar de ontsteking genees je daar niet mee, legt Ponsioen uit. "Wij denken dat als we de natuurlijke balans tussen bacteriën, virussen, schimmels, al die micro-organismen in je darm kunnen herstellen, dat de ziekte dan tot rust kan komen en misschien wel helemaal over is."

10 jaar geleden startte Ponsioen een eerste studie, met veelbelovende resultaten. Van de 25 behandelde patiënten leken er zes genezen. Maar deze resultaten waren niet wetenschappelijk significant.

Vervolgonderzoek

Er kon niet met zekerheid worden gezegd dat de verbetering door de poeptransplantatie kwam en niet door toeval. Daarom kwam er een vervolgonderzoek, waar Rinneke aan meedoet. Deze studie is 'dubbelblind': er is een groep die echt de poeptransplantatie krijgt, en een placebo-groep.

Rinneke vermoedt dat ze in de eerste groep zit. "Na de eerste behandeling hielp het al een beetje en hoefde ik minder vaak naar het toilet. Na de vierde ging het nog veel beter."

Bekijk ook

Hoge verwachtingen

Ponsioen verwacht veel van zijn onderzoek. "Het onderzoeksteam kan binnenkort de resultaten gaan analyseren. Wij hopen dat ongeveer 40 procent van de mensen die we behandelen blijvend goed op de poeptransplantatie reageert."

Hij benadrukt dat de TURN2 studie vol zit en patiënten zich dus niet meer kunnen aanmelden. Uiteindelijk hoopt Ponsioen zoveel kennis op te doen dat hij straks precies weet welke bacteriën gunstig zijn en bijdragen aan een gezond microbioom in de darmen.

Therapie in pilvorm

"Dat wil zeggen dat je naar het laboratorium gaat en heel erg goed gaat kijken om welke bacteriën het gaat, om welke virussen en om welke schimmels, zodat je weet welke je moet terugbrengen."

Met die kennis hoopt Ponsioen uiteindelijk een therapie te ontwikkelen die mogelijk in de toekomst in pilvorm beschikbaar kan worden. "Dan hoef je tenminste niet meer opgeloste ontlasting via een slangetje naar binnen te brengen", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant