radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Sneltest doen om binnen een halfuur te weten of je corona hebt? Dit zijn de verschillende opties

Sneltest doen om binnen een halfuur te weten of je corona hebt? Dit zijn de verschillende opties
Bron: ANP

Snel weten of je corona hebt? In Nederland komen er steeds meer particuliere snelteststraten bij. Meestal kun je daar dezelfde dag nog terecht en weet je de uitslag binnen een halfuur. We zetten de bekendste sneltests voor je op een rij.

Op dit moment maken particuliere teststraten gebruik van snelstests van de Amerikaanse bedrijven Becton Dickinson (BD) en Abbott, op het moment de enige tests die door het RIVM zijn geaccordeerd. Maar de kans is groot dat het er binnenkort meer zijn. Hoge ogen gooien de LAMP-test van TNO en de blaastest, die het LUMC met het bedrijf Breathomix ontwikkelde. Eenmaal geaccordeerd, kunnen de sneltests ook druk wegnemen in de 'officiele' teststraten van de GGD.

Sneltests van Becton Dickinson en Abbott

De tests van de Amerikaanse bedrijven Becton Dickinson (BD) en Abbott zijn de eerste en tot nu toe enige officieel goedgekeurde sneltests in Nederland. Ze lijken in eerste instantie op de de gangbare PCR-test. Het vervelende wattenstaafje in de neus blijft nodig om neusvocht op te nemen. Het vervolg is wel eenvoudiger: het wattenstaafje wordt in een vloeistof gedoopt, en druppelt dan uit op een papiertje. Een kwartier later is aan het aantal streepjes te zien of het een positieve of negatieve uitslag is. Bij twee streepjes heb je corona.

De tests zijn minder betrouwbaar dan de gangbare PCR-test. Een op de tien mensen die eigenlijk positief is, krijgt een negatieve uitslag. Daar staat wel tegenover dat je veel en snel kunt testen. Ook zijn de tests volgens deskundigen het meest betrouwbaar op mensen die het virus in sterke mate hebben.

De tests wordt al ingezet door bedrijven en scholen. Bij het Amphia Ziekenhuis wordt één van de vier teststraten ingezet als sneltestvariant. Hier wordt dan ook nog de PCR-test naast gehouden, om zo de betrouwbaarheid te kunnen blijven onderzoeken. Ook in Utrecht worden de tests nog in oktober in gebruik genomen. Met de aanvullende onderzoeksresultaten in de hand wordt dan besloten om mogelijk miljoenen sneltests in te kopen.

De LAMP-test van TNO

Afgelopen week kreeg de zogeheten LAMP-test, die TNO ontwikkelde in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, groen licht in Amsterdam. De test blijkt even betrouwbaar als de zogeheten PCR-test, die de GGD nu gebruikt. Betrouwbaar betekent in dit geval: 99 procent overeenkomst tussen de LAMP en PCR. Dat concludeerde TNO na een praktijkproef, samen met GGD Amsterdam.

Wie zich de afgelopen twee weken liet testen bij de teststraat in de RAI, werd gevraagd een tweede monster af te laten nemen voor de sneltest. Uit de vergelijking van negenhonderd monsters kwam naar voren dat het percentage terecht positieve en terecht negatieve uitslagen van de zogeheten LAMP-test overeenkwamen met de uitslagen van de PCR-test. Volgens TNO staat er nu niets meer in de weg van verdere invoering.

Over die invoering: het duurt nog even voordat iedereen in Nederland er gebruik van kan maken. Het ministerie van Volksgezondheid zegt er het volgende over: "De LAMP-test wordt nu in Amsterdam in de praktijk toegepast. We werken voor de verschillende sneltesten, waaronder deze, een plan uit waarin staat hoe en in welke setting we ze het beste in kunnen gaan zetten. Dat plan moet er eind deze maand zijn. Daarna begint dan gefaseerd de bredere toepassing."

Lees ook

De 'Leidse' blaastest Spironose

Een blaastest die meet of de lucht die iemand uitademt het coronavirus bevat en die direct een uitslag geeft: het Leids UMC en het bedrijf Breathomix ontwikkelden deze E-nose of Spironose. Momenteel wordt die in de praktijk uitgetest. De blaastest kan worden ingezet in de teststraat en biedt de mogelijkheid mensen die niet besmet zijn direct uit de teststraat te halen. Hiermee wordt de laboratoriumcapaciteit flink ontlast. De test duurt in totaal nog geen minuut.

De test heeft de afgelopen weken meegedraaid in een teststraat in Amsterdam. Van de ruim 1800 mensen die de test voorafgaand aan de gebruikelijke PCR-test deden, hadden er ongeveer 1350 gelijk na de blaastest naar huis gekund. De blaastest sluit in driekwart van de gevallen een coronabesmetting met zekerheid uit, zo blijkt uit onderzoek van de Amsterdamse GGD, het Franciscus Gasthuis & Vlietland en het LUMC. Bij het overige kwart kon de test het virus niet uitsluiten, waardoor een wattenstaafjestest alsnog nodig was.

De blaastest wordt als eerste in Nederland gebruikt, ondanks duizenden aanvragen uit het binnen- en buitenland. Op verzoeken vanuit het bedrijfsleven gaan de makers vooralsnog niet in. Met de GGD en het ministerie wordt eerst gekeken hoe de test in Nederland kan worden ingezet. Minister de Jonge maakte donderdag bekend dat de test vanaf november wordt ingevoerd.

Het aantal nieuwe coronabesmettingen stijgt nog steeds. Meer mensen willen zich laten testen en het liefst zo snel mogelijk de uitslag. Er zijn sneltesten op de markt. Maar hoe betrouwbaar zijn ze?

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Voorzichtig positieve cijfers over economie: durft coalitie alsnog hard te bezuinigen? 'Na 11 april weten we of we nog een kabinet hebben'

Voorzichtig positieve cijfers over economie: durft coalitie alsnog hard te bezuinigen? 'Na 11 april weten we of we nog een kabinet hebben'
Minister van Financiën Eelco Heinen tijdens een debat over het belastingplan 2025
Bron: ANP

De Nederlandse economie groeit de komende jaren gematigd, blijkt uit de de verwachting van het CPB. Maar het CPB geeft ook een waarschuwing: de geopolitieke onrust zorgt voor onzekerheid. Wat betekent dit voor de onderhandelingen over de voorjaarsnota?

Gaat het kabinet bezuinigen of niet? Dat moet de komende weken duidelijk worden bij de onderhandelingen over de voorjaarsnota. Dat is het moment dat het kabinet de Rijksbegroting bijstelt.

Geopolitiek zorgt voor onzekerheid

Het kabinet kijkt voor die onderhandelingen ook naar de economische verwachting die het Centraal Planbureau vandaag heeft gepresenteerd. Positief is dat het begrotingstekort lager uitvalt dan verwacht en dat er sprake is van gematigde economische groei: dit jaar 1,9 procent en volgend jaar 1,5 procent.

Maar er is ook een serieuze waarschuwing: de geopolitieke onrust zorgt voor extra onzekerheid. "Sinds het aantreden van een nieuwe Amerikaanse regering is de voorspelbaarheid van politieke beslissingen afgenomen en zijn disruptieve veranderingen mogelijk op het terrein van handel en internationale samenwerking", schrijft het CPB in een persbericht.

Bekijk ook

'Een echte begrotingshavik'

Wat betekenen de nieuwe economische cijfers voor de coalitie? Politiek commentator Joost Vullings: "Dat is maar net door wiens bril je het bekijkt. Als het beter gaat dan gedacht, dan zou je zeggen dat een minister van Financiën daar hartstikke blij mee is en dat zal-ie ook zijn."

Aan de andere kant, denkt Vullings, zal minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) zich realiseren dat hij met coalitiepartijen PVV en BBB te maken heeft die wat minder van de begrotingsdiscipline zijn en ook meer uit willen geven. "Die kunnen nu zeggen: 'Laten we het feestje maar gaan vieren nu het goed gaat'. En ik denk dat Heinen daar een beetje bang voor is, want hij is wat we dan noemen een echte 'begrotingshavik': iemand van regels, van zuinigheid en die wil graag de hand op de knip houden."

Nare opdrachten

Hand op de knip houden, bezuinigen of lastenverlichting voor de burgers, dat zijn de keuzes waar de coalitie nu voor staat. Het kabinet heeft wel te maken met begrotingsregels die de 4 coalitiepartijen zelf afgesproken hebben, dus daar kan Heinen de andere 3 altijd aan houden, zegt Vullings. "Het punt is dat er gewoon heel veel wensen zijn voor extra uitgaven van alle 4 partijen."

Maar het geld moet volgens Vullings dan wel ergens vandaan komen. "Hij gaat nooit zomaar geld bij lenen of het begrotingstekort op laten lopen." En dat is nog niet alles, zegt de politiek commentator. "Voor het terugdraaien van de btw-verhoging moet nog een dekking gevonden worden. Er staan nog bezuinigingen op de zorg die nog veranderd moeten worden. Kortom, er liggen nog best nare opdrachten die gedaan moeten worden en dan heb je het nog niet eens over extra geld uittrekken."

Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer
Bron: EenVandaag
Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer

Bekijk ook

Ligt veel op tafel

Er is volgens Vullings sprake van een tussenformatie, want er ligt veel op tafel. "Neem alleen al defensie: minister Brekelmans zal zeggen dat nu Trump er is en we misschien een vredesmacht moeten gaan leveren in Oekraïne, er misschien nog meer geld bij moet." En dan heb je het bij defensie al gauw over miljarden. "En als je dat allemaal netjes wilt regelen met elkaar kom je in een soort tussenformatie terecht."

Dat hoeft op zich geen probleem te zijn, want elk kabinet krijgt wel te maken met financiële tegenvallers en die kun je oplossen. Dan moeten partijen elkaar wel iets gunnen, zegt Vullings. "Maar je moet ook bereid zijn om pijn te pakken. En al deze 4 partijen houden er in hun achterhoofd rekening mee dat er ieder moment weer verkiezingen kunnen zijn en dan wil je niet net iets hebben besloten waardoor je in de campagne kwetsbaar bent."

Verloven ingetrokken

De politiek commentator denkt dat er politiek spannende weken aan komen. "11 april moet het financiële werkstukje af zijn. Ondertussen loopt er ook nog de stikstofdiscussie, die qua geld ook nog in de voorjaarsnota speelt."

Vullings denkt dat iedereen in Den Haag, van de coalitie en oppositie tot aan de pers vooral uitkijken naar die 11 april. "Daarna weten we of we nog een kabinet hebben."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

ASML investeert heel veel in wetenschappelijk onderzoek, maar daar hangt ook risico aan: 'Niet in eentje de kar trekken'

ASML investeert heel veel in wetenschappelijk onderzoek, maar daar hangt ook risico aan: 'Niet in eentje de kar trekken'
ASML investeert veel in wetenschap en innovatie
Bron: ANP

Dat ASML een belangrijk bedrijf voor Nederland is, is algemeen bekend. Op het gebied van werkgelegenheid, maar zeker ook op het gebied van innovatie. Van alle Nederlandse bedrijven investeren ze het meeste in wetenschappelijk onderzoek.

Executive vice president technology van ASML, Jos Benschop, vertelt dat het bedrijf al jaren 15 procent van hun omzet uitgeeft aan 'research & development' (R&D). Doordat hun omzet is gegroeid, is daarmee ook hun uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek flink gegroeid. Het bedrijf gaf hier in 2023 2,8 miljard aan uit.

'Is onze rol te groot?'

Met deze uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek is ASML met afstand de grootste private investeerder in wetenschappelijk onderzoek.

Nummer 2, Philips, geeft 'slechts' 700 miljoen uit aan onderzoek. Dat is vier keer minder dan ASML. Nu vraagt ASML zich af: is onze rol in wetenschappelijk onderzoek niet te groot?

Zorgelijke ontwikkeling

Onderzoeker bij TNO Marcel De Heide vindt het een zorgelijke ontwikkeling dat ASML er zo bovenuit stijgt. Hij ziet een steeds grotere concentratie van uitgaven aan R&D bij steeds minder bedrijven.

"De top 3 wordt steeds belangrijker, maar het is belangrijk om een bredere basis te hebben. Wij maken wel eens het grapje dat je niet alleen een A-SML, maar ook een B-SML, C-SML en D- SML nodig hebt in Nederland", zegt hij.

Bekijk ook

Van 300 naar 14.000 mensen

Maar dat ASML zoveel uitgeeft aan onderzoek noemt Benschop juist logisch aangezien het bedrijf in een sector zit waar de ontwikkelingen steeds sneller gaan, en je alleen bij kan blijven door te investeren in kennis.

Die urgentie zie je ook terug in het bedrijf zelf, vertelt hij. "Toen ik 28 jaar geleden begon, waren er 300 mensen bezig met R&D, vandaag de dag zijn dat er 14.000."

Nederland, kennisland

ASML geeft nu 70 procent van hun uitgaven aan R&D uit in Nederland. De reden: "We willen met de beste samenwerken", zegt Benschop. "En dat is nu gelukkig voor een groot deel in Nederland."

"Het is daarom heel belangrijk dat we blijven investeren in onze kennisbasis. De academische wereld en bezuinigingen daarop zouden op de lange termijn weleens tegen Nederland kunnen werken", vertelt Benschop.

Bekijk ook

Concurrentievermogen neemt af

De Heide kan zich hier ergens wel in vinden. "Het is natuurlijk geweldig dat we die grote spelers hebben in Nederland", zegt hij. "Maar", voegt hij toe, "die basis in Nederland van die uitgaven is heel erg smal."

"Stel dat het misgaat bij dat bedrijf zelf of in die sector en die R&D uitgaven zouden wegvallen bij de grote bedrijven, dan nemen die uitgaven ineens schrikbarend af." En dat zou betekenen dat het concurrentievermogen uiteindelijk afneemt, legt De Heide uit.

Innovatiekracht

Volgens hem verliezen we dan ons vermogen om die nieuwe en slimme producten te produceren waarmee Nederland in de toekomst geld moeten gaan verdienen. Daarom is het belangrijk dat die basis zo veel mogelijk wordt verbreed, weet de onderzoeker.

Benschop deelt deze zorgen over de toekomst. "Ik denk dat het voor Nederland heel belangrijk is dat er een gezond ecosysteem is met grote en kleine spelers die allemaal investeren in onze onderzoeken en innovatie."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant