In de greep van de Bende van Nijvel

Als Jacquez Fourez na een rendez vous met zijn vriendin Elise Dewit op 17 september 1983 uitstapt om te tanken wordt hij bijna direct van dichtbij drie keer in het hoofd geschoten. Zijn vriendin wordt uit de auto gesleurd en vervolgens koelbloedig afgemaakt. Rijkswachters Marcel Moreu en Jean-Claude Lacroix zijn snel ter plaatse, maar komen direct onder vuur te liggen. Moreu overleeft de schietpartij aan de Brusselse Steenweg niet, zijn collega blijft zwaargewond achter. De gewelddadige actie schokt heel België, de vraag wie verantwoordelijk is voor het geweld in Nijvel houdt het hele land in de greep. Een vraag waar nu, 34 jaar later, nog altijd geen sluitend antwoord op is gevonden.

De overval in Nijvel geeft de bende haar naam, maar is niet de eerste dodelijke actie. Wel is het waarschijnlijk de eerste keer dat er meerdere dodelijke slachtoffers in een keer vallen. Algemeen wordt aangenomen dat de bende bij een overval op een wapenhandelaar een jaar eerder het eerste dodelijke slachtoffer maakt. Met de buit, vijftien moderne wapens, prototypes voor de Rijkswacht, worden latere overvallen gepleegd. In het jaar tussen de overval en moord op de wapenhandelaar en de gewelddadige actie in Nijvel worden meerdere supermarkten overvallen, telkens met een zeer bescheiden buit.

Bij een inbraak in restaurant Auberge du Chevalier wordt huisbewaarder José van den Eynde gefolterd en vermoord. De buit bestaat uit sigaretten, een pastei, koffie en een paar flessen champagne. Een kleine twee weken later wordt taxichauffeur Constantin Angelou met hetzelfde wapen doodgeschoten waar Van den Eynde mee is vermoord. Angelou en Van den Eynde kenden elkaar uit extreem-rechtse milieus. Een keerpunt lijkt de overval op de Colruyt-winkel, waar ogenschijnlijk willekeurig en zonder duidelijke aanleiding de filiaalhouder wordt doodgeschoten. Het lijkt een voorbode voor de latere bloedbaden bij de Delhaize-supermarkten. 

Moord, extreem gewelddadige overvallen, folteringen en inbraken

Een week voor de aanslag en schietpartij in Nijvel komt bij een duidelijk doelgerichte actie om speciaal voor de Rijkswacht ontwikkelde kogelvrije vesten buit te maken een nachtwaker om het leven. Zijn vrouw raakt zwaar gewond. Na ‘Nijvel’ zet dit patroon zich voort: extreem gewelddadige overvallen, vaak met dodelijke afloop, folteringen en inbraken. En telkens weer lijkt de geroofde buit niet in verhouding te staan tot het buitensporige geweld. 

Wat België dan nog niet weet is dat het ergste nog moet komen: twee jaar nadat de bende voor het eerst groot het nieuws haalt wordt België meegesleurd in een draaikolk van geweld, angst en woede. De bende opereert nu als een militair geschoold commando en kent geen genade. Bij drie aanvallen op supermarkten van de keten Delhaize, waarvan twee op dezelfde dag, komen 13 mensen om het leven. Winkelende burgers, waaronder vrouwen en kinderen. Maar even plotseling als de overvallen begonnen, eindigen ze weer. Wel wordt de bende enkele maanden later nog met de moord op een wapenhandelaar in verband gebracht, maar daarna lijken de wapens te zwijgen.

Bekentenis op het sterfbed

Daarmee is het nog niet stil rond de bende. De verontwaardiging over de slechte samenwerking tussen politiediensten is groot, het feit dat er nooit iemand is veroordeeld voor de moorden voedt allerhande complottheorieën en houdt België tot de dag van vandaag bezig. Door de jaren heen zijn meerdere doorbraken gemeld, heeft de politie gezocht naar sporen, naar wapens, en zelfs naar het lijk van een van de bendeleden die bij de laatste overval op een Delhaize-supermarkt zou zijn omgekomen. 

De meest recente ontwikkeling is de bekentenis van een van de mogelijke bendeleden op zijn sterfbed. Ex-rijkswachter Christiaan B., alias ‘de Reus’ zou op zijn sterfbed aan zijn broer zijn betrokkenheid hebben bekend. Of deze bekentenis zal leiden tot meer duidelijkheid zal moeten blijken. Eerdere onthullingen en veelbelovende ontwikkelingen leidden vooralsnog niet tot de waarheid.

De verschillende scenario's

Al in de tijd dat de Bende van Nijvel actief is doen verschillende verhalen de ronde. Het zou om gestoorde bandieten op zoek naar kick gaan, de Rijkswacht zou betrokken zijn of buitenlandse inlichtingendiensten zouden een rol spelen. Onderzoeksjournalist Faroek Ozgunes vat hieronder de meest gangbare theoriën samen:

EenVandaag maakte onderstaande reportage over de bekentenis van de broer van Christiaan B.